(Snel)lezen en andere concentratietaken zijn lastig. Doordat je focus hapert. Dit is hoe je je concentratieboog op lange termijn scherp houdt, zoals ze dat in Japan doen in hun bekende martial arts. In dit geval: zanshin. Zen en gefocust blijven tijdens het boogschieten. Kunnen we wat van leren, om wél onze aandacht bij die intensere focus-taken te houden, zonder stress.
Het experiment van professor Herrigel
Een Duitse professor met de naam Eugen Herrigel verhuisde in de jaren ‘20 van de vorige eeuw naar Japan, vlakbij Tokyo. Hij wilde de Japanse cultuur graag beter leren kennen, en startte een training Kyudo. De martial art van het boogschieten. Awa Kenzo was de legendarische samurai die hem les gaf. Hij leerde hem hoe hij elk doel kon raken, tijdens het boogschieten en in het leven, door niet te focussen op het doel, maar op het proces.
Een les die het grote verschil maakt in concentratie en resultaat; dat wat de Japanners zanshin noemen.
Terug naar de training. – Master Kenzo leerde professor Herrigel boogschieten. Maar niet door de roos meters ver op de schietbaan te plaatsen. Kenzo liet hem de eerste 4 jaar (!) van de training op niet meer dan een rol stro schieten, op slechts 2 meter afstand.
En dat frustreerde. Herrigel had niet het gevoel dat hij iets leerde, deze opdracht was te makkelijk, en zo wist hij nooit of hij zijn doel haalde. Frustratie overheerste en motivatie verschrompelde. Hij beklaagde zich bij zijn meester, dat hij zo nooit een écht doel kon raken.
Ter demonstratie liet Kenzo hem op een ver doel schieten. Hij miste genadeloos, keer op keer.
Het probleem? Niet de training, maar de mindset was wat professor Herrigel hier zijn doel deed missen. Een gebrek aan concentratie en een overschot aan focus op het doel was hier de boosdoener. Het bewijs: die nacht moest Herrigel terugkeren om opnieuw te schieten. Nu in het donker. Zelfde boog, zelfde afstand, zelfde training, zelfde pijl die de donkere lucht in schoot.
“Ik wist door het geluid dat het z’n doel had geraakt”, schreef Herrigel later in zijn all time classic ‘Zen in de kunst van het boogschieten’ uit 1948.
Twee keer achter elkaar, schoot hij z’n pijlen midden in de roos. De tweede doorkliefde de eerste.
Wat we nu weten?
Wat zanshin voor jouw concentratieboog doet
Je hoeft niet in de leer bij een Japanse samurai. En je hoeft al zeker geen training van 4 jaar te volgen, waarin je slechts op korte afstand en in het donker je pijlen afvuurt. Je hoeft niet eens iets met pijlen te doen. Wees gerust.
Wat we nu weten, door de les van professor Herrigel, is dat zanshin je helpt je concentratieboog gespannen te houden.
Letterlijk betekent Zanshin in Japan:
“Een staat van ontspannen alertheid.”
Ontspanning door niet uit alle macht (met alle frustratie van dien) te focussen op het einddoel. En alertheid door oefening. Herhaling, herhaling, herhaling in oefening. Zodat je in zo’n mindful (om maar eens een zen woord te gebruiken) staat komt, dat je hele wezen – lichaam en geest – zich volledig op een taak richten. Dát is zanshin:
“Compleet bewustzijn van lichaam en geest om je volledig op een taak te richten.”
Ofwel: focus op het proces, niet op het doel – om je concentratieboog scherp te houden.
Focus op het proces – niet op het doel
Bij elke diepere focustaak – zoals het lezen van non fictie voor persoonlijke ontwikkeling, of een niet aflatende stroom aan te bestuderen informatie voor je werk – is je concentratie cruciaal. Het belangrijkste element, dat meteen het lastigst is om scherp te houden. Zeker in deze tijd van kantoortuinen en andere afleiding.
Hoe vind (en houd!) je daarin je concentratie?
Door niet zo halsstarrig te focussen op het doel, zoals de professor deed. Als je je pijlen blijft richten op het einde van die leeslijst waar je maar niet doorheen komt (je einddoel) of het einde van de informatiestroom op je werk (je einddoel), dan verzwak je je concentratie en en uithoudingsvermogen alleen maar.
Je zal door je frustratie niet diep in het (lees)werk kunnen duiken, en door je gebrek aan motivatie al snel opgeven. Je blijft daardoor tegen je werk aanhikken, want het komt nooit af, als je maar naar dat einddoel blijft loeren.
Of zoals productiviteitsexpert James Clear het zegt:
“De vijand van vooruitgang is niet falen of succes hebben. De vijand van vooruitgang is gebrek aan motivatie en concentratie. De vijand van vooruitgang is een gebrek aan toewijding aan het proces, want het proces is alles.”
Stoppen we de intensiteit van die frustratie dus in het proces, zoals we leerden van de Japanners, dan komen we wél vooruit. Letten we bijzonder goed op hoe we de boog vasthouden, hoe de stand van onze voeten is, waar we onze ogen op richten, hoe laag we onze schouders houden, hoe gespannen onze vingers om de boog geklemd zitten en hoe onze ademhaling is – dat is de roos raken slechts een bijzaak.
Herhalen we dat ritueel en de oefening, dán komen we pas verder. Blijven we ons richten op het proces – ons zanshin moment – dan richten we onze pijlen vanzelf op de roos, en raken we hem ook nog.
Het punt is dat je je niet zo druk moet maken om het doel. Omarm liever elk deel van het proces, en het herhaal, herhaal, herhaal, herhaal het. Bekijk goed hoe je je doel benadert.
Hoe werk jij je door je leestlijst heen? Of door die informatiestroom? – Maak van die werkzaamheid een zanshin-moment en versterk je concentratieboog. Een moment van complete focus en bewustzijn op een taak. Hoe?
Zo creëer je jouw zanshin moment (voor focustaken)
Ten eerste: focus dus vooral niet op het einddoel. Het einde van de leeslijst of de informatiestroom. Die doet er niet toe. Hoe ver hij ook uit zicht is of dichtbij, kijk er gewoonweg niet naar. Bespaar je de frustratie en spaar je motivatie.
Kijk naar je proces, van het uitvoeren van de focustaken om richting dat einde te werken. Wat doe je tijdens het studeren en lezen? Tijdens die intense werktaken? Laat je je afleiden? Leun je achterover met een boek? Of weet jij wel hoe je je zanshin erbij houdt?
Dit helpt:
-
- Bepaal een haalbaar doel. – Denk aan de 2 meter van master Kenzo, in plaats van de complete schietbaan. Wat is haalbaar voor jouw leestlijst? Een hoofdstuk per dag? Een pagina? Of in tijdseenheden: 20 minuten, of een uur? Leg het vast.
- Bepaal een vast moment. – Wanneer lees je dat hoofdstuk of pak je dat uur? Elke ochtend voor de eerste vergadering? Of het eerste halfuur na de middagpauze? Bepaal het, blokkeer het, voor jouw focuswerk. Las desnoods een korte pauze in, tussendoor, om het vol te houden.
- Voordat je start: elimineer afleiding. – Alles, van live (collega’s) tot digitaal (e-mail en andere notificaties). Lees hier hoe.
- Tijdens het snellezen en studeren: gebruik een bijwijzer. – Het helpt je focussen op de informatie, regel voor regel. Daarnaast verhoogt het je leessnelheid en zorgt het ervoor dat je helemaal in je ‘flow’ kunt komen.
Zie je wat hier gebeurt? Je richt een proces in. Een gewoonte. Een ritueel. Met optimale concentratie en lange termijn uithoudingsvermogen en commitment. Door te letten op je houding, je boog, je ademhaling, je pijlrichting, je training. Herhaal, herhaal en herhaal je dit proces – dan volgt het einddoel vanzelf. Recht in de roos, in die scherpe concentratieboog.
Scherpe concentratieboog op je werk? Volg de cursus snellezen
In onze cursus snellezen en geheugentechnieken leer je niet alleen hoe je met opperste concentratie kunt lezen, en daarmee snellezen, maar ook hoe je je geheugen het best inzet om die informatie te verwerken én onthouden.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder. En snellezen? Tekstbegrip? En leessnelheid? Zulke zaken komen ook aan bod.
Wie zijn wij? | Training Snellezen, Geheugentechnieken & Mindmapping
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
