Stress is dodelijk. Maar niet op de manier die jij denkt. Hoe jij over stress denkt blijkt volgens baanbrekend onderzoek namelijk de reden waarom 43% van de ‘stressers’ een vroegtijdige dood sterft. Tijd dus om, volgens Stanford Psycholoog Kelly McGonigal, onze kijk op stress voorgoed te veranderen!

Welkom bij een unieke kijk op stress

Je wilt antwoord op de vraag ‘wat te doen tegen stress’. Vóór we jou dat verrassende antwoord geven, vertellen we je eerst meer over wat stress is, de symptomen die je kunt ervaren en de mogelijke oorzaken ervan. Zodra we die grondbeginselen hebben getackeld, komt een Stanford psycholoog aan bod met wel een héél aparte anti-stress tip. Benieuwd? Lees verder.

Wat is stress eigenlijk?

Stress betekent spanning of druk, dit voel je in je lijf. Iedereen heeft daar wel eens last van. Soms breken er periodes aan waarin je wat meer stress ervaart, bijvoorbeeld gedurende een drukke periode op het werk of tijdens een verandering in de privé-sfeer. Denk aan een verhuizing.

Stress is niet per se erg. Integendeel: een beetje stress kan juist nuttig zijn. Het zorgt ervoor dat je snel kunt schakelen en alert kunt reageren. Je hebt het vast wel eens gemerkt bij een naderende deadline: je lijf maakt adrenaline aan. je hartslag versnelt, je kunt helder nadenken en krijgt plots meer werk verzet in minder tijd. Dit is gezonde stress. Het zorgt voor een extra dosis concentratie en motivatie. Wanneer je de taak hebt volbracht, neemt de stress af. Je lijf krijgt tijd om te herstellen en de stress verdwijnt uit je lijf.

Gebeurt dit niet – je spanning blijft aanhouden, je wordt snel boos, bent prikkelbaar en hebt moeite met slapen – dan kun je spreken over acute en chronische stress. Ontspannen lukt dan niet meer goed. In zo’n geval heb je te maken met ongezonde stress. Blijf je daar te lang mee rondlopen, dan kan dit gevolgen hebben voor je fysieke en mentale gezondheid.

Thijs Launspach, psycholoog en schrijver, vertelt erover in deze TEDx-talk

Wat merk ik bij stress? Stress klachten en symptomen

Lichamelijke stress symptomen

  • Hoofdpijn
  • Hartkloppingen
  • Buikpijn
  • Rug- en nekklachten
  • Hoge bloeddruk
  • Weinig energie hebben
  • Moe zijn
  • Verkeerd ademhalen
  • Maagklachten
  • Sneller verkouden of grieperig

Emotionele stress symptomen

  • Concentratieproblemen
  • Gespannen voelen
  • Kort lontje
  • Sneller boos zijn
  • Snel huilen
  • Piekeren
  • Vergeetachtig zijn
  • Slecht slapen
  • Verstoorde eetlust; te veel of juist te weinig eten
  • Laag libido
  • Sombere gevoelens en gedachten
  • Ongezonder leven: (meer) roken, drinken, ongezond eten, minder bewegen
  • Neiging om je terug te trekken

Onbewuste stress symptomen

Ook kun je onbewust stress klachten ervaren. Zonder dat je het doorhebt, slaat stress zich namelijk op bepaalde plekken in je lijf op. In je kaken bijvoorbeeld, schouders of heupen. Daar schreven we een heel interessant artikel over: ‘Stress? Lichamelijke klachten? Herken wat jouw lijf je wil vertellen’

Kortom

Aanhoudende stress is geen lolletje. Je lijdt er zowel mentaal als fysiek onder en ook jouw privé-omgeving kan erdoor verstoord raken. Weet wel: bovenstaande symptomen kunnen óók duiden op een burn-out of overspannenheid. Daarvan zijn de klachten namelijk erg overeenkomstig. Trek dus niet zomaar conclusie. Goed, dat gezegd hebbende: waar komt jouw stress vandaan?

Oorzaken van stress

Hoe begint stress? Stress kent vele oorzaken. Bekende aanleidingen zijn een hoge werkdruk en ziekte of overlijden van een naaste. Ook kan het te maken hebben met een of meer van deze dingen:

  • Een ingrijpende gebeurtenis
  • Financiële problemen of onzekerheden
  • Scheiden of relationele problemen
  • Problemen binnen het gezin
  • Onzekerheid op het werk of werkloosheid
  • Langdurige ziekte
  • Trauma’s uit het verleden
  • Weinig steun uit de omgeving
  • Substantiemisbruik of verslaving

Eigenschappen die je kwetsbaarder maken voor stress

Ook kan jouw karakter invloed hebben op de mate waarin jij stress ervaart. Stress wordt namelijk bepaald door twee factoren: belasting en draagkracht. Belasting heeft te maken met externe factoren, maar draagkracht omschrijft jou als persoon: wat kun jij aan? Dat is voor iedere persoon namelijk verschillend.

Wanneer jij je kunt vinden in onderstaande persoonlijkheidskenmerken loop je een hoger risico op het ervaren van stress:

Je hebt nu een goed begrip van wat stress is, de symptomen ervan en de mogelijke oorzaken. Nu kunnen we kijken naar oplossingen voor stress: hoe krijg je stress uit je lichaam? Wat zijn de beste manieren om te ontspannen? En wat werkt stress verlagend? Deze Stanford professor geeft er wel een héél bijzonder antwoord op:

vrouw in thuissituatie op voorgrond, spelende kinderen op achtergrond

Schokkend onderzoek: “Negatief denken over stress? Dodelijk!”

Na bovenstaand te hebben gelezen, haal je het niet in je hoofd om stress als iets positiefs te labelen. Toch doet Kelly McGonigal – professor en gezondheidspsycholoog aan de Universiteit van Stanford en auteur van het boek ‘The Upside of Stress’ – het toch:

‘Stress is goed voor je.’

Ze roept dat niet zomaar. In haar boek haalt ze een onderzoek aan, uitgevoerd door de Universiteit Wisconsin-Madison, waarin haast dertigduizend proefpersonen twee vragen werden gesteld:

Vraag 1: Hoeveel stress ervoer je in de afgelopen 12 maanden?

Vraag 2: Welk effect denk je dat deze stress op jouw gezondheid heeft gehad?

Bij de eerste vraag gaven de meeste mensen aan dat ze in het afgelopen jaar  – inderdaad, net zoals iedereen – regelmatig stress hadden ervaren. Bij de tweede vraag dachten de meesten dat hun stress wellicht enig effect heeft gehad op hun mentale of fysieke gezondheid.

Zover niets nieuws dus. Mensen ervaren nou eenmaal stress en we kunnen ons ook voorstellen dat dit gevolgen heeft. Uit de vervolgstudie kwam echter een opvallende conclusie naar voren:

De haast dertigduizend ondervraagden werden gedurende een tijdspanne van acht jaar gevolgd. Hierbij werd voornamelijk gekeken naar hun sterftecijfer. Wat bleek:

‘Stress houdt géén verband met vroegtijdig overlijden’

Wat een opluchting! Er is alleen één grote ‘maar’:

‘Mensen die stress ervaren én denken dat dit hun gezondheid verslechtert, hebben 43% meer kans op een vroegtijdige dood.’

Met andere woorden:

Stress zorgt niet voor een vroegtijdige dood. Dénken dat stress zo’n impact kan hebben op je gezondheid doet dat echter wel!

Een andere opvallende conclusie:

Personen die véél stress ervoeren, maar dit niet als een gevaar voor hun gezondheid beschouwden, liepen het minste risico op vroegtijdig overlijden. Lager zelfs dan mensen die nóóit stress ervaren. (Must be nice.)

McGonigal stelt daarom:

“Géén stress hebben blijkt gevaarlijker voor je gezondheid dan je regelmatig wel eens druk maken.”

… mits je dus niet verwacht dat die stress invloed zal hebben op je gezondheid.

Waarom is dit belangrijk om te weten?

Gedurende het onderzoek stierven naar schatting 182.000 Amerikanen een vroegtijdige dood. Niet dóór stress, maar van het idee dat stress slecht is.

McGonigal:

“Geloven dat stress slecht is, is doodsoorzaak nummer 15 voor overlijden in de VS. Dat is groter dan het aantal dat sterft aan huidkanker, HIV/AIDS en moord.”

Haar oplossing voor stress is dan ook simpel, maar controversieel: focus niet zozeer op het voorkomen van stress, maar verander jouw kijk op stress.

vrouw met man in gesprek

Stanford Psycholoog’s #1 tip: “verander jouw kijk op stress”

Het draait allemaal om jouw mindset. De manier waarop jij over stress denkt, is de manier waarop het zich in je lijf manifesteert — een beetje zoals de ‘Law of Attraction’, maar dan wetenschappelijk bewezen.

McGonigal

“Wanneer we ons beeld van stress veranderen, veranderen we de reactie die stress op ons lichaam heeft.”

Ga daarom eens bij jezelf na: hoe kijk jij tegen stress aan? Zie jij stress als een indicator voor gevaar? Of zie je het als een tijdelijke oppepper?

En nee, het is niet heel vreemd als jij je vastklampt aan dat eerste antwoord. Dat is een natuurlijke reactie. Vroeger, in de oertijd, hielp stress jou namelijk ontsnappen aan die sabeltandtijger. Jouw instinct vertelde je dat er iets niet klopte en dat je zo snel mogelijk bij dat bosje vandaan moest komen. Stress hielp bij kwesties van leven en dood.

Toch heb je deze vecht-vlucht respons niet meer nodig. De enige tijger waarmee je tegenwoordig oog in oog staat, is de kantoortijger. Dat overleef je wel.

Verander dus bewust jouw kijk op stress. Zie het niet langer als een noodsignaal voor een levensbedreigende situatie, maar als een mechanisme dat jou vooruit helpt.

Zie juist de voordelen van stress in, want die zijn er:

De voordelen van stress

  • Stress zorgt ervoor dat er meer glucose naar je spieren wordt geleid. Het maakt  je tijdelijk fysiek sterker.
  • Stress verhoogt de zuurstofopname van je brein. Hierdoor kun je beter en helder nadenken.
  • Stress zorgt ervoor dat je brein bepaalde neuropeptiden aanmaakt. Hierdoor sla je sneller dingen op, bijvoorbeeld wat tot een stressvolle situatie heeft geleid. Dit maakt je veerkrachtiger voor toekomstige stress-momenten.

Stress itself is dus niet per se slecht. Het is simpelweg een mechanisme dat jou helpt om alerter te functioneren met meer focus. Of zoals professor McGonigal stelt:

“Stress vindt plaats wanneer iets waar jij om geeft op het spel staat. Het is geen teken om weg te rennen – het is een teken om naar voren te stappen.”

Beste remedie tegen stress: 3 pro-stress tips

Allemaal leuk en aardig, maar hoe ga je van stresskip naar zen-monnik? Professor McGonigal deelt drie manieren om jouw perspectief op stressvolle situaties voorgoed te veranderen:

1. Laat de spanning toe

“Je kunt fysieke stress symptomen letterlijk ombuigen, of het nu vlinders in je maag zijn of een bonzend hart. Het is een teken dat jouw lichaam zich klaarmaakt om een uitdaging aan te gaan.”

Laat je dus niet gek maken door je fysieke en mentale stress symptomen, maar gebruik ze in je voordeel: zie de opwinding in je lijf als een signaal dat jij klaar bent om aan te vallen, om een geweldige prestatie neer te zetten.

Haast als een atleet pep jij je er zelf mee op. Vlak vóór die presentatie of vlak vóór je dat moeilijke gesprek met die persoon aangaat, bijvoorbeeld — “ik ben er klaar voor, ik ben er klaar voor…”

2. Zie stress als een groeikans

“Stel jezelf de vraag hoe jij een stressvolle situatie kunt gebruiken om te groeien. In plaats van jezelf constant de schuld te geven dat je fouten maakt of stress ervaart, neem je twee minuten de tijd om na te denken wat deze negatieve situatie jou kan leren.”

Het is makkelijk om jezelf op je kop te geven wanneer een fout hebt gemaakt of iets doms hebt gezegd. Toch verandert dit niets. Voel je daarom niet langer schuldig of rot, maar zie het stressmoment als een leermoment: wat kan er fout gaan? Hoe kan ik dit voorkomen? Waar moet ik op letten?

Op die manier laat je stress vóór je werken in plaats van tegen je.

3. Zie stress als een teken dat je leeft

“Gebruik de zaken die stress opleveren als herinnering aan wat voor jou belangrijk is: ‘dit is waar ik om geef’, ‘ik heb de mogelijkheid om mij hiermee bezig te houden’, ‘ik mág dit op me nemen’. Dat is een compleet andere denkwijze; stress zien als een vorm van dankbaarheid in plaats van een indicatie dat je een mislukking bent.”

Kijk er dus eens op een andere manier naar. Natuurlijk is je baan soms stressvol, maar je hebt een baan om om te stressen. Een rommelig huishouden? Wees dankbaar dat je een eigen plekje voor jou en je gezin hebt. Ontferm jij je over je zieke vader? Koester de tijd die je samen hebt, ook al schieten er daardoor soms dingen bij in.

Met andere woorden: waardeer de zaken die je stress opleveren, hoe zoetsappig dat ook klinkt. Het toont aan dat je dingen hebt om je druk over te maken. Dat heeft niet iedereen.

man zittend in stoel met een hand voor zijn gezicht, in een schemerige kamer

Kortom: hoe te ontspannen bij stress? Accepteer het

In plaats van stress dus te zien als iets dat mogelijk effect heeft op je gezondheid (en het daarmee juist in het leven roept), ga je er voortaan anders mee om:

  • Herken lichamelijk stress klachten als een teken dat je ‘aan’ staat
  • Bedenk wat jij kunt leren van deze ‘stress-kans’
  • Wees er dankbaar voor

Onderzoek wees immers uit dat nóóit een greintje stress juist ongezond is. Ervan genieten dus!

If there are no ups and downs in your life, it means you are dead.

Overige tips: wat helpt nog meer tegen stress?

Wat kan je nog doen tegen stress en beter gezegd: hoe voorkom je stress? Check deze video! Daarin vertelt time management expert Jon je meer over wat stress precies is en geeft hij je vijf praktische tips om stress te voorkomen én aan te pakken.

 

Wat nog meer? Laten we je nog enkele tips en artikelen meegeven:

  1. Doe een gedachtendump. Schrijf alles op dat je dwars zit of dat je nog moet doen. haal het uit je hoofd!
  2. Journal. Schrijf regelmatig je gedachten en gevoelens op. Waar loop jij tegenaan?
  3. Let op je voeding. Voeding kan je stress-gevoelens beïnvloeden, zorg daarom goed voor jezelf. Vermijd overmatige suikerinname, fastfood en andere ongezonde dingen.
  4. Vermijd (een tijdje) cafeïne, alcohol en tabak.
  5. Zorg voor voldoende beweging. Probeer minstens een half uurtje per dag iets van beweging mee te pakken.
  6. Ga naar buiten. Zorg voor minstens twintig minuten aan zonlicht en frisse lucht.
  7. Zorg voor een goede nachtrust. Ga op tijd naar bed, haal die 7 tot 9 slaapuren per nacht en zorg voor een goede slaapkwaliteit.
  8. Let erop dat je voldoende ontspant. Doe dingen die jij leuk vindt, waar je jouw creativiteit in kwijt kunt en die je helpen relaxen.
  9. Plan je werk en je privé-leven beter. Leg prioriteiten vast, schrijf taken op in een takenlijst en afspraken in een agenda.
  10. Spreek vaker over je emoties en gevoelens. Met je partner bijvoorbeeld, je kinderen of een goede vriend(in).
  11. Durf om hulp te vragen. Bij een lastige klus op het werk, maar ook bij de opvoeding van je kinderen, een verhuizing of een moeilijke periode. Je hoeft niet alles zelf te doen.
  12. Zoek steun bij anderen. Ga een goed gesprek aan en bied ook zelf een luisterend oor.
  13. Durf ‘nee’ te zeggen en leer je grenzen aangeven. Word assertiever! Waar trek jij de grens?
  14. Schenk aandacht aan je mentale staat. Probeer mediatie eens uit, leer ademhalingsoefeningen en verdiep je eens in mindfulness.
  15. Knuffel. Met je partner, met je kind, met je hond. Zorg ervoor dat dat oxytocine-niveau op pijl blijft!
  16. Uit dankbaarheid. Schrijf dagelijks enkele zaken op waar je dankbaar voor bent of waar je niet zonder kunt leven. Kleine oefening, groots effect.
  17. Zoek de warmte op. Een warm bad, een sauna, een lekkere dikke deken, een uurtje in de zon of een vakantie naar een warm land: de warmte doet je geest en lijf goed!
  18. Verveel je. Geef je brein en lijf de kans om te ontladen en om eens even helemaal niets te doen.
  19. Zorg voor een rustgevende en opgeruimde omgeving. Niets levert stress op als een berg vuile vat en uitkijken op een berg was. Ruim je omgeving daarom op en zorg ervoor dat alles rustig en schoon oogt.
  20. Zet je social media on hold. Heus, je mist niets.
  21. Zet ook gelijk de notificaties van je telefoon uit. Het zijn slechts een hoop nutteloze prikkels die telkens jou concentratie verstoren en daarmee je gemoedsrust.
  22. Stop met multitasking, please. Het werkt niet en het zorgt enkel voor een hoop stress en chaos in je hoofd.
  23. Houd één uur per dag vrij in je agenda. Voor onverwachte zaken, voor jezelf, voor leuke dingen; ons maakt het niet uit, zolang je maar niet je hele agenda volplant.
  24. Neem eens vrij. Dat mag een dagje zijn, maar een week vrij van je werk doet wonderen. En dan hoef je heus niet op vakantie: gewoon thuis blijven doet evenveel voor je mentale rust als een reisje naar het buitenland.
  25. Ga wandelen. Strek je benen en merk hoe leeg je hoofd erdoor wordt. Beethoven was er ook fan van! (Pluspunt: het werkt ontzettend goed voor je creativiteit!).
  26. Neem vaker pauze. Niet alleen maakt het je productiever, het helpt je ook ontladen. Iedere 50 minuten neem je bijvoorbeeld 5 minuten pauze. Doe dat drie keer, waarna je een pauze van een half uur neemt.
  27. Probeer eens yoga (of een andere rustgevende lichaamsbeweging, zoals pilates of thai-chi.
  28. Voer saaie klusjes uit. Echt! Dingen zoals het doen van de afwas of het maaien van het gras werken bewezen stress-verlagend!
  29. Ga voor een potje seks. Ook bewezen stress-verlagend én het doet gelijk je relatie goed.
  30. Luister naar anti-stress muziek (we maakten deze lijst voor je) en ervaar hoe de stress je lijf verlaat.
  31.  Ontvriend. Op social media of in het echte leven: ga na welke mensen een slechte invloed op je geluk hebben en kies ervoor om daar niet langer mee om te gaan.
  32. Lees eens een boek (bijvoorbeeld het onze: ‘Elke Dag om 15.00 Uur Klaar’). Lezen werkt ontspannend en haalt dat stressvolle randje weg.
  33. Elimineer zoveel mogelijk prikkels: laat de televisie eens uit, leg je telefoon weg en dim de lichten.
  34. Zorg voor routine en vaste gewoontes. Hierdoor hoef jij minder na te denken over wanneer je wat doet en voer je zaken op de automatische piloot uit. Scheelt je enorm veel (stress)gedachten.
  35. Ontspul: wat heb ik niet meer nodig? Wat vind ik lelijk? Wat is kapot? Ook weer om zoveel mogelijk prikkels in huis (en daarmee in je hoofd) te voorkomen.
  36. Probeer positieve affirmaties uit en herhaal ze dagelijks. Schrijf ze desnoods op een post-it en hang ze op de spiegel.
  37. Drink kalmerende thee, zoals kamille-, kruiden- of groene thee.
  38. Reflecteer en vraag je af waar de stress eigenlijk vandaan komt. Wat kun je doen om dit te voorkomen?
  39. Volg een training time management. Daarmee leer je de boel plannen en organiseren en voorkom je dat je achter de feiten aanloopt.
  40. Of wat dacht je van een training Assertiviteit? Ideaal voor wanneer je het moeilijk vindt om ‘nee’ te zeggen tegen je baas, collega’s of schoonmoeder.
  41. Vul je vitamine tekort aan. Een tekort aan vitamine v, magnesium, calcium of vitamine b kunnen stress verergeren. Verdiep je er eens in en vul het aan met supplementen.
  42. Zorg voor regelmaat in je dag. Ga op hetzelfde tijdstip naar bed en sta ook rond dezelfde tijd op. (Ja, ook in de weekenden!)
  43. Gun jezelf een piekerkwartier. Je mag een kwartier lang ventileren, klagen en zeuren. Daarna houdt het op en laat jij het los.
  44. Schrijf op waar jij blij van wordt en maak er desnoods een vision board over. Puppy’s? Kop warme thee? Klassieke muziek? Zet het erop.
  45. Kom met oplossingen. Blijf niet in je gepieker hangen, maar schrijf op wat je zou kunnen doen.
  46. Langdurig een te hoge werkdruk? Trek je werkgever aan de mouw en bespreek wat de mogelijkheden zijn
  47. Keuzestress? Ontdek manieren om sneller een knoop door te hakken en kijk vervolgens niet meer om.
  48. Relativeer: zijn jouw zorgen écht zo erg als dat jij denkt dat ze zijn of valt het stiekem wel mee? Hier eerlijk in zijn kan een hoop gepieker voorkomen.
  49. Maak geen beloftes die je niet kunt nakomen. Niet bij anderen, maar ook niet bij jezelf. Geef eerlijk aan wanneer iets niet lukt of wanneer je er gewoon geen zin in hebt.
  50. Ga na waar je wél invloed op hebt: hoe ver reikt jouw cirkel van invloed? Zaken die jij kunt veranderen pak je op. Zaken waar je geen invloed op hebt, laat je los. Simpeler kunnen we het niet maken.

“If something won’t matter in 5 years, don’t waste more than 5 minutes worrying about it now.”

Meer over wat doen tegen stress?

Wil je meer inzicht krijgen in stress en hoe je het kunt voorkomen? Bekijk dan snel onze video! Björn, onze expert op het gebied van time management, deelt waardevolle informatie over stress en voorziet je van handige tips.

Blijft de stress aanhouden?

Jouw kijk op stress veranderen is belangrijk. Echter: voor al die andere momenten waarop je met het handen in het haar zit, kan een cursus Time Management de oplossing zijn. Wanneer je namelijk steevast achter de feiten aanloopt, nooit je takenlijst op tijd afkrijgt en telkens deadline na deadline mist, dan zul je meer moeten doen dan het leven door een roze bril bekijken. Je zal aan de slag moeten!

Wij kunnen daarbij helpen. Door het volgen van deze 1-daagse cursus leer je jouw tijd en aandacht organiseren. Hierdoor werk je niet alleen sneller en efficiënter, maar voorkom je een hoop kopzorgen omdat je simpelweg meer overzicht hebt en hierdoor minder fouten maakt. Scheelt jou een hoop stress, geeft jouw hoofd een hoop rust. Kijk er eens naar.

Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!

Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van timemanagement, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.

Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.

Wie zijn wij? | Cursus Time Management

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.

  1. 1-daagse training Time Management | Blog
  2. 1-daagse training Assertiviteit | Blog
  3. 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
  4. 1-daagse training Feedback Geven | Blog
  5. 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
  6. 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog