“Constructief samenwerken”. Het klinkt haast als een dooddoener. Want wat betekent constructief eigenlijk? Het houdt in dat een samenwerking meer is dan dat ieder zijn eigen taken oppakt. Je helpt elkaar daadwerkelijk verder, communiceert, geeft feedback en behaalt zo betere resultaten. Een nobel én haalbaar streven! Met deze 7 tips krijg je het voor elkaar.

Wat is een constructieve samenwerking?

Constructief samenwerken betekent dat je op zo’n manier samenwerkt met je collega’s dat iedereen zich prettig voelt bij de samenwerking en dat jullie daadwerkelijk het beste in elkaar naar boven halen en op een positieve manier toewerken naar een oplossing voor problemen. Een voorbeelden van constructief samenwerken is dat je in een interprofessionele samenwerking ieder een eigen taak oppakt en wekelijks spart over het proces, mogelijke aanpassingen en elkaar feedback geeft op wat eventueel anders of beter kan.

Constructief samenwerken is als pizza’s maken

Constructief samenwerken is als een perfecte pizza bouwen. Je verzamelt de juiste ingrediënten (vergeet zéker de kaas niet!), snijdt ze op de juiste manier en stapelt ze vervolgens in de goede volgorde op om tot het meest smakelijke resultaat te komen. 

Het resultaat is meer dan de verzameling ingrediënten. Zo moet de combinatie goed bij elkaar passen, moet je de kaas op het juiste moment laten smelten en draagt elk ingrediënt pas iets bij als je het op de juiste manier op je pizza verwerkt.

Zoals het gaat met je pizza pepperoni, zo werkt het ook in een constructieve samenwerking met collega’s. De beste resultaten behaal je door niet alleen ieder aan een eigen stukje van het resultaat te werken, maar te ontdekken wie welke kwaliteiten heeft, hoe je die kwaliteiten combineert en hoe je elkaar helpt om tot het beste resultaat te komen. 

constructief samenwerken

Wat zijn de voordelen van constructief samenwerken?

Als je dat goed aanpakt, heeft constructief samenwerken een hoop voordelen. De belangrijkste voordelen van samenwerken op constructieve wijze zijn:

  • Jullie behalen betere resultaten, doordat de kennis en visies van meerdere experts worden meegenomen.
  • Door goed samen te werken, komen ieders competenties goed tot uiting. Waar de één minder goed in is, blinkt een ander misschien in uit.
  • Je komt samen tot betere ideeën en tot meer creatieve oplossingen voor problemen.
  • Je leert elkaar beter kennen en de onderlinge relaties te verbeteren door op een constructieve manier samen te werken.
  • Je leert om problemen of thema’s vanuit verschillende perspectieven te bekijken.
  • Je ervaart minder stress en hebt een legere agenda als jullie het werk op een tactische manier verdelen.
  • Jullie besparen tijd als team, doordat je elke taak overlaat aan iemand die daar goed in thuis is en die taak dus efficiënt kan oppakken.

Klinkt leuk en aardig, maar hoe doe je dat met verschillende karakters?

Het beste in elkaar naar boven halen. Samen verder komen dan in je eentje. De handen ineenslaan. Het hadden zo de tikkeltje cliché woorden van een enthousiaste teambuilding-cheerleader kunnen zijn als jullie weer eens gaan pubquizzen of een escaperoom doen om de teamspirit hoog te houden. 

Maar laten we eerlijk zijn: goed samenwerken gaat niet vanzelf. Constructief samenwerken met collega’s kan soms aanvoelen als navigeren door een mijnenveld van ego’s, wederzijdse irritaties en miscommunicatie. Maar het goede nieuws is: met een dosis respect, de juiste gesprekstechnieken en goede feedback kun je explosies vermijden en elke samenwerking – zelfs die met die ene collega die jou écht niet ligt – verbeteren.

De kern zit hem in twee dingen:

  1. Ga confrontaties niet uit de weg. Oké oké, houd het servies liever heel in de kast (we willen geen Griekse servies-gooi-taferelen) en houd je scheldcannonades liever voor je. Maar als iets je dwarszit, spreek het dan wel uit. Praat erover. Dan pas kun je samen naar een oplossing toewerken en de frustratie verhelpen. Anders weet de ander niet eens dat jij ergens tegenaan loopt in jullie samenwerking.
  2. Geef feedback op een constructieve manier en sta zelf open voor feedback. Er is één “maar” bij het punt hierboven. Een constructieve samenwerking vraagt om constructieve feedback. Oftewel – om een synoniem voor “constructief” te gebruiken – opbouwend gebrachte feedback. Zonder verwijten. Zonder wijzende vingertjes. Zonder te rollen met je ogen. Zelfs zonder een ondertoontje. Breng het respectvol en ontvang feedback van anderen ook met respect. Daarmee is de basis voor constructief samenwerken gelegd.

