Even doorzetten nog, daarna wordt het rustiger. Denk je. Maar dat moment komt nooit. En ondertussen merk je dat je moe blijft, prikkelbaar bent en je concentratie ver te zoeken is. Herkenbaar? Dan is dit artikel voor jou. Ik vertel je graag meer over hoe je herkent of je overspannen bent, en hoe je weer grip krijgt op je tijd en energie.

Wat veel mensen niet beseffen is dat overspannen raken bijna nooit alleen komt doordat iemand te veel werk heeft. Het ontstaat doordat je geen ruimte maakt voor herstel en omdat je brein geen adempauzes meer krijgt. Niet alleen externe omstandigheden, zoals een druk project en veeleisende leidinggevende spelen daarin een rol, maar ook interne gewoonten, keuzes en verwachtingen. Met name op het gebied van time management.

Wat komt aan bod:

  1. Wat is overspannen zijn (echt)?
  2. Oorzaken overspannen zijn: ‘te druk zijn’ is niet altijd de schuldige
  3. 5 time management fouten die bijdragen aan overspannen zijn
  4. Praktische tips: kleine aanpassingen met grote impact
  5. Wat als je al te lang hebt doorgebikkeld?
  6. Veelgestelde vragen over overspannen zijn

Wat is overspannen zijn (echt)?

Overspannenheid is een alarmsignaal. Van je lichaam, je brein, je zenuwstelsel. Een teken dat je systeem overuren draait. Dat je te lang te veel van jezelf hebt gevraagd, met te weinig herstelmomenten tussendoor. Je hebt jezelf te weinig tijd gegeven om je batterij op te laden en alles te verwerken. En nu moet je op de blaren zitten: je bent overspannen. Trap je nu niet op de rem, dan ligt een burn-out op de loer.

Overspannen symptomen: huilbuien, lichamelijke klachten en meer

Als je dit artikel leest, vind ik dit al een duidelijk teken dat je naar je lichaam moet luisteren. Zodra je vermoedt dat je overspannen bent (of de controle gaat verliezen), is het nodig om in actie te komen. 

Twijfel je toch nog? Dan helpt het om te letten op de typische symptomen van overspannenheid. Die komen vaak in golven: overspannen goede en slechte dagen wisselen elkaar af.

  • Je slaapt slecht en bent voortdurend moe
  • Je hebt moeite met concentreren en bent snel geprikkeld
  • Kleine taken voelen ineens groot en overweldigend
  • Je kan zomaar vanuit het niets in huilen uitbarsten
  • Je ervaart fysieke klachten: hoofdpijn, drukkend gevoel op je borst, spierpijn
  • Je hebt het gevoel constant ‘aan’ te staan, maar te weinig af te krijgen
  • Je hebt het gevoel geen grip meer te hebben op de situatie

Mocht het je afvragen: de symptomen van overspannen zijn bij vrouwen zijn niet heel anders dan bij mannen. Wel goed om te weten is dat vrouwen gevoeliger zijn voor stress (helaas!) en daardoor ook voor overspannenheid. 

Even te druk of overspannen? Een duidelijk verschil

Iedereen heeft weleens drukke periodes. Soms ben je tijdelijk overwerkt, bijvoorbeeld na een deadline of tijdens een hectisch project. Dat hoort erbij. Zolang er na afloop weer ruimte komt om te herstellen, is dat meestal geen probleem.

Maar als die herstelfase structureel uitblijft en als je weken- of maandenlang over je grenzen blijft gaan zonder bij te tanken, dan gaat het wringen.

Je lichaam blijft in een verhoogde staat van paraatheid, stresshormonen blijven actief en je brein raakt overbelast. Precies dan ontstaat overspannenheid.

Dat hoeft niet eens als gevolg te zijn van één grote crisis. Vaak is het een optelsom van tientallen kleine dingen.

Overspannen of burn-out? Trap op de rem

Ben je gevoeliger voor prikkels? Emotioneler? Kun je je slecht concentreren? Laat je geheugen je in de steek? En/of krijg je last van lichamelijke klachten? Dan heb ik een boodschap voor je: dit is hét moment om in te grijpen. Dit kan zo niet langer.

Overspannenheid kun je zien als het voorstadium van een burn-out, en dat wil je koste wat kost voorkomen. Dan ben je veel verder van huis, want het hersteltraject van een burn-out duurt vaak lang. 

overspannen

Oorzaken overspannen zijn: ‘te druk zijn’ is niet altijd de schuldige

Begrijp me niet verkeerd: sommige oorzaken van overspannenheid zijn extern. Het kan zijn dat je iets meemaakt wat je veel stress geeft en wat je niet kan verwerken. Het verlies van een dierbare, iemand in je omgeving die ernstig ziek is of relatieproblemen bijvoorbeeld. Als je dat geen plekje kan geven, dan raad ik je aan naar de huisarts te gaan. 

Maar overspannenheid kan ook ontstaan door werkstress. Of het gevoel te weinig tijd te hebben door alles wat je wilt en moet doen: een succesvolle carrière, genoeg tijd voor je vrienden en familie, een geweldige relatie, een geweldig lijf en goede gezondheid. Je snapt mijn punt. In zo’n geval geven mensen vaak het ‘te druk zijn’ de schuld. 

Maar: je bent niet overspannen omdat je druk bent. Je raakt overspannen omdat je geen grip hebt. 

Overspannenheid ontstaat niet door een overvolle agenda, maar door een agenda waar geen ruimte voor pauzes, focusuren en je eigen prioriteiten is. Een agenda waarbij je wordt geleefd en je tijd wordt opgeslokt door werk dat niet écht belangrijk is. 

5 time management fouten die bijdragen aan overspannen zijn

De volgende time management fouten horen we keer op keer terugkomen bij cursisten van onze time management training. 

1. De dag laten bepalen door je inbox

De dag begint met Outlook en Slack of Teams. Oftewel: reactief. Niet op basis van wat jij gedaan wilt krijgen, maar met de verzoeken van anderen. Jouw eigen to-do-list bestaat misschien wel, maar wat er eerst moet gebeuren? Je kiest gewoon waar je op dat moment zin in hebt.

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Bjorn Deusings (@bjorndeusings)

2. Alles door elkaar

Mailtje hier, presentatie maken daar. Ondertussen dat berichtje op Slack beantwoorden, oh, en je moest ook nog dat rapport lezen. Als je continu bezig bent met van alles, raakt je brein uitgeput van al dat schakelen beter bekend als multitasking. Hierdoor heb je aan het einde van de dag niet alleen het gevoel dat je een marathon hebt gelopen, maar heb je ook minder gedaan dan je wilde.

3. Altijd bereikbaar zijn

Ik hoef je ook niet te vertellen dat al die notificaties je afleiden, zelfs als je niet reageert. Maar omdat we bang zijn om iets te missen, om onbereikbaar te zijn, zorgen we ervoor dat we elk bericht en elk telefoontje zien binnenkomen.

4. Geen pauzes houden

Even lunchen achter je scherm. Of even iets afmaken totdat je omvalt. Wanneer je geen pauzes neemt, draait je systeem overuren. Wat killing is voor je productiviteit én de kwaliteit van je werk. 

5. De dag plannen op basis van de klok in plaats van energie

Dat klinkt een beetje zweverig, maar is gewoon gezond verstand. Om 15:00 uur aan je lastigste klus beginnen, terwijl je energielevel al flink gedaald is? Eigenlijk is het niet logisch, maar waarom doen we het dan zoveel?

Praktische tips: kleine aanpassingen met grote impact

Als je voelt dat je overspannen raakt, omdat je het ‘te druk’ hebt, raad ik je aan eens kritisch naar je eigen gedrag en keuzes te kijken. De oplossing is niet om nog harder te gaan werken. Of een hippe app te downloaden, of nog maar een to-do-lijstje te maken waar je vervolgens toch niet meer naar kijkt. Het begint met de regie pakken over je dag. En daarbij je brein als uitgangspunt te nemen, niet je inbox of de verzoeken van anderen.

In deze podcastaflevering van de Tijdwinst Podcast spreekt Björn Deusings met specialist in persoonlijk energiemanagement, Chantalle Weemaes, over hoe je de regie terug kunt nemen over je energielevels.

Wat helpt, en wat ik zelf ook elke dag toepas:

1. Je dag indelen op basis van jouw energie

Ben je ‘s ochtends het meest productief en scherp? Plan je meest lastige en grootste klussen dan daar in, als je er nog mentale energie voor hebt. In de middag is het tijd voor lichter werk.

2. Je dag met focus beginnen

Open niet meteen je inbox of Slack. Start je dag in plaats daarvan met de belangrijkste taak, die ene die je vandaag sowieso af wil krijgen. Je zal zien wát een verschil dat maakt.

3. Prioriteiten stellen en nee durven zeggen

Dat brengt me op de volgende tip: niet alles is even belangrijk. Niet alles hoeft vandaag. Kies wat er écht toe doet en durf nee te zeggen tegen de rest. Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan, dus check vooral ook deze tips om vaker nee te zeggen op een respectvolle en vriendelijke manier. 

4. Met tijdsblokken werken

Gebruik blokken van 30 tot 90 minuten om je op één specifieke taak te focussen. Laat je in dat blok niet afleiden (dus zet notificaties uit!) en weersta de neiging om een andere taak tussendoor op te pakken. 

5. Pauzes net zo serieus als afspraken nemen

Plan je herstelmomenten in. Niet als beloning, maar als vast onderdeel van je werkdag. Loop een blokje om. Eet lunch zónder scherm. Geef je brein de reset die het nodig heeft om daarna weer helder te kunnen denken.

6. Notificaties uitzetten: echt, nu meteen

Laat niet elk piepje of bericht bepalen waar je aandacht naartoe gaat. Kies vaste momenten waarop je je mail, Slack of WhatsApp checkt. Zodat je daarbuiten met volle focus kunt werken. 

7. Richt een effectief timemanagementssysteem in

Een goed timemanagementssysteem gaat ook een gamechanger zijn. Het helpt je namelijk overzicht te houden over alles wat je nog moet doen, waardoor het makkelijker wordt om prioriteiten te stellen en rust in je hoofd te krijgen. In onze time management training leren we onze cursisten een systeem te bouwen waar we bij zweren. Omdat het eenvoudig is, maar niet overdreven simpel. Een systeem dat je daadwerkelijk kunt volhouden.

In dit artikel legt time management trainer Patrick je uit hoe je zo’n effectief timemanagementssysteem voor Microsoft Outlook op een MacBook kunt inrichten.

Kort samengevat bestaat het uit twee onderdelen:

  • Eén agenda, waar je alles noteert wat met tijd te maken hebt.
  • Eén takenmanager: een takenlijst waar je al je taken, acties en projecten bijhoudt. 

Meer weten? Lees dan hier verder. Of schrijf je direct in voor Nederlands meest populaire cursus time management. Tijdens de cursus skippen we de theoretische verhalen, maar gaan we aan de slag met praktische technieken en opdrachten. Die kun je hierdoor direct de volgende werkdag toepassen. 

Wat de cursus je oplevert:

  • Meer rust in je hoofd
  • 100% overzicht 
  • Grip op je werk
  • Het leren grenzen aangeven
  • Tijdwinst
  • Minder stress
  • Meer plezier en energie
  • Betere werk-privé balans

Andere trainingen die je wellicht verder helpen zijn de trainingen assertiviteit en gesprekstechnieken. Hierbij leer je namelijk onder andere op een duidelijke, maar respectvolle manier nee te zeggen en je grenzen aan te geven. Zo houd je tijd over je eigen prioriteiten én die broodnodige herstelmomenten. 

Wat als je al te lang hebt doorgebikkeld?

Lukt het niet meer om zelf bij te sturen? Merk je dat pauze nemen geen verschil meer maakt? Dat zelfs eenvoudige taken je te veel worden? Dan is het tijd om aan de bel te trekken. Een gesprek met je huisarts, bedrijfsarts of een coach is geen teken van zwakte, het is juist een krachtig signaal dat je verantwoordelijkheid neemt voor je eigen gezondheid. 

De overspannen behandeling zal onder andere nadenken en praten over de oorzaken van de overspanning zijn. In de tweede fase kan je dan oplossingen bedenken. Vergeet de kracht van een goed time management systeem dan niet!

Hoewel een timemanagementssysteem geen magische oplossing is, kan het wel helpen om weer de regie over je tijd en energie terug te pakken en overspannenheid in de toekomst te voorkomen. 

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Tijdwinst.com (@tijdwinst)

Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!

Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van time management, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.

Leer je liever lezend, lees dan onze boeken Elke Dag om 15.00 Uur Klaar en Full Focus Op Wat Écht Werkt. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.

Veelgestelde vragen over overspannen zijn

  • Wat zijn de symptomen van overspannen zijn?

    Overspannen zijn kent zowel lichamelijke klachten als mentale klachten. Psychisch merk je onder andere prikkelbaarheid, slecht kunnen omgaan met drukte, onrust, slecht slapen, veel piekergedachten, concentratie- en geheugenproblemen, een opgejaagd gevoel en emotionele instabiliteit waarbij je soms om niets kunt huilen. Lichamelijk kun je last krijgen van hoofdpijn, duizeligheid, tintelingen, hartkloppingen, hyperventilatie, oorsuizen, buikpijn, maagklachten en fysieke vermoeidheid, alsof elke beweging te veel is.

  • Hoe voel je je als je overspannen bent?

    Als je overspannen bent, voel je je vaak constant moe, zelfs net nadat je hebt geslapen. Je hebt moeite met concentreren, raakt snel geïrriteerd en kleine klusjes voelen ineens overweldigend aan. Je kunt ook fysieke klachten krijgen zoals hoofdpijn, spierpijn of een drukkend gevoel op je borst. Daarnaast heb je het gevoel altijd ‘aan’ te staan, maar eigenlijk weinig gedaan te krijgen, en verlies je grip op de situatie.

  • Wat is het verschil tussen overspannen en burn-out?

    Een burn-out is ernstiger en langduriger: het is het gevolg van langdurige overspannenheid waarbij je zowel mentaal als fysiek uitgeput raakt en vaak maanden of zelfs jaren nodig hebt om te herstellen. Overspannenheid kun je nog omkeren als je op tijd rust neemt, bij een burn-out is dit meestal niet het geval.

  • Hoe weet je dat je lichaam op is?

    Je lichaam is op wanneer je last krijgt van fysieke klachten zoals aanhoudende hoofdpijn, een drukkend gevoel op de borst en spierpijn zonder duidelijke oorzaak. Ook vermoeidheid die niet weggaat na rust, slecht slapen en het gevoel constant ‘aan’ te staan wijzen erop dat je lichaam overbelast is en dringend moet herstellen.

  • Wat is het verschil tussen overspannen zijn en een burn-out?

    Overspannen zijn kun je zien als het voorstadium van een burn-out. Je merkt al dat je te veel hebt gevraagd van jezelf voor een te lange tijd, door allerlei mentale en fysieke klachten. Trap je nu niet op de rem, dan kan een burn-out het gevolg zijn. Hierbij val je uit en kun je niet meer functioneren. Je zal je persoonlijke en professionele op een lager pitje moeten zetten.

  • Hoe weet ik of ik overspannen ben, of gewoon moe of gestrest?

    Overspannen zijn gaat verder dan gewone moeheid of stress, het is een waarschuwing van je lichaam dat je te lang te veel hebt gevraagd van jezelf, zonder voldoende herstel. Als je last hebt van slecht slapen, prikkelbaarheid, concentratieproblemen, fysieke problemen en het gevoel de grip te verliezen, zijn dat tekenen dat je overspannen bent. Er is geen specifieke test om te kijken of je overspannen bent.

  • Welke signalen moet ik serieus nemen voordat het misgaat?

    Signalen die je serieus moet nemen voordat het misgaat, zijn onder andere: voortdurend moe zijn, moeite hebben met concentreren, sneller geprikkeld of emotioneel reageren, het gevoel hebben dat zelfs kleine taken overweldigend zijn, lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, druk op de borst of spierpijn en het idee dat je constant ‘aan’ staat zonder echt iets af te krijgen.

  • Wat zijn de grootste oorzaken van overspannenheid op het werk?

    De grootste oorzaken van overspannenheid op het werk zijn gebrek aan regie over je dag, constante afleiding, altijd beschikbaar zijn, te weinig pauzes en het plannen van werk zonder rekening te houden met je energieniveau. Het probleem is vaak niet de hoeveelheid werk, maar hoe je ermee omgaat. Zonder het nodige herstel, focus en duidelijke grenzen raakt je brein uitgeput.

  • Hoe kan ik overspannenheid voorkomen als ik het altijd druk heb?

    Voorkom overspannenheid door prioriteiten te stellen, je werk te plannen op je energieniveau, in focusblokken te werken zonder afleiding, regelmatig pauzes te nemen en één overzichtelijk systeem te gebruiken voor taken en afspraken. Durf ook nee te zeggen en houd zelf de regie over je tijd.

  • Welke rol spelen perfectionisme en grenzen stellen hierin?

    Perfectionisme zorgt ervoor dat je vaak te veel hooi op je vork neemt en moeite hebt met loslaten, wat je stress vergroot. Grenzen stellen is daarom cruciaal; het helpt je duidelijk maken wat je wél aankunt en voorkomt dat je overbelast raakt.

  • Wat moet ik doen als ik voel dat het me allemaal te veel wordt?

    Als je merkt dat het je allemaal te veel wordt, is het belangrijk om meer rust te nemen. Je vraagt je misschien af: moet ik thuisblijven als ik overspannen ben? Maar het is goed om wel aan het werk te blijven. Bouw daarom voldoende herstelmomenten in tijdens je werkdag en zorg dat je de tijd besteedt aan wat voor jou belangrijk is.

  • Hoe herstel je van overspannenheid zonder je schuldig te voelen richting je werk of omgeving?

    Herstellen van overspannenheid begint met accepteren dat je rust nodig hebt. Schuldgevoelens helpen niet; goede zelfzorg zorgt ervoor dat je later sterker terugkomt. Wees eerlijk tegen je werk en omgeving, stel duidelijke grenzen en plan herstelmomenten in.

  • Wat kan een leidinggevende doen om overspanning in het team te voorkomen?

    Een leidinggevende kan overspanning voorkomen door open communicatie te stimuleren, werkdruk in de gaten te houden, duidelijke prioriteiten te stellen en ruimte te geven voor pauzes en herstel. Daarnaast helpt het om teamleden te ondersteunen bij het stellen van grenzen en een gezonde werk-privébalans te bevorderen.

  • Hoe pak ik mijn werk weer op na een periode van overspanning, zonder in dezelfde valkuilen te trappen?

    Begin rustig en stel realistische doelen, waarbij je je energie en grenzen goed bewaakt. Plan je werk met focus- en pauzemomenten, en blijf prioriteiten stellen zodat je alleen doet wat echt belangrijk is. Blijf ook alert op signalen van stress en wees niet bang om hulp te vragen of taken te herverdelen.

Wie zijn wij? | Cursus Time Management

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.

  1. 1-daagse training Time Management | Blog
  2. 1-daagse training Assertiviteit | Blog
  3. 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
  4. 1-daagse training Feedback Geven | Blog
  5. 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
  6. 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog