Je herkent het vast: iemand zegt joviaal “alles is hier bespreekbaar”, maar zodra je een eerlijk punt op tafel legt, daalt de temperatuur in de kamer met tien graden. Blijkbaar is alles bespreekbaar… zolang het netjes verpakt, strategisch getimed en vooral niet te confronterend is. En dat is precies waar open communicatie vaak spaak loopt: we zeggen dat we het willen, maar we doen het vervolgens niet. What’s up with that? 

Wat komt aan bod:

    1. Open communicatie: betekenis
    2. Zonder deze elementen is je communicatie allesbehalve open
    3. Openheid als succesformule: zo versterk je relaties én resultaten
    4. De stille kracht van open communicatie: 7 voordelen die je niet wilt missen
    5. Hoe communiceer je open? (spoiler: je hoeft geen Einstein te zijn)
    6. Open communiceren kun je dus leren
    7. Veelgestelde vragen over open communicatie

Open communiceren betekent niet dat je elke gedachte ongefilterd de wereld in slingert (pas op: incoming thought!) of dat vergaderingen veranderen in therapiesessies. Open communicatie gaat om iets subtielers én krachtigers: durven benoemen wat er speelt, luisteren zonder direct te oordelen en samen zoeken naar oplossingen, ook als dat ongemakkelijk voelt. Daarom zal ik in dit artikel dieper ingaan op de voorwaarden waaraan open communicatie moet voldoen en wat de waarde van een open communicatiecultuur met zich meebrengt. En uiteraard zwam ik niet alleen theoretisch door: ik geef je ook een aantal praktische tips, die je in je volgende gesprekken meteen kunt toepassen. Want tja… die openheid ontstaat natuurlijk niet zo maar. 

Open communicatie: betekenis

“Ik communiceer al open. Ik trek altijd mijn mond open.” Tja… dat is prachtig, eerlijk waar, maar soms is spreken zilver en luisteren goud. En open communicatie is meer dan alleen ‘je mond opendoen’. Het is durven zeggen wat je denkt en voelt, zonder dat het een aanval wordt. Het is eerlijk zijn over wat er speelt, ook als dat ongemakkelijk is. Én het is luisteren… heel goed luisteren naar de ander.

Open communicatie voorbeelden:

  • Denk aan een teamoverleg waarin iemand zegt: “Ik merk dat de planning mij stress oplevert, kunnen we die samen herzien?” in plaats van zich stilletjes te ergeren of sarcastisch te doen over deadlines. 
  • Of denk aan een teamvergadering waarin iedereen vrijelijk ideeën kan aandragen en een stagiaire durft te zeggen dat een projectplan niet werkt zonder bang te zijn voor kritiek. 

Open communicatie betekent dat je niet rond de hete brij draait, maar ook niet met de botte bijl hakt. Je luistert oprecht naar de ander, stelt vragen om echt te begrijpen en checkt of jouw boodschap goed is overgekomen. En ja, dat vraagt lef. Want je stelt jezelf kwetsbaar op. Maar juist daardoor ontstaat er ruimte voor vertrouwen, samenwerking en groei.

Zonder openheid blijf je hangen in aannames, misverstanden en passief-agressieve opmerkingen.

Zelden het recept voor een sterk team en een goede samenwerking.

“Waarom is het dan niet zeggen wat je denkt?”

Omdat open communicatie niet hetzelfde is als ongefilterd alles eruit gooien wat er in je hoofd opkomt. “Ik zeg gewoon wat ik denk” klinkt stoer, maar is vaak vooral een excuus om geen rekening te hoeven houden met hoe iets landt bij de ander.

Open communiceren gaat juist over eerlijk en respectvol zijn.

Je denkt na over wat je wilt zeggen, waarom je het zegt en hoe je het kunt brengen, zodat het gesprek verder komt in plaats van vastloopt.

Merk het verschil:
Zeggen wat je denkt: “Jij verpest ook altijd alles.”
Open communiceren: “Ik merk dat deze fout onze planning in de war schopt. Kunnen we samen kijken hoe we dit oplossen?”

Voorbeeld 1 is een face slap voor de ander en zal bij hem of haar waarschijnlijk de vecht/vlucht of bevriesmodus activeren (en als ik eerlijk ben, zou ik bij zo’n reactie eens mijn mouwen opstropen: Kom maar op!), maar dat levert je gesprek niks op… behalve een conflict. Bij het tweede voorbeeld zeg je ook wat er speelt, maar nu op een manier die de relatie intact houdt en samenwerking stimuleert.

@tijdwinst 💬 “Hetgene wat mensen zien, wat ze voelen, wat wordt gedacht… dat zijn allemaal andere dingen. En daar moet je het veel met elkaar over hebben.” Iemand vertrekt vroeg. Wat je níet ziet: de laptop die ’s avonds om zeven uur weer opengaat. Het werk in de trein. De uren die op een ander moment gemaakt worden. Maar niemand zegt het. En zo ontstaan aannames. Groeit irritatie. Zakt de norm weg, zonder dat iemand doorheeft waarom. Luister naar de volledige podcast. Bekijk de link in bio! 🔗 #tijdwinst #tijdwinstpodcast #leiderschap #verwachtingen #werkethiek #teamcultuur #mindthebody #performance #communicatie #teamdynamiek ♬ original sound – Tijdwinst.com

Zonder deze elementen is je communicatie allesbehalve open

Als er sprake is van open communicatie op de werkvloer (of open communicatie binnen een relatie), dan wordt er voldaan aan 4 voorwaarden: 

  • Echtheid: echtheid slaat op hoe je je moet gedragen in een gesprek. Doe je niet anders voor dan wie je bent. Ben open over wat je bezighoudt en waarom. Mensen prikken zo door facades heen: ze zien of je een rol speelt of oprecht bent. Het voordeel van je “echt” opstellen? Een ander zal zich meer openstellen.
  • Duidelijkheid: duidelijkheid slaat op concreet zeggen wat er speelt. Geen om de hete brij heen draaien of vage verwoordingen. Nee. To the point, zodat de ander precies weet waar hij of zij aan toe is. Zo kan bovendien niemand je beschuldigen van dingen achterhouden of dubbele agenda’s.
  • Acceptatie: Als je mensen echt in beweging wilt krijgen, moet je starten waar ze nu staan. Niet bij hoe je zou willen dat het is, maar bij hoe het werkelijk is. Acceptatie van de huidige situatie én van de ander vormt de basis voor een open klimaat waarin leren en samenwerken mogelijk zijn. Zodra je namelijk probeert te sturen vanuit een ideaalplaatje in de toekomst, loop je geheid tegen weerstand en irritatie aan. 
  • Empathie: Je mag zeker wel duidelijk zeggen wat je denkt, maar vergeet hierbij de ander niet. Begrip tonen voor de ander is daarom heel belangrijk. Door je in te leven in de ander realiseer je een stimulerend en open klimaat, waarin iemand gehoord wordt.

The elephant in the room: wat is dan gesloten communicatie?

Voldoe je niet aan de voorwaarden van de open communicatievorm, dan spreek je over gesloten communicatie. Hieraan zitten eveneens 4 elementen verbonden, namelijk: agressie, trots, onderdanigheid en teruggetrokkenheid. Bij agressief communiceren reageer je middels stemverheffingen, beschuldigingen en overdrijvingen. Je valt iemand bovendien in de rede en luisteren? Dat is er niet meer bij. Bij gesloten communicatie kan iemand zich ook boven jou plaatsen (en je misschien zelfs vernederen). Signalen van trots gedrag in een gesprek zijn bijvoorbeeld: 

  • Goede inhoudelijke argumenten niet serieus nemen
  • Bluffen
  • Zichzelf tegenspreken
  • Geen redelijke argumenten ergens voor geven
  • Bagatelliseren
  • Kleineren

Onderdanigheid is het tegenovergestelde van trots gedrag en herken je aan die (groene) personen die makkelijk over zich heen laten lopen. Ook al zijn ze het er niet mee eens, ze zullen allemaal “ja en amen”  knikken. 

Als laatste kan er nog sprake zijn van teruggetrokken gedrag bij gesloten communicatie. Dit maakt het gesprek meteen stroever, omdat de ander zwijgt en geen toegankelijke houding meer laat zien. Signalen van teruggetrokken gedrag zijn:

  • Korte antwoorden geven
  • Zwijgen
  • Aarzelen
  • Zachter gaan praten
  • Vermijden van oogcontact
  • Ongeïnteresseerde houding
  • Vaagheid

Gesloten communicatie is dus iets wat je absoluut niet wilt: noch op de werkvloer noch in je relaties, want: 

Openheid als succesformule: zo versterk je relaties én resultaten

De zuurstof van een goed functionerend team is open communicatie. Het klinkt misschien overdreven, maar als je open kunt communiceren op de werkvloer dan voel je je al gauw veilig genoeg om eerlijk te zeggen wat je denkt, vragen te stellen en ook fouten toe te geven zonder bang te hoeven zijn voor gezichtsverlies. 

Zonder die openheid ontstaat er al snel een giftige mist van aannames, misverstanden en half uitgesproken irritaties. 

Geen ideaal recept voor vertrouwen en samenwerking dus.

In een open cultuur waar mensen elkaar vertrouwen en soepel samenwerken, daar zul je ook zien dat collega’s elkaar sneller opzoeken, ideeën durven te delen en elkaars talenten benutten. Dat zie je terug in de resultaten: minder dubbel werk, snellere besluitvorming en een team dat niet alleen productiever is, maar ook simpelweg liever samenwerkt. Bovendien stijgt het werkgeluk wanneer mensen zich gehoord en begrepen voelen. Want laten we eerlijk zijn: wie elke dag op zijn woorden moet letten of zich inhoudt uit angst voor gedoe, heeft aan het eind van de dag vooral energie verloren.

Open communicatie is de kortste weg naar sterkere relaties, zowel op het werk als daarbuiten. 

open communicatie in mijn eigen team

Open communicatie in je privéleven

En open communicatie is niet alleen heel belangrijk op de werkvloer, maar ook in je dagelijkse leven. Want hoe goed een relatie of vriendschap ook begint, zonder eerlijkheid en duidelijkheid gaat het vroeg of laat schuren. Door open te praten over wat je denkt, voelt en nodig hebt (en vergeet niet: net zo goed oprecht te luisteren naar de ander) ontstaat er wederzijds begrip.

Je hoeft dan niet te gokken wat er speelt of tussen de regels door te lezen, want dingen worden gewoon uitgesproken.

Dat voorkomt frustraties en kleine irritaties die anders langzaam uitgroeien tot stille afstand. Bovendien laat openheid zien dat je de ander vertrouwt en serieus neemt.

Dat investeren in een open communicatiecultuur belangrijk is, zul je nu wel inzien. Welke concrete voordelen dit echter oplevert, werk ik je hieronder duidelijk uit (want weet je nog? Duidelijkheid is een van de voorwaarden van open communicatie!): 

De stille kracht van open communicatie: 7 voordelen die je niet wilt missen

Open communicatie is de smeerolie die jullie team (of relatie) als een geoliede machine laat lopen. Het grootste voordeel? Vertrouwen. Als mensen eerlijk zeggen wat er speelt, groeit er een basis van wederzijds begrip waarop je kunt bouwen. Problemen komen sneller boven tafel en worden opgelost, voordat ze een brandhaard worden. Dit leidt bovendien tot de volgende voordelen:

  • Minder misverstanden
  • Vermindering conflicten
  • Verbeterde prestaties
  • Sterke teambuilding
  • Snellere probleemoplossing
  • Snellere besluitvorming
  • Minder fouten (meer kwaliteit)
  • Hogere efficiency
  • Verhoogde klanttevredenheid
  • Verhoging productiviteit
  • Meer betrokkenheid

Maar eh…wat zijn de barrières?

Tja… en als we het dan hebben over open communiceren met duidelijkheid en acceptatie, dan moeten we ook accepteren dat je tegen grote hindernissen kunt aanlopen. Eerlijkheid gebiedt me echter te zeggen dat deze valkuilen vooral optreden, als men denkt dat open communicatie al een ding is, maar er eigenlijk niet echt open gecommuniceerd wordt (snap je me nog?). Hoe je dan wel open communiceert, vertel ik je zo uitvoerig. Ik wil je nu eerst even een spiegel voorhouden en je laten zien wat er gebeurt als je denkt open te communiceren, maar eigenlijk jezelf (en anderen) voor de gek zit te houden:

  • Té direct zijn: eerlijkheid zonder tact verandert al snel in lompheid. “Ik vind je presentatie saai” is technisch gezien eerlijk, maar valt niet onder de open communicatie.
  • Oversharing: collega’s overladen met privéproblemen of ongefilterde emoties onder het mom van ‘openheid’. Dat schaadt vertrouwen in plaats van dat het het versterkt (en eerlijk: ze vinden je er ook niet per se een leuker persoon door, eerder een drama queen).
  • Schending van privacy: er zijn grenzen aan wat je deelt binnen een team. Soms raakt openheid aan vertrouwelijke informatie of aan hiërarchische verhoudingen, dus niet alles wat je weet, hóeft op tafel.
  • Angst voor conflicten of afwijzing: uit vrees voor conflict of afwijzing slikken mensen toch hun mening liever in, waardoor belangrijke zaken onbesproken blijven. 
  • Machtsverschillen: een medewerker die zich niet veilig voelt om tegen een leidinggevende in te gaan of een manager die onbewust zijn positie inzet om gesprekken te sturen, kan open communicatie tegenwerken.
  • Verschillen in communicatiestijl of cultuur: wat voor de één “eerlijk en duidelijk” is, voelt voor de ander als bot of respectloos.

Quick fix: open communiceren vraagt om meer dan gewoon “alles zeggen wat je denkt”. Het vraagt om nuance, bewustzijn van context en het lef om niet alleen te praten, maar ook écht te luisteren. 

Hoe doe je dat dan? Heel makkelijk! Gewoon zo:

 

Bekijken op Threads

 

Hoe communiceer je open? (spoiler: je hoeft geen Einstein te zijn)

Open communiceren klinkt simpel, maar in de praktijk struikelen we er vaak over onze eigen aannames, angst voor afwijzing of het idee dat alles ‘op het juiste moment’ moet gebeuren. No worries! Met deze 9 tips gaat open communiceren je in het vervolg een stuk eenvoudiger af:

1. Praat vanuit jezelf

Begin bij jezelf: gebruik ik-boodschappen in plaats van jij-beschuldigingen; dat maakt je eerlijk zonder dat je de ander direct in de hoek zet. 

Voorbeeld:
Zeg in plaats van “Jij luistert nooit naar me!” liever “Ik merk dat ik me vaak niet gehoord voel tijdens onze gesprekken.”

Zie je het verschil? De eerste klinkt als een aanval, de tweede nodigt uit tot gesprek. Het helpt je verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen ervaring en voorkomt dat de ander meteen in de verdediging schiet. Door consequent ik-boodschappen te gebruiken, ontstaat er een ruimte waarin gevoelens, behoeften en verwachtingen bespreekbaar worden, zonder dat iemand zich aangevallen voelt. 

2. Wees concreet

Concreet zijn in wat je zegt is een van de meest onderschatte manieren om open communicatie te bevorderen. Vage opmerkingen zoals “Je moet beter samenwerken” laten de ander raden naar wat je precies bedoelt… en raden leidt meestal tot frustratie. Zeg in plaats daarvan: “Ik merk dat we de afgelopen twee projecten deadlines hebben gemist omdat we informatie niet op tijd delen. Kunnen we afspreken dat we updates iedere dinsdag delen?” Plotseling wordt het niet langer een abstract verwijt, maar een duidelijke observatie met een voorstel tot oplossing.

Concreetheid helpt misverstanden voorkomen, maakt verwachtingen helder en nodigt de ander uit om mee te denken.

Het geeft gesprekken focus en richting, waardoor openheid ontstaat zonder dat iemand je kan beschuldigen van het achterhouden van dingen of dubbele agenda’s. Je bent kortom duidelijk: voorwaarde 2 van open communicatie. 

3. Actief luisteren

Actief luisteren is niet naar iemand staren en doen alsof je luistert door op de juiste momenten te knikken of nee te schudden. Het betekent dat je écht probeert te begrijpen wat er wordt bedoeld. Dit kun je doen door dingen te herhalen of samen te vatten (niet te vaak, want dan lijk je ook wel een papegaai). 

Voorbeeld:
“Dus je voelt je gefrustreerd, omdat de planning steeds verandert, klopt dat?”

Zo laat je zien dat je luistert en dat de ander gezien wordt. Stel daarnaast verduidelijkende vragen in plaats van aannames te maken, zoals: “Wat zou jou helpen om dit proces soepeler te laten verlopen?” En geef je volledige aandacht aan je gesprekspartner: leg je telefoon weg, kijk iemand aan en reageer op lichaamstaal en emoties.

4. Heldere taal en non-verbale communicatie combineren

Heldere taal combineren met (en vooral laten benadrukken door) lichaamstaal maken je boodschap krachtiger. Wat wil ik daarmee zeggen? Woorden alleen zijn vaak niet genoeg; je toon, mimiek en lichaamshouding bepalen hoe je boodschap binnenkomt. Stel je voor: je zegt: “Ik ben blij met mijn werk.” Positief bericht, toch? Happy werknemer is happy leidinggevende. 

Als deze woorden echter vergezeld worden met armen over elkaar zitten, een smalend lachje en een sarcastische ondertoon, dan vat je die woorden ineens anders op. 

Spreek je woorden duidelijk, kies eenvoudige, concrete termen en zorg dat je lichaamstaal congruent is: glimlach, knik waar passend en toon openheid in je houding. 

Zo voelt de ander zich begrepen en hij of zij acht het veilig om te reageren. Heldere taal voorkomt ruis en misverstanden, non-verbale congruentie versterkt het vertrouwen.

5. Feedback geven én ontvangen

Feedback geven en ontvangen is een van de krachtigste manieren om open communicatie te stimuleren… mits het op de juiste manier gebeurt. Constructieve feedback is concreet, specifiek en gericht op gedrag, niet op de persoon.

Voorbeeld:
“Ik merk dat je rapporten vaak later binnenkomen, waardoor ik mijn planning moet aanpassen,” zegt meer dan “Je bent slordig.”

En net zo belangrijk: durf zelf feedback te ontvangen zonder in de verdediging te schieten. Stel vragen als: “Kun je een voorbeeld geven, zodat ik het beter begrijp?” of “Wat zou ik kunnen doen om dit te verbeteren?” Zo verandert feedback van een potentiële confrontatie in een leer- en groeimoment (precies wat ook de bedoeling hoort te zijn van feedbackgesprekken). Wanneer beide partijen dit principe hanteren, ontstaat een veilige ruimte waarin eerlijkheid en openheid vanzelfsprekend worden en waar misverstanden snel de kop in worden gedrukt.

6. Het stellen van open vragen

In plaats van vragen die alleen met ja of nee beantwoord kunnen worden, nodig je de ander met open vragen uit om zijn of haar gedachten en gevoelens te delen. Je creëert kortom een situatie waarin openheid letterlijk gevraagd wordt.

Voorbeeld van een open vraag:
“Hoe ervaar je het verloop van dit project tot nu toe?” in plaats van “Ben je tevreden met dit project?”

Door op deze manier te vragen, creëer je een dialoog waarin men zich gehoord voelt en waar ideeën en zorgen vrijelijk gedeeld kunnen worden. Het maakt communicatie niet alleen open, maar ook productief en betrokken.

7. Vergaderingen 

“Vergaderen we in Nederland niet al genoeg?” Hoewel ik het daar alleen maar eens mee kan zijn, is een vergadering om een gemeenschappelijke taal en werkwijze te ontwikkelen plus doelen te stellen een effectieve wijze om het team bij elkaar te brengen en open en eerlijk over zaken te discussiëren. Laat iedereen aan het woord, zodat een sfeer van openheid gecreëerd wordt. 

Vergaderingen lonen zich daarnaast om een gemeenschappelijke taal en werkwijze te ontwikkelen, zodat je optimaal met elkaar kunt communiceren op de werkvloer (en iemand kunt aanspreken als dit niet gebeurt).

Een duidelijke set regels helpt iedereen begrijpen wat de verwachtingen zijn en wat het gemeenschappelijk doel is wat nagestreefd moet worden. Transparantie is bij open communicatie key. Informatie moet namelijk op een duidelijke manier gecommuniceerd worden, zodat iedereen op de hoogte is van situaties binnen het bedrijf. 

8. Meer de verdieping in? Volg een eendaagse cursus Gesprekstechnieken!

Onze eendaagse cursus Gesprekstechnieken is een turbo voor open communicatie. In één dag leer je niet alleen theoretische principes, maar vooral hoe je ze direct toepast in de praktijk. Je oefent met ik-boodschappen, leert vragen te stellen die gesprekken echt openen en ontdekt hoe je lichaamstaal en woorden op één lijn brengt. Ook feedback geven en ontvangen komt uitgebreid aan bod, zodat je met zelfvertrouwen moeilijke gesprekken kunt voeren zonder defensief te worden. Het mooie is dat je na deze dag niet alleen weet wat open communiceren betekent, maar het ook kunt doen.

instagram post tijdwinst van een review cursus gesprekstechnieken

9. Kan AI helpen?

Tijdens onze cursussen krijgen we steeds meer vragen over AI-gebruik tijdens communicatieprocessen. Ik weet dat er al meerdere bedrijven zijn, die gebruikmaken van AI communicatietools om de communicatie effectiever en sneller te laten verlopen op de werkvloer, maar ook naar de klanten toe. Kan AI echter ook helpen om een open communicatiecultuur binnen een bedrijf te realiseren? 

Ik wil even benadrukken dat AI geen magische oplossing is, die ineens alle muren tussen collega’s afbreekt. Wat het wél kan doen, is de voorwaarden scheppen waarin open communicatie veel makkelijker en natuurlijker ontstaat. Zie het als de goed getrainde scheidsrechter op het veld: hij scoort geen doelpunten, maar zonder hem loopt het spel al snel uit de hand. Ik bedoel dus dat je AI als hulpmiddel kunt inzetten en wel op de volgende manieren:

  • AI-tools kunnen patronen in communicatie analyseren en zo subtiel aangeven waar de sfeer verslechtert of waar teams terughoudender worden.
  • Veel mensen vinden het lastig om eerlijke feedback te geven, zeker naar leidinggevenden. AI-gestuurde feedbacktools kunnen als neutrale tussenpersoon dienen: medewerkers vullen hun mening in, de tool bundelt en anonimiseert het en presenteert het helder. 
  • AI kan persoonlijke coaches nabootsen die medewerkers helpen beter te luisteren, vragen te stellen of hun boodschap duidelijker te formuleren. 
  • AI kan informatie toegankelijker maken door bijvoorbeeld vergaderingen automatisch samen te vatten, belangrijke inzichten te clusteren en kennis beter te verspreiden. Minder ruis en misverstanden betekent meer ruimte voor echte gesprekken.

Maar nogmaals: AI is echt een hulpmiddel. Het verricht geen wonderen. Als leidinggevenden niet het goede voorbeeld geven, blijft open communicatie alsnog wishful thinking. En als er wantrouwen heerst, maakt geen enkel algoritme dat goed. AI versterkt wat er al aanwezig is, dus gebruik het als versneller, niet als vervanger van menselijk contact en leiderschap.

open-communicatie

Open communiceren kun je dus leren

Als we het hele verhaal bij elkaar pakken, wordt één ding duidelijk: open communicatie is geen trucje dat je even inzet tijdens een vergadering of bij een lastig gesprek. Het is een bewust gemaakte keuze om eerlijk te zijn, met respect voor de ander en om écht te luisteren. Het vraagt lef, oefening en een beetje geduld, want open communiceren betekent dat je jezelf kwetsbaar opstelt en tegelijkertijd ruimte biedt aan de ander om hetzelfde te doen. De beloning? Teams die sneller schakelen, misverstanden die niet escaleren en relaties die steviger en gezonder worden. Of het nu op de werkvloer is of in persoonlijke relaties: wie investeert in openheid, oogst begrip, vertrouwen en resultaat. En ja, dat vraagt discipline en een beetje aanpassing van jouw kant, maar zoals bij alle goede dingen levert het keer op keer meer op dan je denkt.

Meer lezen over communicatietechnieken?

Veelgestelde vragen over open communicatie

  • Wat bedoel je met open communicatie?

    Open communicatie betekent dat iedereen in een gesprek openlijk zijn of haar ideeën, gevoelens en gedachten kan uiten. Het draait niet alleen om wat je zegt, maar vooral ook om actief luisteren en echt begrijpen wat de ander bedoelt.

  • Wat is een open communicatiestijl?

    Een open communicatiestijl is een manier van communiceren waarbij je eerlijk, direct en volledig transparant bent over wat je denkt en voelt, zonder de ander te overrulen of te kwetsen. Het gaat dus niet om roepen wat er in je opkomt, maar om een balans: je durft jezelf te laten zien en je mening te delen en tegelijkertijd luister je actief naar de ander en probeer je te begrijpen wat hij of zij bedoelt.

  • Hoe moet je open communiceren?

    Op een open manier communiceren is niet lastig, als je eenmaal weet hoe je dit doet. Ik heb 8 tips voor je:

    • Gebruik ik-boodschappen.
    • Wees concreet en duidelijk.
    • Luister actief naar iemand.
    • Laat lichaamstaal je boodschap versterken
    • Stel open vragen.
    • Geef en ontvang feedback op de juiste wijze.
    • Kom regelmatig bijeen om te discussiëren.
    • Volg een cursus gesprekstechnieken.

  • Wat betekent open communicatie precies in een team of organisatie?

    Open communiceren op de werkvloer betekent dat je teamleden vrijuit hun gedachten, ideeën en gevoelens kunnen delen, zonder dat er onnodige angst is voor kritiek of repercussies.

  • Hoe stimuleer je een cultuur van open communicatie op de werkvloer?

    Concreet ziet dat er zo uit:

    • Transparant in info geven
    • Een open en psychologisch veilige omgeving creëren
    • Op juiste manier feedback geven én ontvangen
    • Actief luisteren
    • Ruimte geven aan meningsverschillen
    • Open vragen stellen

  • Welke voordelen heeft open communicatie voor samenwerking en vertrouwen?

    Open communicatie doet wonderen voor samenwerking en vertrouwen, maar het werkt alleen als het oprecht wordt toegepast. Het versterkt namelijk het vertrouwen en bevordert samenwerking. Problemen worden sneller opgelost en beslissingen sneller genomen. Verder kun je rekenen op:

    • Minder misverstanden
    • Vermindering conflicten
    • Verbeterde prestaties
    • Sterke teambuilding
    • Minder fouten
    • Hogere efficiency
    • Verhoogde klanttevredenheid
    • Verhoging productiviteit
    • Meer betrokkenheid

  • Hoe voorkom je dat open communicatie omslaat in botheid of kwetsend gedrag?

    Ah, daar zit ‘m de crux. Open communicatie klinkt fantastisch, maar zonder nuance kan het snel omslaan in botheid of zelfs kwetsen. De kunst is niet wat je zegt, maar hoe je het zegt. Praat daarom altijd vanuit jezelf, want daar krijg je geen speld tussen en je beschuldigt de ander niet direct. Eerlijkheid betekent niet dat alles letterlijk hardop moet. Een zachte toon en empathische woorden maken dat je boodschap aankomt zonder te kwetsen. Je lichaamstaal helpt hier ook bij. Laat die samenvloeien met je woorden. Communicatie is tweerichtingsverkeer. Let op lichaamstaal, toon en reacties van je gesprekspartner. Als iemand dichtklapt of defensief wordt, neem een stap terug. Open communicatie als laatste in het heetst van de strijd? Nope, not done. Kies een rustig moment en veilige setting. Een kritische feedback in een volle vergadering kan bot overkomen, ook al is het goedbedoeld.

  • Wat zijn de grootste obstakels voor open communicatie en hoe overwin je die?

    De grootste barrières voor open communicatie zijn te direct zijn, te veel vertellen, de privacy van een ander schenden, machtsverschillen, verschillen in cultuur, verschillen in communicatiestijlen of angst voor conflicten. Directheid kan krachtig zijn, maar zonder nuance voelt het als een stomp in het gezicht. Gebruik “ik”-boodschappen, wees specifiek maar niet beschuldigend en check of de ander klaar is voor de boodschap. Een dosis timing en empathie voorkomt dat je eerlijkheid bot overkomt. Niet alles hoeft gezegd te worden. Vraag jezelf af: Is dit relevant voor het gesprek? Is dit iets wat de ander wil of kan horen? Respecteer grenzen. Stel open vragen en laat de ander zelf kiezen wat hij deelt.

    Leidinggevenden hebben vaak de neiging openheid te ‘commanderen’. Maar echte open communicatie werkt alleen als iedereen zich veilig voelt. Creëer een cultuur van gelijkwaardigheid: laat zien dat feedback welkom is, ook naar jou toe, en beloon eerlijkheid, niet hiërarchische gehoorzaamheid. Laat bovendien zien dat een conflict niet bedreigend hoeft te zijn, maar een kans voor verbetering. Begin klein: bespreek veilige onderwerpen openlijk en modelleer hoe je meningsverschillen constructief hanteert.

  • Hoe kun je als leidinggevende open communicatie bevorderen zonder controle te verliezen?

    Open communicatie betekent niet dat alles kan en mag. Als leidinggevende leg je helder uit wat wél bespreekbaar is en welke beslissingen jij neemt. Als je open bent over wáárom je bepaalde keuzes maakt, voelen medewerkers zich gehoord, ook als hun ideeën niet worden opgevolgd. Controle behouden wordt dan een kwestie van uitleggen, niet van negeren.

    Vat bovendien samen wat iemand zegt, vraag door en laat merken dat je hun input waardeert. Hierdoor voelen medewerkers zich veilig genoeg om eerlijk te zijn, zonder dat jij de controle verliest. Zorg dat feedback geven en ontvangen normaal en veilig is. Vraag bijvoorbeeld zelf ook actief om feedback om te laten zien dat het goed is om dit te doen. Je hebt als leider immers een voorbeeldfunctie: zet dan ook de toon!

  • Welke rol speelt kwetsbaarheid bij open communicatie?

    Kwetsbaarheid speelt een cruciale rol bij open communicatie, ook al klinkt het in eerste instantie misschien als een zwakte. Het betekent niet dat je alles moet prijsgeven of jezelf bloot moet stellen tot ongemak, maar dat je bereid bent om eerlijk te zijn over je gedachten, gevoelens en onzekerheden. Wanneer een leidinggevende of teamlid kwetsbaarheid durft te tonen, geeft dat anderen het vertrouwen om hetzelfde te doen.

  • Hoe ga je om met collega’s die juist níét open communiceren?

    Je kunt iemand niet dwingen om open te zijn, maar je kunt wel de juiste voorwaarden creëren. Begin met zelf het goede voorbeeld te geven: wees helder over je eigen gedachten, stel vragen in plaats van aannames te doen en luister actief zonder te oordelen. Vaak helpt het ook om kleine stappen te nemen; laat zien dat openheid veilig is door te reageren op input zonder te kleineren of meteen te corrigeren. Soms is het nodig om expliciet te vragen om hun mening of feedback, maar altijd op een manier die ruimte biedt om te kiezen of ze iets willen delen. Begrijp daarnaast dat er verschillende redenen kunnen zijn voor geslotenheid: onzekerheid, angst voor conflict, hiërarchie of eerdere slechte ervaringen. Door die context te erkennen en te respecteren, vermijd je dat frustratie de boventoon voert. Het resultaat: langzaam maar zeker bouw je een omgeving waarin collega’s zich gezien en gehoord voelen en dat maakt zelfs de meest terughoudende mensen bereid om hun stem te laten horen.

  • Welke praktische technieken of gesprekstechnieken helpen om open te communiceren?

    Als je echt open communicatie wilt stimuleren, zijn bepaalde gesprekstechnieken onmisbaar omdat ze helpen dat mensen zich gehoord, begrepen en veilig voelen om zich uit te spreken:

    • OMA: oordelen, meningen en aannames thuislaten, maar je berusten op feiten en concrete waarnemingen.
    • ANNA: dingen altijd navragen en nooit zomaar aannemen.
    • OEN: ga open, eerlijk en nieuwsgierig een gesprek in om een veilige sfeer te creëren.
    • DIK: denk in kwaliteiten zorgt voor een verschuiving van de focus naar dingen die goed gingen in plaats van alleen te kijken naar de fouten.
    • NIVEA: niet invullen voor een ander doe je door actief te luisteren, herhalen en samenvatten.
    • LSD: luisteren, samenvatten en doorvragen zorgen voor begrip voor de ander, die zich dan opener durft op te stellen om verder te spreken.

  • Hoe meet je of er binnen een team echt sprake is van open communicatie?

    Open communicatie binnen een team is niet iets wat je zomaar kunt aflezen van een vrolijk praatje bij de koffieautomaat; je moet het concreet onderzoeken. Een goede indicator is hoe vrij medewerkers hun mening durven te geven, ook als die afwijkt van de leidinggevende of het groepsgevoel. Wordt feedback eerlijk gedeeld of blijft iedereen netjes binnen de lijntjes? Let ook op de kwaliteit van het luisteren: voelen teamleden zich gehoord of worden hun ideeën snel weggewuifd? Conflicten zijn een andere graadmeter: een team dat open communiceert, durft meningsverschillen bespreekbaar te maken zonder dat het escaleert of onderhuidse spanningen veroorzaakt. Kijk ook naar transparantie op de werkvloer. Zijn informatie en beslissingen duidelijk voor iedereen of heerst er een “wie het weet, mag het zeggen”-mentaliteit?

Wie zijn wij? | Gesprekstechnieken.com

Bij Tijdwinst helpen we professionals in heel Nederland om slimmer (samen) te werken. Met trainingen in onder meer timemanagement, gesprekstechnieken en feedback helpen we mensen om meer uit zichzelf, uit hun werk en uit hun samenwerkingen te halen. Onze trainingen zijn altijd praktisch ingesteld en interactief. De trainingen zijn zowel online als op locaties in heel Nederland te volgen.

Ben je nieuwsgierig naar ons trainingsaanbod of onze andere artikelen? Lees verder op onze websites of meld je direct aan voor een training.