Natuurlijk is er voor constructief samenwerken meer nodig. Zo is het handig als je je planning op orde hebt (tip: Björn schreef het boek ‘Elke Dag om 15.00 Uur Klaar’ om je daarbij op weg te helpen!), duidelijke afspraken maakt, je proactief opstelt, kort en bondig communiceert en niet vergeet om soms een welgemeend compliment uit te delen. 

constructief samenwerken

Wat is belangrijk in constructief samenwerken?

Om te beschrijven waar een constructieve samenwerking aan moet voldoen, maakte organisatieadvisuer Patrick Lencioni de piramide van teamfunctioneren. Die laat goed zien welke vijf dingen essentieel zijn voor constructief en effectief samenwerken:

  1. Zorg voor onderling vertrouwen binnen het team.
  2. Voer constructieve conflicten en stop met conflictvermijdend gedrag.
  3. Stel je betrokken op en zet je proactief in voor het gezamenlijke doel.
  4. Neem eigen verantwoordelijkheid voor jouw taken en pak die taken proactief op (zonder dat iemand je achter de broek aan hoeft te zitten).
  5. Laat het gezamenlijke resultaat voorgaan op je eigen status of ego. Dus werk echt met elkaar toe naar een resultaat en voel niet de behoefte om het vooral zelf zo goed mogelijk te doen.

En nu concreet: hoe werk je constructief samen? (7 tips)

Nu ken je de betekenis van constructief samenwerken. Je weet hoe belangrijk het is om conflicten in teams op te lossen. En je hebt inmiddels door dat verantwoordelijkheid, betrokkenheid en communicatie behoorlijk belangrijk zijn. Laten we het concreter maken. Hoe werk je samen op een constructieve manier waar jij én je collega’s beter van worden? Dit zijn 7 praktische tips voor constructief samenwerken.

1. Luister voordat je zelf je mond opent

Luisteren is één van de meest onderschatte vaardigheden in constructief samenwerken. En dan niet zomaar knikken, “ja” zeggen en ondertussen alweer nadenken over wat je zelf gaat zeggen. Nee, we hebben het over actief luisteren. 

Luister aandachtig naar je collega, vraag door, geef luistersignalen (zoals knikken of “hmhm”-en) en wacht een paar seconden voordat je antwoord geeft. 

Dit laat zien dat je echt aandacht hebt. Bovendien kun je zo, als je het echt niet met de ander eens bent, meer doordacht je eigen mening geven dan als je direct erdoorheen gaat. Grote kans dat de ander dan meer openstaat voor jouw inbreng en zich niet zomaar aangevallen voelt.

constructief samenwerken

2. Giet je feedback in het ik-ik-jij-model

Bij constructief samenwerken hoort constructieve feedback. Daar hadden we het net al over. Het is belangrijk dat je je feedback niet ondoordacht op tafel gooit. Ga ook liever niet direct mee in je eerste frustratie. Wacht even totdat je iets rustiger bent en breng je feedback dan opbouwend en doordacht.

Feedback zoals deze opmerkingen werkt niet:

“Waarom ben jij nou áltijd te laat met dingen aanleveren? Dit is al de zoveelste keer!”

“Kan het nu nooit eens in één keer goed gaan? Bij jou moet ik altijd dingen twee keer uitleggen voordat je het snapt.”

“Dit lijkt helemaal nergens op. Deze tekst mag helemaal op de schop.”

Het resultaat van zulke feedback is een boze collega die zijn hakken in het zand zet (“Vorige keer was ik helemaal niet te laat!” en “Hoezo lijkt dit nergens op?”). De kans is klein dat je collega na deze feedback bereid is om een constructief gesprek te voeren over wat beter kan. 

Daarom kun je je feedback beter in een constructief jasje gooien. Gebruik daar bijvoorbeeld het ik-ik-jij-model voor. Daarmee bouw je je feedback als volgt op:

“Ik zie/merk dat…”

“Dat doet met mij…”

“Hoe kijk jij daar tegenaan?”

Zoals je ziet, breng je feedback met dit model vanuit jezelf en leg je het daarna voor aan de ander. Dat is heel anders dan met een vingertje wijzen naar je collega. 

Je feedback ziet er dan bijvoorbeeld zo uit:

“Het valt me op dat je de laatste tijd een paar keer jouw werk twee dagen later hebt aangeleverd. Daardoor komen ik en Jasper in de knoop met onze planning en kunnen we het werk niet op tijd bij de klant aanleveren. Daar heb ik last van. Wat zou je helpen om het wel op tijd aan te leveren?”

3. Sta ook zelf open voor feedback

Feedback gaat nooit maar één kant op. Zoals je collega’s soms op jouw zenuwen werken, zo zal jij ook niet alles perfect doen. Bij constructief samenwerken is het belangrijk dat je ook zelf bereid bent om feedback in ontvangst te nemen en daarvan te leren. 

Probeer je niet direct aangevallen te voelen en trek lessen uit de feedback van de ander. Of nog beter: vraag zelf om feedback met deze voorbeelden van feedbackvragen. Daarmee krijg je feedback waar je echt iets mee kunt.

Constructief samenwerken betekent ook waardering tonen voor de inspanningen van je teamleden. Gebruik de “bedankt-boemerang” door regelmatig je waardering uit te spreken. Als iemand iets goed heeft gedaan, laat het hen weten. Dit zal de motivatie stimuleren en een positieve sfeer creëren waarin iedereen wil bijdragen.

4. Probeer een time-out tegen oververhitte discussies

Misschien herken je die tactiek wel van de driftbuien van je peuter. Als je peuter intens boos of geïrriteerd is, is het lastig om constructief met elkaar te blijven praten. Er komt niets anders uit dan gehuil, geschreeuw en “Ja maar…”. 

Oké, nu zullen de meeste collega’s iets minder heftige driftkikkers zijn dan je peuter die middenin de ellendige “NEE!”-fase zit. Toch werkt op de werkvloer de time-out-techniek vaak net zo goed als bij je kind die het uitschreeuwt omdat hij geen lolly mag.

Soms raken gesprekken met collega’s oververhit en zit ieders frustratie zo hoog dat het moeilijk is om constructief te blijven. Op zo’n moment komt een time-out goed van pas. Stel voor om een pauze te nemen en er later over door te praten. Dan kunnen jullie allebei rustig worden, eerst zelf dingen op een rij zetten en dan op een ander moment – waarop jullie frustratie gezakt is – verder praten over een constructieve oplossing.

constructief samenwerken

5. Doe de DISC-analyse om elkaar beter te begrijpen

Ken je de DISC-analyse al? Dit is een persoonlijkheidstest waarmee je ontdekt welke stijl van communiceren en samenwerken bij jou past en wat van nature jouw kwaliteiten en valkuilen bij samenwerken zijn. Op de werkvloer heb je te maken met allerlei verschillende persoonlijkheden. Dan is het fijn om te weten welk gedrag bij jou standaard irritatie oproept omdat het haaks staat op jouw manier van werken, denken of doen. En ook om te weten hoe je met die persoon wél goed omgaat. 

We kunnen er veel woorden aan vuil maken, maar lees vooral ons artikel over de DISC-analyse door. Je zult snel genoeg doorhebben of jij vooral rood, geel, groen of blauw bent. Wedden dat je ook je collega’s vrij makkelijk in één van die kleuren hokjes kunt indelen! Zodra je de DISC-profielen kent, is het makkelijker om conflicten te verklaren en op te lossen. In ons DISC-artikel lees je namelijk ook communicatietips voor elk DISC-type.

6. Toon waardering

Zo belangrijk als het is om irritaties uit te spreken, zo belangrijk is het ook om je waardering voor je collega’s kenbaar te maken. Zeg niet alleen tegen je collega’s waar je je aan stoort of wat beter kan, maar laat het ook blijken als je hun werk, werkwijze of kwaliteiten waardeert. Doe dat het liefst niet alleen die ene enkele keer in het half jaar, maar regelmatig! 

Waarom? Omdat complimenten (mits oprecht!) de relatie met je collega’s bevorderen, omdat een positieve houding motiverend werkt én omdat mensen eerder openstaan voor je negatieve feedback wanneer je regelmatig positieve feedback uitdeelt.

7. Blijf met elkaar in gesprek (en drink koffie)

Communicatie is de belangrijkste bouwsteen voor een geslaagd gezamenlijk resultaat en een goede samenwerking. Daarom is het belangrijk dat je proactief communiceert. Zeg het direct als je je ergens aan stoort, als je zelf ergens tegenaan loopt, als je agenda te vol raakt of al je een deadline niet gaat halen. 

Los van die werkgesprekken, werkt het ook goed om regelmatig koffiegesprekken te blijven voeren. Voorkom dat je alleen op werkvlak iets opbouwt. Ga met elkaar lunchen, drink een kop koffie, vraag naar de weekendbelevenissen of verbouwvorderingen van je collega en leer elkaar zo beter kennen. Goede samenwerkingen bouw je niet alleen op tijdens werkvergaderingen, maar ook door elkaar in een ontspannen gesprek beter te leren kennen. 

constructief samenwerken

Samengevat

Collega’s die niet kunnen samenwerken bestaan niet. Iedereen kan léren te samenwerken. Door te luisteren, te blijven communiceren, constructieve conflicten aan te gaan, elkaar te waarderen en ook bij het koffiezetapparaat soms een praatje te maken, verbeter je je samenwerkingen en daarmee jullie gezamenlijke resultaten. 

Zelfs een ronduit slechte samenwerking kun je verbeteren door meer proactief te communiceren, feedback te geven en samen te sparren over een constructieve oplossing. Als je je mond maar open trekt én blijft luisteren. Dan kom je samen verder dan je denkt.

Meer leren over slim samenwerken met collega’s?

Met een constructieve én efficiënte samenwerking behaal je betere resultaten, een mooie tijdsbesparing en minder frustratie. Wil je praktische tips om dit voor elkaar te krijgen? Volg Björn en Tijdwinst op Instagram. Op beide accounts krijg je dagelijks handige tips waarmee je je samenwerkingen verbetert, je tijd slim indeelt en krachtig communiceert.

Mensen vroegen ook

Wat is een effectieve samenwerking?

Een effectieve samenwerking is een samenwerking waarin je samen een beter resultaat behaalt dan alleen door met elkaar te communiceren en samen naar een doel toe te werken. Iedereen levert een belangrijke bijdrage aan het resultaat en jullie helpen elkaar daarbij verder, bijvoorbeeld bij problemen, strubbelingen of als er vragen of onduidelijkheden zijn.

Cursus samenwerken? Volg één van onze trainingen

Samenwerken is niet één vaardigheid die je jezelf met een simpele masterclass eens even eigen maakt. Wél kun je werken aan vaardigheden die samenwerken makkelijker maken. Kun jij constructieve feedback geven, assertief communiceren en krachtige en effectieve gesprekken voeren? Dan gaan je samenwerkingen er sowieso op vooruit. Laten wij nu net over elk van die onderwerpen praktische 1-daagse trainingen geven.

  • Schrijf je in voor onze training feedback geven als je wilt leren hoe je voortaan constructieve feedback geeft waar je collega echt iets aan heeft en waar diegene zich niet door aangevallen voelt. Ook fijn: je leert hoe je zelf feedback constructief ontvangt en daar het meeste uit haalt.
  • Leer bij onze cursus gesprekstechnieken hoe jij een krachtigere en effectievere gesprekspartner bent, effectiever communiceert en met wat je zegt daadwerkelijk bereikt wat je voor ogen hebt.
  • Volg onze training assertiviteit als je wilt leren om stevig in je schoenen te staan, voor jezelf op te komen en zo minder onnodige irritaties te ervaren. Die kaart jij namelijk voortaan op een nette en krachtige manier aan.

Wie zijn wij? | Tijdwinst.com

Bij Tijdwinst helpen we professionals uit heel Nederland om slimmer (samen) te werken. Zo geven we trainingen over effectieve gesprekstechnieken, feedback geven, assertiviteit en timemanagement. Al onze trainingen duren maar 1 dag en zijn praktisch ingestoken, zodat je je geleerde skills om goed samen te werken direct kunt toepassen. Volg onze trainingen op een locatie bij jou in de buurt of online. 

Benieuwd naar ons trainingsaanbod of onze andere artikelen? Lees verder op onze websites of meld je direct aan voor een training.