Tussen alle likes, stories en tijdlijnen: mindful omgaan met sociale media (8 tips)

Voor Generatie Z is het idee van een tijd zonder smartphone en social media vrijwel ondenkbaar; zoiets als proberen voor te stellen hoe mensen ooit zonder elektriciteit hebben geleefd. Maar hoe fantastisch social media ook is, het heeft ook een keerzijde. Terwijl we Stories plaatsen, TikTok-video’s maken en likes uitdelen, eisen al die uren die we op social media doorbrengen hun tol. Van een verlaagd zelfbeeld, tot aan een voortdurende druk om het ‘perfecte leven’ te leiden en de gevolgen die het heeft voor onze productiviteit en focus: de impact van sociale media is een onderwerp dat we serieus moeten nemen.

En dat gebeurt gelukkig steeds vaker. Meer dan ooit worden de risico’s van social media benadrukt in artikelen en boeken die bespreken wat het doet met ons brein en welzijn. Denk bijvoorbeeld aan het boek ‘Asociale media’ van Thijs Launspach. Dat boek zette mij aan het denken over mijn eigen digitale gewoontes: hoeveel tijd en aandacht spendeer ik aan social media, en is dit wel gezond?

Betekent dit dat ik deze digitale vooruitgang afschrijf? Dat “vroeger alles beter was”? Dat dit artikel een nostalgische vermaning is? Natuurlijk niet! Het gaat niet om goed of fout. 

Het draait om een bewuste en meer doordachte benadering van social media. Hoe navigeren we in een wereld vol likes, shares en retweets terwijl we onze mentale gezondheid in balans houden?

Vanuit daar wil ik met jou bespreken hoe social media ons brein beïnvloedt en verslavend kan zijn, welke gevolgen dit heeft en nog belangrijker nog: hoe we de controle kunnen behouden en ons mentale welzijn kunnen beschermen. Inge Nysten, time management blogger, en ik – Björn Deusings, time management expert – bespreken het in de Tijdwinst Podcast.

Leer je liever lezend, lees dan gerust verder. We behandelen de volgende onderwerpen in dit artikel:

1. Van beloning tot obsessie: hoe sociale media jouw brein betovert en beheerst
2. Achter de filter: de diepgaande gevolgen van social media op jouw mentale welzijn en productiviteit
3. Achter de schermen: Waarom techgiganten onvoldoende ingrijpen
4. De kracht van keuze: hoe je zelf de regie neemt over jouw social media ervaring (8 tips)
5. Mensen vroegen ook: veel gestelde vragen over sociale media

Van beloning tot obsessie: hoe sociale media jouw brein betovert en beheerst

Zodra jij gebruik maakt van sociale media gebeurt er iets interessants in je brein. Vergelijkbaar met wanneer je geniet van je lievelingskostje of van een interessante sociale interactie, wordt het beloningscircuits in je brein geactiveerd. Dit beloningssysteem wordt aangestuurd door neurotransmitters, met name dopamine. 

Dopamine is een stofje dat gelinkt wordt aan genot, motivatie, plezier en beloning. Ook speelt het een belangrijke rol in het gedrag dat je vertoont en hoe gemotiveerd je bent om bepaald gedrag te herhalen. 

En sociale media? Die wakkert die dopamine-fabriek maar wat graag aan:

Elke keer dat jij namelijk een melding krijgt, een ‘like’ ontvangt of een interactie hebt, krijg jij een shotje dopamine toegediend. En – wauw – dat voelt natuurlijk fantastisch! De dopamine activeert een klein ‘geluksmoment’ en omdat je dit natuurlijk constant wilt ervaren, versterkt dit jouw neiging om opnieuw social media te openen. Je gaat op zoek naar meer likes, meer waardering, meer dopamine! — de kracht van social media!

De vicieuze verslavingscirkel

Je kunt je voorstellen dat dit een verslaving in de hand werkt. Jouw brein weet namelijk: 

“social media checken → likes en waardering → goed gevoel → dopamine → goed gevoel → social media checken…”. 

Maar wat gebeurt er wanneer blijkt dat jouw nieuwe post niet dezelfde snelle reacties krijgt als de vorige? Of wanneer je achterblijft in likes? Of wanneer je niet op een grappige katten-reel stuit? — “Waar blijft mijn beloning?!”, schreeuwt je brein dan. 

Deze onvoorspelbaarheid verhoogt jouw drang om nóg vaker social media te checken. Op zoek naar je volgende fix. Voordat je het weet scroll je in bed, aan de eettafel of tijdens vergaderingen. En dat heeft niet alleen invloed op je gemoedsrust, maar schaadt veel meer:

Achter de filter: de diepgaande gevolgen van social media op jouw mentale welzijn en productiviteit

‘Waarom is social media slecht voor je? Een paar uur per dag op Instagram kan vast geen kwaad?’. Dat denk je. Maar laten we eens kijken naar de nadelen van social media en de impact ervan:

Gevolgen social media op productiviteit

Social media vergemakkelijkt communiceren en maakte het delen van informatie makkelijker dan ooit tevoren! Toch heeft het aanzienlijke gevolgen voor jouw productiviteit en concentratie:

• Afleiding: Social media-platforms zijn zo ontworpen dat ze zo lang mogelijk jouw aandacht willen vasthouden. Dit kan leiden tot veel onderbrekingen, bijvoorbeeld tijdens werk. Je concentratie wordt verstoord en je productiviteit neemt af.
• Multitasking: Veel mensen proberen social media te gebruiken terwijl ze tegelijkertijd andere taken uitvoeren. Dit kan leiden tot een verminderde focus en lagere kwaliteit van het werk, omdat de aandacht voortdurend wordt verdeeld.
• Tijdverspilling: Het scrollen door eindeloze feeds en het bekijken van video’s op social media kunnen ongemerkt veel tijd in beslag nemen. Dit kan ten koste gaan van waardevolle werktijd en een effectievere besteding van je tijd
• Uitstelgedrag: Het gemak van social media kan uitstelgedrag in de hand werken. Je kunt geneigd zijn om taken uit te stellen en in plaats daarvan te kiezen voor de directe dopamine. 
• Verminderde aandachtspanne: Social media bevat doorgaans niet bepaald diepgaande informatie. Dit kan knoeien met jouw vermogen om je diep en langdurig te focussen op moeilijke teksten of informatie. 
• Werk/privé-balans: Het constant online zijn kan de grenzen tussen werk en privé vervagen. Je rust minder goed uit en neemt geen tijd om te ontspannen, wat natuurlijk weer jouw productiviteit aantast.

Gevolgen social media op mentaal welzijn

Hoewel het fantastisch is om een kijkje in het leven van mensen over de hele wereld te krijgen, zijn er ook minder positieve aspecten aan social media verbonden. Laten we kijken naar de gevaren van social media op je mentale gezondheid:

• Vergelijking en zelfbeeld: iedereen toont natuurlijk alleen maar zijn of haar beste momenten. Mét filter. Dit kan ertoe leiden dat jij je gaat vergelijken met anderen en jezelf als minderwaardig gaat beschouwen — “Waarom is zijn leven perfect en dat van mij niet?”
• Verminderde mentale gezondheid: Een social media verslaving kan daarnaast leiden tot gevoelens van eenzaamheid, angst en depressie. Wanneer jij jezelf dagelijks spiegelt aan gepolijste versies, kan een laag zelfbeeld uiteindelijk uitmonden in een heuse depressie.
• FOMO (Fear of Missing Out): Constante updates over hippe evenementen en spannende activiteiten op social media kunnen bijdragen aan het gevoel dat je dingen mist en er niet bij hoort, wat FOMO wordt genoemd. Dit kan leiden tot gevoelens van isolatie en angst.
• Negatieve nieuwsconsumptie: Social media zijn vaak een bron van nieuws, maar negatieve en schokkende berichten kunnen zich snel verspreiden. Hierdoor kun jij je  overweldigd voelen door negatieve gebeurtenissen en angstig worden. Je wordt pessimistisch, cynisch en ziet de wereld niet langer door een roze bril.
• Verminderde zelfregulatie: Het constante beloningsmechanisme van likes, shares en reacties kan leiden tot problemen met zelfregulatie en zelfbeheersing, vooral bij jongere gebruikers. Waar je in het ‘normale leven’ bepaalde opmerkingen niet zou maken, maak je ze online wel.

Gevolgen social media op social leven

Social media geeft je de kans om met iedereen te communiceren, ongeacht de afstand. Toch maakt het je niet zo sociaal als je denkt. Wat doet social media met je, op het sociale aspect?

• Oppervlakkige relaties: Hoewel het lijkt dat social media super ‘sociaal’ is, is het dat allesbehalve. Het leidt tot een overvloed aan oppervlakkige vriendschappen en relaties. Hierdoor kun je het idee hebben dat je 5000 volgers of ‘vrienden’ hebt, maar je toch eenzaam en geïsoleerd voelen.
• Verminderde face-to-face interacties: Je trekt je terug in een online wereld en bent hierdoor minder snel geneigd persoonlijke ontmoetingen aan te gaan, wat weer effect heeft op jouw sociale welzijn. Je trekt je terug, neigt tot zelfisolatie en voelt je eenzaam.
• Miscommunicatie en conflicten: Online communicatie mist non-verbale signalen zoals lichaamstaal en intonatie, wat kan leiden tot misverstanden en conflicten. Wat iemand zegt kan gemakkelijk verkeerd worden geïnterpreteerd.
• Cyberpesten en sociale druk: Social media biedt nou eenmaal een platform voor cyberpesten. Daarnaast kan het bijdragen aan negatieve sociale druk; je denkt dingen te moeten posten om erbij te horen of omdat je niet wilt achterblijven.

Hoe leuk social media ook kan zijn, het heeft zoals je ziet ook grote gevolgen. 

Een social media verslaving zorgt voor constante afleiding waardoor je productiviteit achterblijft en je uiteindelijk verminderde werkprestaties levert. Het kan je mentale gezondheid schaden, met name je zelfbeeld, en wanneer je hier gevoelig voor bent, kun je te maken krijgen met depressie, angststoornissen of gevoelens van eenzaamheid. En mocht je denken dat het je socialer maakt, think again: ondanks de schijnbare likes en volgers voel jij je eenzamer dan ooit tevoren.

Dit werpt de vraag op: waarom wordt hier niets aan gedaan?!

Achter de schermen: Waarom techgiganten onvoldoende ingrijpen

Je zou denken dat met het effect dat social media op ons heeft, techgiganten zoals Facebook, Pinterest, Youtube en Twitter alles op alles zouden stellen om de gebruiker – wij – te beschermen. Toch hebben Zuckerberg, Ready, Mohan en Musk en andere prioriteiten. 

Social media platforms denken aan het belang van de klant. En nee: wij zijn niet de klant, wij zijn het product. De klanten zijn advertentiebureaus. Wij zijn slechts de cash cows aan wie ze geld verdienen. 

Jij moet vooral lekker blijven scrollen, vooral veel liken en zoveel mogelijk van je kostbare tijd op social media apps doorbrengen. Hoe meer jij dat doet, hoe meer geld jij in het laatje brengt. ‘Cha-ching’!

Heb jij je namelijk nooit afgevraagd waarom je gratis gebruik mag maken van Instagram? Waarom je geen maandelijks bedrag hoeft te betalen om te Facebooken en waarom Youtube je maar al te graag een volgende video door je strot duwt?

“If you are not paying for it, you’re not the customer; you’re the product being sold.”

Met andere woorden: jij wordt verkocht. Beter gezegd: jouw aandacht. Een waar goudmijntje, want op basis van het gedrag dat jij online vertoont, bepalen adverteerders, onderzoeksbureaus of andere organisaties met welke volgende advertentie ze je lastig vallen. Dat jij hierdoor worstelt met FoMo of een laag zelfbeeld is ze een zorg. Zolang jij maar op basis van hun advertentie nieuwe zooi koopt…

De Netflix documentaire ‘The Social Dilemma’ vertelt je hier meer over en licht uit hoe de verschillende social media apps zijn ontworpen om jouw aandacht zo lang mogelijk vast te houden. En denk niet dat het social justice-warriors zijn die grote bedrijven onderuit willen halen — nee, ex-werknemers van Google, Facebook en andere grote technologische bedrijven vertellen je over hun eigen dilemma’s en de duistere kant van social media.

Het kijken waard.

De kracht van keuze: hoe je zelf de regie neemt over jouw social media ervaring (8 tips)

Genoeg pessimisme voor zover. Social media is the bad guy, we snappen het. Wat gaan we ertegen doen? Het beste is natuurlijk om helemaal te stoppen met social media. Het beste alternatief is om je social media gebruik serieus terug te schroeven. 

Dit is hoe ik het zelf deed:

1. Kies drie social media-kanalen. Schrap de rest

Vraag jezelf af welke social media-kanalen jouw tijd en aandacht waard zijn. Moet je werkelijk Facebook, TikTok, LinkedIn, Whatsapp, Pinterest, Twitter, Reddit, Telegram, Instagram, Quora, Discord, Twitch én Snapchat hebben om te communiceren met dezelfde handvol mensen? Kies daarom hooguit drie social media-apps die je wilt gebruiken en besteed liever daar tijd aan, dan tig apps te moeten checken.

Zelf heb ik alle social media-apps verwijderd buiten LinkedIn, Instagram en Whatsapp om. 

2. Zet alle meldingen en notificaties uit

We schreven er al keer op keer over. Iedere piep, bliep en buzz haalt je uit je concentratie en verleidt je om je social media apps te checken. Zet daarom alle geluiden uit, maar ook alle visuele prikkels. Denk aan badges, stroken op je scherm en andere signalen die aanduiden dat je een nieuwe like hebt.

• Ik hoef niet op de hoogte te zijn van de ‘vind-ik-leuks’ of opmerkingen van anderen. Dat heeft simpelweg mijn interesse niet. Als KlaasLovesLisa92 op Instagram van mening is dat ik een rare bek trek op een foto, dan is dat zijn persoonlijke waarneming en dat is helemaal prima. Ik wens Klaas het beste met Lisa.
• Wanneer een connectie op LinkedIn reageert op een van onze artikelen, dan is het prima dat ik daar morgen eens op reageer. Het is niet het einde van de wereld en we verliezen niet meteen al onze klanten. LinkedIn is vooral een platform waar veel mensen op zoek zijn naar werk. Klanten zijn er zeldzaam te vinden.
• En WhatsApp? Ik ben selectief met groepen (school, verenigingen, buurt) en voor die groepen die ik niet kan weigeren, heb ik de meldingen gedempt. Aan het einde van de dag neem ik even de tijd om er doorheen te scrollen, maar het merendeel blijkt dan toch vaak niet relevant.
• Mijn overige meldingen heb ik ook uitgeschakeld. Ik bekijk mijn berichten één of twee keer per dag en reageer dan indien nodig. Als er echt iets belangrijks is, kunnen ze me altijd bellen. Tot nu toe heeft deze aanpak nog nooit tot het verlies van een klant geleid of een vriendschap geschaad.

3. Richt je telefoon slimmer in

Wanneer de Instagram-app op je startscherm staat en het Facebook-icoon prominent in je bladwijzerbalk staat, dan is het logisch dat je sneller geneigd bent om het “even” te checken. Richt je telefoon daarom slimmer in: verplaats alle social media apps zo veel mogelijk uit het zicht. Hoe meer moeite jij moet doen om ze te ‘vinden’, hoe minder snel je geneigd bent ze te checken.

Mijn smartphone is ingericht volgens de inzichten van Tony Stubblebine – hoofdredacteur van Better Humans en oud-topman bij Twitter. Zijn cleane en minimalistische aanpak sprak me enorm aan. 

• Mijn eerste scherm bevat alleen primaire apps: Dit zijn de tools die je nodig hebt om bepaalde diensten te gebruiken. Denk hierbij aan zaken als een taak noteren, een afspraak maken, iets scannen naar Evernote, Rocketbook of naar Google Drive. Dit mogen er niet meer dan 5 of 6 zijn. Wees dus kritisch over wat je op je eerste scherm plaatst.
• Het tweede scherm bevat aspiraties: Dit zijn de zaken waar je graag tijd aan wil besteden: meditatie, yoga, lichaamsbeweging, audioboeken luisteren of podcasts. Zaken die je energie geven en je inspireren.
• Het laatste scherm bevat al andere – afleidende – apps. De apps waarin je je verliest zodra je ze opent: e-mail, Instagram, Linkedin, etcetera.

4. Stel tijdslimieten en schermtijd in

Bekijk je schermtijd eens. En, schrik je ervan? Ik had hetzelfde, vooral toen ik zag hoeveel tijd ik onbewust doorbracht op Instagram. Je checkt het een keer en voordat je het weet is er nodeloos veel tijd gaan zitten in het bekijken van domme reels. Wat helpt, is om een dagelijks limiet in te stellen. Vooral van apps waarvan je weet dat ze stiekem tijd afsnoepen. 

Ik kan bijvoorbeeld niet langer dan dertig minuten op Instagram. Ook Youtube en Linkedin hebben eraan moeten geloven. Je kunt hiervoor de ‘Schermtijd’-instellingen van je telefoon gebruiken.

Daarnaast gebruik ik Unpluq. Unpluq is een interessante gadget die je helpt om minder vaak naar je smartphone te grijpen. Hoe werkt het? Heel simpel: 

Voordat je toegang krijgt tot je apps, moet je de bijbehorende NFC-tag tegen de achterkant van je telefoon houden. Dit kleine extra stapje zorgt ervoor dat je net wat bewuster nadenkt voordat je bijvoorbeeld Instagram opent. 

Ik heb de tag aan mijn sleutelbos hangen, dus ik moet eerst naar de hal lopen om ‘m daar te halen. Te veel moeite. Dus geen Instagram. Benieuwd hoe het werkt? Ik leg het je in deze video uit. Geen reclame, oprecht een top-ding!

In het verlengde van deze tip: bepaal niet alleen hoelang je op social media ‘mag’, maar ook wanneer. Zo heb ik verschillende profielen aangemaakt met Unplug:

• Weekend: alle social media, werkgerelateerde apps maar ook mijn mail zijn geblokt. Ik geniet van mijn vrije tijd.
• Werkdagen focus tijd: tot 15:00 uur kan ik niet op social media, whatsapp of diverse apps die te maken hebben met facturatie, bankieren en ons CRM systeem. Ik werk zonder afleiding.
• Werkdagen namiddag: ik kan overal bij zodat ik overal op kan reageren als ik dat nodig vind.  Ik werk alles bij.
• Werkdagen avond: bijna hetzelfde als het weekend profiel met een paar kleine verschillen. Ik ontspan.

Ben jij die constante drang om je smartphone te checken ook moe? Probeer Unpluq dan zeker uit. En omdat we zelf zo enthousiast zijn over het product, mogen we Tijdwinst-lezers korting geven! Wanneer je de code ‘tijdwinst20‘ gebruikt bij het afsluiten van een Unpluq-abonnement, krijg je maar liefst 20% korting op een jaarabonnement. Probeer het nu zelf uit en laat jouw telefoonverslaving niet langer jouw productiviteit in de weg zitten!

5. Bepaal vaste tijden waarop je social media checkt

Een andere manier om social media gebruik radicaal terug te brengen, is door specifieke tijden te bepalen waarop je deze apps kunt checken. Waarom zou je bijvoorbeeld tussen 9:00 en 17:00 toegang willen hebben tot Instagram, wanneer dat de tijden zijn waarop je eigenlijk aan het werk zou moeten zijn? 

Stel daarom in dat je gedurende deze tijd geen social media apps kunt openen. (Precies, ook niet tijdens je lunchpauze: ga naar buiten! Praat met collega’s!) Rond 19:00 kun je prima je feed checken. Wedden dat je niets hebt gemist?

Ook dit kun je instellen in de ‘Schermtijd’-instellingen. Hiervoor gebruik ik zelf vooral mijn Unpluq-app. Je geeft de tijden en dagen aan waarop je bepaalde apps wilt blokkeren. Zo kan ik bijvoorbeeld alleen aan het einde van de dag mijn social media checken. Mijn zakelijke mailbox en mijn Linkedin kan ik juist niet in het weekend checken, alleen door de week (voor die werk/privé-balans!). 

6. Creëer ‘No Phone’-zones

Maak met je gezin en kinderen afspraken over waar een telefoon wel en niet aanwezig mag zijn. 

• Denk bijvoorbeeld aan de slaapkamer of aan de eettafel. Niet alleen beter voor jullie gesprekken, maar het verbetert ook jullie relatie én je slaapgewoontes. 
• Doe ditzelfde wanneer je met vrienden gaat uiteten: prima, je mag een foto nemen van je maaltijd, maar daarna verdwijnt de telefoon van tafel. Degene die zijn of haar smartphone als eerste checkt, trakteert!
• Tijdens het forenzen altijd met je neus in je feed? Waarom verruil jij je smartphone niet eens voor een podcast of audiobook? 

Maak het checken van je social media niet iets dat je zomaar tussendoor doet, maar plan er bewust een moment voor in. Zo ga je mindful met je telefoon om en voorkom je dat je op ‘loze’ momenten naar je smartphone grijpt.

7. Beperk volgers en vrienden

Wil je écht op de hoogte zijn van de lunch die een oud-klasgenootje heeft genuttigd? Vind je die Minion-quote van je bejaarde buurvrouw écht inspirerend? Waarschijnlijk niet. Durf daarom kritisch te zijn in de mensen en bedrijven die je volgt en snijdt in wat jou niet gelukkiger of slimmer maakt. Mocht je dan toch nog een keer social media checken, dan zie je alleen dingen die jou werkelijk inspireren. 

Zelf heb ik ook grondig gesneden in de mensen die ik op verschillende kanalen volg. Van Instagram, Linkedin tot Youtube; ik wil alleen updates krijgen van mensen en bedrijven die ik echt interessant vind of waar ik iets van leer. Het gevolg? Positievere social media, minder frustratie. 

Wil jij óók kennis opdoen wanneer je Instagram checkt? 

Wil je de tijd die je op Instagram doorbrengt, inzetten om daadwerkelijk iets te leren? Om jezelf te verbeteren op zowel het communicatieve vlak als op het gebied van time management? Volg dan Tijdwinst.com op Instagram. Je ziet dan dagelijks handige tips en adviezen voorbij komen waar je écht iets aan hebt (in plaats van de laatste lunch-update van die verre kennis). 

8. Doe een digitale detox

Eens in de zoveel tijd off the grid gaan, doet wonderen voor je concentratie en mentale welzijn. Overweeg daarom eens om een bepaalde periode volledig afstand te nemen van social media. Begin met een weekend en kijk wat het voor je doet. Merk je dat je het inspirerend vond en dat je ineens toekwam aan zaken waar je doorgaans ‘geen tijd’ voor hebt, verleng je detox dan eens naar een week (en als je durft: naar een maand).

Tijdens mijn vakantie check ik bijvoorbeeld geen sociale media. Geen Youtube, geen Linkedin, geen Instagram — heck, zelfs mijn e-mail open ik niet. Ik wil namelijk mijn brein rust gunnen, en dat krijgt het pas wanneer ik volledig kan afschakelen. 

Kortom

Een paar jaar geleden klonk je nog als een chagrijnige boomer wanneer je zei dat “social media vergif voor onze hersenen is”. Tegenwoordig horen we steeds meer over de negatieve effecten die social media op ons brein, onze gemoedstoestand en op “de jeugd” heeft. Steeds meer artikelen wijzen op de gevaren ervan en steeds meer boeken schrijven over mindful social mediagebruik. Dit artikel is er daar één van. 

En ja, we kunnen de grote boze wereld en de evil tech-companies daar de schuld van geven; zij proberen ons immers bewust verslaafd te maken. Toch moeten we hier zelf verantwoordelijkheid voor nemen. Wij zijn degenen die ervoor kiezen om de Instagram-app te installeren. