Geen enkele agent is zelfverzekerd en voor zichzelf opkomend ter wereld gekomen. Dat leren ze, in hun politieopleiding. Deze agent onthult 1 heldere, assertieve les die hij en al zijn collega’s ingeprent krijgen, om voor jezelf opkomen aan te leren.

Een collega kaapt een briljant idee recht voor jouw neus weg, terwijl het van jou was! De nieuwe vriend van je vriendin blijft je maar onderbreken wanneer je iets aan het vertellen bent, in de kroeg op vrijdagavond. En je buurman; die kan er maar geen genoeg van krijgen om jou te vragen zijn plantjes te verzorgen, wanneer hij ongeveer de helft van het jaar op vakantie is. En dat terwijl je moeder maar aan je hoofd blijft zeuren dat je misschien iets zou moeten afvallen, en andere vrienden kiezen, en ondertussen wel eens promotie gemaakt zou moeten hebben…

Mensen kunnen je van alle kanten bestoken met immoreel gedrag, dat ver voorbij jouw grenzen gaat. Niet alleen bekenden – zoals vrienden, collega’s, kennissen en familie – maar zelfs onbekenden kunnen je dag op die manier zuur maken. Een voordringer in de rij bij de kassa, bijvoorbeeld.

Criminéél is het bijna, dat gedrag!

voor-jezelf-opkomen-2

Wat een geluk dat we een agent voor je paraat hebben. Niet om jouw grensoverschrijders in de boeien te slaan, maar om je te leren hoe je dat gedrag aanpakt. Door voor jezelf op te komen. Een vaardigheid die niet elke persoon, en zelfs lang niet elke agent, gegeven is. Je moet het leren.

En dat is precies wat deze agent voor je in petto heeft. Één heel simpele les die hem, volgens eigen zeggen, “wel 1000 keer opnieuw” ingeprent is tijdens zijn politieopleiding om voor zichzelf te leren opkomen.

De (veel te aardige) agent

Hij is geen brute wrek, die overal wel even zijn mannetje staat. Geen superstoere en agressief aangelegde machoman, zoals politieagenten vaak in stereotypen worden weggezet. Agent David is het tegenovergestelde.

Een ontzettend zachtaardige vent. Veel té aardig, zeggen sommigen zelfs.

David:

“Mensen buiten mijn werk kunnen niet geloven dat ik agent ben. Ze zeggen altijd dat ik daar veel te aardig voor ben. Ik geloof werkelijk in aardig zijn en anderen helpen, als agent. Maar ik heb ook geleerd wat het belang is van mijn grenzen bewaken.”

Maar vergis je niet! Dat gaat prima samen met op het juiste moment assertief zijn en voor jezelf opkomen. Heeft hij wel even moeten leren.

“Voordat ik politiewerk ging doen, had ik niet hetzelfde niveau van zelfverzekerdheid en besluitvaardigheid dat ik nu heb. Ik wil niet zeggen dat ik een deurmat was, maar ik liet mensen wel vaak misbruik van me maken en mijn grenzen overschrijden. Dat deed ik omdat ik dacht dat je altijd aardig moet zijn, ongeacht de omstandigheden. Bovendien was ik niet zo van de conflictsituaties. Ik vermeed ze liever, als het even kon.”

Dat werd hem gauw afgeleerd, tijdens zijn opleiding. Altijd aardig zijn en conflict uit de weg gaan is namelijk niet de oplossing. Niet voor de situatie, niet voor de ander, niet voor jezelf en niet voor jullie onderlinge relatie – welke relatie dat ook is.

“Dit deel van mijn persoonlijkheid is radicaal getransformeerd door mijn politiewerk.”

voor-jezelf-opkomen-3

Hoe hij het afleerde, terwijl hij zijn eigen aardige zelf bleef?

De (voor jezelf opkomen) les

“Blijf aardig, tot het tijd is om te stoppen met aardig zijn.”

Dat is ‘m. De les. De zin die David “wel 1000 keer” gehoord heeft tijdens zijn politieopleiding. Krachtig in al z’n eenvoud. Juist omdat deze aangeeft dat je wél aardig mag zijn. Maar niet té aardig. Wanneer de situatie voor jou grensoverschrijdend is, moet je heel even ‘stoppen met aardig zijn’. Daarna mag je weer zo aardig zijn als je wil, zegt David.

“95% van mijn dag ben ik nog steeds super aardig en help ik anderen waar ik kan.”

Die andere 5% zijn de momenten waarop hij even stopt met aardig zijn, wanneer de situatie daar om vraagt. Dan is het even voor-jezelf-opkomen tijd. Hoe hij die 5% aanpakt?

1. Bepaal wanneer het tijd is

Simpel: ‘het is tijd’ zodra jouw grens is bereikt. Maar let op: het is dus alleen simpel wanneer je weet wat jouw grenzen zijn.

Dat kan bijvoorbeeld zijn wanneer iemand jouw ideeën steelt op het werk. Of wanneer iemand voordringt in de rij. Wanneer je moeder je beledigt door te zeggen dat je te dik bent. Of wanneer iemand je voor de derde keer onderbroken heeft, terwijl jij aan het woord was. Of wanneer je collega alwéér komt vragen of je een klusje voor hem wilt opknappen. Ja, ook collegialiteit heeft zijn grenzen.

voor-jezelf-opkomen-1credit: Shirley de Jong

Een tip, om op een natuurlijke manier te weten wanneer je bij je grens bent aangekomen: je voelt je plots onprettig. Dat gevoel dat iets je niet lekker zit. Je voelt je beledigd, verontwaardigd, gekleineerd, gepasseerd of grofweg ontstelt. Wat het ook is, het is een onprettig gevoel dat je krijgt door het gedrag van een ander. Ken je vast een eigen voorbeeld van. Dát is jouw grens.

Hier heeft David ook ervaring mee, al zijn daar net wat meer echte criminelen bij betrokken dan waarschijnlijk in jouw leven het geval is. Maar vervang ‘crimineel’ gerust door ‘collega X’ of ‘kennis Y’:

“Criminelen zijn bijzonder goed in grenzen overschrijden en misbruik maken van anderen. Elke dag wordt er op mijn werk tegen me gelogen en worden mijn grenzen getest. Ik heb erg goed geleerd waar mijn grens ligt. Wanneer die overschreden wordt, is dat mijn signaal dat het tijd is om te stoppen met aardig zijn.”

2. Stop even met aardig zijn

Wat David aanbeveelt: zie jezelf voor je in de situatie. Zie jezelf in je hoofd op voorhand als iemand die z’n mannetje staat. Probeer de scene af te spelen zoals die volgens jou moet gaan lopen. Door dit al in je hoofd te hebben, maak je de uitkomst realistischer. Je mag ‘m zelfs uitschrijven als je daar de tijd en ruimte voor hebt, om je nog beter voor te bereiden op het moment waarop je de knop indrukt.

De knop indrukken betekent niets meer en minder dan:

Let op dat je het bij die laatste écht kort en krachtig houdt en dat je niet vervalt in verkleinwoorden, met je super aardige en subassertieve karakter.

Dus niet:

“Sorry, maar eh – ik weet niet zeker of ik me hier wel prettig bij voel. Misschien ligt het aan mij hoor, of begrijp ik het niet helemaal. Maar ik denk toch dat ik dit niet wil.”

Maar:

“Nee.”
“Ho, stop.”
“Ik voel me hier niet prettig bij.”
“Dit gaat te ver.”
“Je onderbreekt me.”
“Je beledigt me.”
“…”

Vraagt de situatie om meer toelichting, dan kan dat evengoed. Maar zelfs dat doe je kort en krachtig, door te zeggen welk gedrag je stoort, aan te geven welk effect dat gedrag op jou heeft, en welk gevoel dat bij jou oplevert. In die volgorde.

Dus:

“Wanneer je me steeds onderbreekt, krijg ik geen kans om mijn verhaal te doen, waardoor ik me gepasseerd voel.”

Zie je? Dat is de knop. Hij is ingedrukt. Simpel, snel, (daad)krachtig en zelfverzekerd. Zoals een agent dat zou doen.

3. Ben weer aardig

Nadat je je punt duidelijk hebt gemaakt en voor jezelf opkomen geregeld is, mag je weer lekker aardig zijn. Zo maak je extra duidelijk dat het even menens was, en versterk je je houding door dat voor afgerond te verklaren en weer vriendelijk te zijn.

Je wil namelijk niet naar de agressieve kant neigen, maar gewoon je eigen assertieve zelf blijven. David merkt in zijn werk dat ferm voor jezelf opkomen en daarna weer zo aardig zijn als wil, prima samengaat. Verrassend goed zelfs:

“Ik heb de meest open en vriendelijke gesprekken gehad met mensen op de achterbank van mijn politieauto, vlak nadat ik de confrontatie met ze ben aangegaan en ze gearresteerd heb.”

Dus

Aardig zijn en voor jezelf opkomen gaat goed samen, als je je aan deze politieagenten-les houdt: “Blijf aardig, tot het tijd om te stoppen met aardig zijn.” Dat werkt zo:

  1. Weet waar jouw grenzen liggen (meestal op het punt waar je een onprettig gevoel krijgt).
  2. Even stoppen met aardig zijn zodra die overschreden worden, en op een ferme en daadkrachtige toon (zoals een ouder z’n kind toespreekt) duidelijk maken dat de ander grensoverschrijdend gedrag vertoont.
  3. Daarna mag je weer naar lieve lust zo aardig zijn als je wil.

De moeite waard om eens te proberen, belooft David:

“Wanneer iemand iets doet waar jij je niet prettig bij voelt, en jij aardig blijft en de confrontatie niet aangaat, dan vreet dat aan je binnenste aan je zelfvertrouwen. Wanneer je leert voor jezelf opkomen en je grenzen uitspreekt, geeft dat ontzettend veel kracht. Je eigenwaarde groeit op een manier die alleen werkt door voor jezelf op te komen.”