Flow: het volledig opgaan in een bezigheid is niet iets dat per ongeluk gebeurt. Je kunt jezelf daadwerkelijk proactief in deze mentale staat krijgen. Hiervoor zul je zowel je interne als je externe invloeden naar je hand moeten zetten — en dat is waar we het in dit artikel over gaan hebben. 6 praktische tips om (meer) flow te ervaren in je werk.

Denk eens aan de laatste keer dat jij volledig opging in een activiteit; je verloor de tijd uit het oog, had de focus van een samurai en het enige dat er op dat moment toe deed was de het uitvoeren van die specifieke bezigheid.

Dit is wat we ‘in een flow zijn’ noemen.

Flow is een krachtige mentale staat waarin je niet alleen extreem productief én creatief bent, maar waarin jij je ook nog eens goed voelt. Je hoeft jezelf niet te dwingen om hard te werken; het gaat vanzelf. Het is alsof je door jouw activiteit heen stroomt — of flowt, dus.

Hoe je het bereikt? En waarom je het überhaupt wilt?

Wat is flow eigenlijk en wat ik eraan?

De meeste mensen denken dat luieren en ‘niets doen’ gelukkig maakt. Toch is dit volgens Mihaly Csikszentmihalyi niet het geheim achter (werk)geluk of productiviteit.

De Amerikaans-Hongaars psycholoog en schrijver van het boek ‘Flow: The psychology of optimal experience’ vertelt het als volgt:

“De beste momenten uit ons leven zijn niet passieve, receptieve, ontspannende tijden. De beste momenten zijn die die zich voordoen wanneer iemands lichaam of geest tot het uiterste wordt uitgerekt in een vrijwillige poging om iets moeilijks en waardevols te bereiken.”

Je ziet het dus: achteroverleunen is soms fijn, maar je hebt gewoonweg uitdagingen nodig om te ervaren dat werk ertoe doet. Het is pas wanneer je volledig opgaat in een activiteit – jij je er haast één mee voelt – dat jij jouw geluk, productiviteit en creativiteit hun piek bereiken.

Wat jou dat oplevert, naast geluk?

Het bereiken van flow zorgt ervoor dat je vele malen efficiënter werkt en leert. Omdat je bewuster en aandachtiger met een taak omgaat, sla je informatie beter op. En omdat flow een hoge mate van concentratie vereist, doorzie je eerder fouten en verzet je meer werk in minder tijd. Deze voordelen zullen stuk voor stuk jouw creativiteit verhogen, waardoor je ook weer eerder op frisse ideeën of invalshoeken stuit.

Flow is dus wat je wil, maar hoe krijg je het?

flow

In flow verkeren: de 8 kenmerken van flow volgens Csikszentmihalyi

Csikszentmihaly concludeert dat om de staat van flow te bereiken er twee factoren bepalend zijn:

Word je tijdens het uitvoeren van de taak of activiteit voldoende uitgedaagd én wordt er voldoende aanspraak gemaakt op je vaardigheden?

Je bent namelijk op je toppunt wanneer jouw skills tijdens het uitvoeren van een activiteit op hoog niveau worden aangesproken. Je voelt je dan uitgedaagd, verantwoordelijk én geïnteresseerd.

FLOW

Bereik je het tegenovergestelde – het is weinig uitdagend en je hoeft er niet echt je best voor te doen – dan ervaar je apathie; het interesseert je geen ene zier, je wordt snel afgeleid en stelt de klus liever uit. Dit kan uiteindelijk leiden tot verveling, depressie of verslaving.

Niets doen is daarmee misschien wel het slechtste dat je kunt doen.

Hoe je herkent of je in flow verkeert? Csikszentmihalyi stelde de Flow State Scale op; een instrument om na te gaan of iemand in de flow zit. Daarvoor heb je één of meerdere van onderstaande acht kenmerken nodig:

  1. Je hebt een duidelijk doel; je weet wat er moet gebeuren en hoe je dit gaat aanpakken.
  2. Je kunt je concentreren. Je bent gefocust en je kunt je aandacht richten op waarmee je bezig bent.
  3. Je gaat zo op in de activiteit dat jij je niet langer drukt maakt om jezelf of anderen; een verlies van zelfbewustzijn.
  4. Je ervaart een verlies van tijdsbesef; de tijd vliegt voorbij of dingen lijken in slow motion te gaan.
  5. Je ontvangt directe feedback. Je kunt afleiden of jouw acties leiden tot succes of het falen van de activiteit waardoor jouw handelingen direct kunt bijsturen.
  6. Je wordt uitgedaagd, maar ben er van overtuigd dat je de over de juiste vaardigheden beschikt om de klus succesvol uit te voeren. Voldoende zelfvertrouwen, dus.
  7. Je ervaart een gevoel van persoonlijke controle; de activiteit is uitdagend, maar nét niet te moeilijk om succesvol uit te voeren.
  8. Je haalt plezier uit het uitvoeren van de activiteit of de activiteit is intrinsiek belonend.

Met andere woorden:

Om in flow te komen zul je een duidelijk doel moeten hebben dat jouw intrinsieke motivatie stimuleert. Word je daarbij ook nog eens uitgedaagd en wordt er aanspraak gemaakt op jouw skillset, dan vergroot je deze kans — helemaal wanneer jij jouw aandacht volledig op de klus kunt richten en je gedachten, gevoelens en intenties kunt onttrekken.

Owen Schaffer versimpelde dit in 2013 en maakte een definitie van flow op taakniveau. Volgens hem zijn er 7 dingen nodig om in een flow te geraken. Welke dat zijn legt Björn je in deze video uit.

Björn is een timemanagement expert en directeur van Tijdwinst.com. Hij begrijpt als geen ander wat productiviteit en werkgeluk nodig hebben; flow. Hij schreef erover in zijn boek ‘Elke Dag om 15.00 Uur Klaar’ en deelt nu regelmatig zijn beste tips door middel van korte video’s. Wil je er meer zien, check dan eens ons Youtube-kanaal.

6 praktische tips voor flow in je werk

Nu je beter begrijpt wat flow is en waardoor het ontstaat, geven we je een paar praktische handvatten om sneller in die flow te komen.

1. Elimineer zoveel mogelijk afleiding

Flow wordt grotendeels bepaald door jouw vermogen om je te concentreren. Je zal daarom alles op alles moeten zetten om je concentratie vast te houden. Iedere keer dat je namelijk wordt afgeleid, sta je verder van een staat van flow af. Pas wanneer jij x minuten ongestoord aan de slag kunt, zul je in een flow kunnen komen.

Het is daarom cruciaal dat je prikkels en afleiding uit je omgeving vermijdt of het zwijgen oplegt. Een telefoon die telkens rinkelt of je verwittigt over binnenkomende whatsappjes kun je daarbij niet gebruiken.

  • Zet daarom al je notificaties uit en je telefoon op stil.
  • Pauzeer je mailbox en zet ook op je laptop alle meldingen uit.
  • Zoek een rustige plek op waar je ongestoord kunt werken en doe de deur van je werkkamer dicht.
  • Draag een noise cancelling headset.
  • Vraag je collega’s om je de komende tijd niet te storen (of geef in je agenda aan dat je niet beschikbaar bent).
  • Maak gebruik van concentratieverhogende muziek (of binaural beats).

Zoek je meer concentratie tips, lees dan eens ons uitgebreide artikel: ‘Concentratie verbeteren dankzij onze beste timemanagement tips’.

2. Leer beter omgaan met interne afleiding

Dan is er nog zoiets als ‘interne afleiding’; prikkels van binnenuit. Denk hierbij aan gedachten, ingevingen of gepieker. Deze leiden net zo goed af als een telefoon of een collega die ineens aan je bureau staat, dus daar wil je er ook zo weinig mogelijk van ervaren.

In ons boek ‘Elke Dag om 15.00 Klaar’ vertellen we je uitgebreid hoe je dat doet. Vooral het gebruik van één waterdicht timemanagementsysteem doet hierbij wonderen. Wil je weten hoe dat werkt, zet het dan op je leeslijst.

Voor nu enkele pointers:

  • Voor je aan een grote klus begint, schrijf je even alles uit je hoofd; afspraken die je deze week hebt staan, klussen waaraan je nog wil werken of dingen die je nog aan iemand wil vragen. Deze mini-gedachtendump helpt je focussen op de klus voor je.
  • Komt er toch een gedachte bij je op waar je later nog iets mee moet, schrijf deze dan even op een kladblok. Zo is het uit je hoofd en hoef jij er niet langer aan te denken. Dan, nadat je klaar bent met je hoofdklus, verwerk je wat op je kladblok staat in je timemanagementsysteem.
  • Voor het verbeteren van je aandachtsspanne op de langetermijn, doet meditatie wonderen. Dagelijks enkele minuten je gedachten op een rijtje zetten zal op den duur de hoeveelheid gedachten remmen en je er meer controle over geven.

3. Maak gebruik van je mentale en fysieke optimum

In een flow raken is lastig wanneer je mentaal uitgeput bent en lichamelijk op bent. Je hebt dan gewoon niet de wilskracht en discipline om je op één activiteit te richten waardoor je makkelijk wordt afgeleid.

  • Kies daarom momenten uit waarvan je weet dat jij in een opperste concentratie kunt raken; bijvoorbeeld vroeg in de ochtend of in de namiddag. Vermijd die after-dinner-dips of momenten waarop collega’s in en uit lopen.
  • Neem voldoende pauze om jezelf mentaal op te laden en besteed deze prikkelvrij; laat je telefoon dus lekker liggen en ga liever een blokje om.
  • Sport langer en vaker zodat je beter in je vel zit, beter slaapt en meer energie hebt.
  • Let op je voeding. Vermijd junkfood, suikers en ongezonde vetten die je energiepeil laag houden.
  • Slaap voldoende. Laad jezelf op en durf ook gerust gedurende de dag dutjes te nemen mocht je dat nodig hebben.
  • En nogmaals: mediteer om je geest sterk te houden en je focus te trainen.

4. Werk aan één specifieke taak en vermijd multitasking

Zoals we in ‘Elke Dag om 15.00 Uur Klaar’ vertellen, kun jij je maar op één ding tegelijk concentreren. Multitasken werkt niet en zal jouw slechts verder van die flow-staat brengen.

Je wil jouw aandacht daarom maar op één activiteit richten, vermijd dus de neiging om tussendoor nog iets anders op te pakken. Werken in focusblokken kan je helpen deze neiging te onderdrukken:

Spreek met jezelf af dat je de komende 50 minuten aan die ene belangrijke klus werkt. Zet desnoods een timer. Wanneer deze timer afgaat, neem je 10 minuten pauze. Herhaal dat enkele keren totdat je de klus hebt afgerond of totdat je merkt dat jouw concentratie het nalaat. Pas daarna mag je aandacht schenken aan de andere klussen op je takenlijst.

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Tijdwinst.com (@tijdwinst)

5. Daag jezelf uit (maar niet teveel)

Flow kenmerkt zich door voldoende uitdaging. Je wil dus voldoende geprikkeld worden, maar wel het idee hebben dat je het aankunt. Wel zo belangrijk. Er zijn een aantal manieren waarop je een klus uitdagender kunt maken (zonder jezelf een burn out in te helpen):

  • Verschuif de deadline. Het klinkt heel eenvoudig, maar door jezelf nét wat minder tijd te gunnen een saaie taak af te ronden, wordt het ineens een uitdaging. Hierdoor zal jouw brein niet op zoek gaan naar andere vormen van afleiding en vergroot je de kans op flow.
  • Verhoog je werktempo. Denk maar eens aan het besturen van een auto: het kost meer aandacht en focus om 130 km te rijden, dan wanneer je dit op een slakkentempo doet.
  • Verhoog de kwaliteit. Misschien wil je in de tijd die je hebt, toch iets extra’s geven; een mooie manier om je brein uit te dagen en top-verwachtingsmanagement te leveren.

6. Zet een specifieke koers uit

Csikszentmihaly was er duidelijk in: flow bereik je wanneer je precies weet wat je moet doen en je weet hoe je dit moet aanpakken. Maak daarom voor je aan een klus begint altijd een plan van aanpak.

  • Bedenk je waaraan je gaat werken: wat moet je doen? Welke stappen zet je?
  • Ga vervolgens na welke aanpak daarvoor nodig is: hoe ga je dit doen?
  • En welke kwaliteit wil je neerzetten? Hoe goed ga ik dit doen?
  • Bedenk waar je naartoe werkt. Wat is het einddoel?

Het uitvoeren van een mini-scrum komt hierbij erg goed van pas. Het helpt je nadenken over wat er moet gebeuren en de stappen die je daarvoor moet zetten. Probeer het eens.

Kortom: hoe kom je in een flow?

Flow lijkt haast een mythische staat van zijn, maar wanneer je inzet op concentratie, weet waaraan je gaat werken en daarnaast goed voor jezelf zorgt, is het bereiken van flow een fluitje van een cent. Pas bovenstaande tips dus een toe en ervaar wat flow met je productiviteit, creativiteit en vooral met je (werk)geluk doet.

flow

Verder lezen over productiviteit?

Wie zijn wij? | Training Timemanagement

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.

  1. 1-daagse training Time Management | Blog
  2. 1-daagse training Assertiviteit | Blog
  3. 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
  4. 1-daagse training Feedback Geven | Blog
  5. 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
  6. 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog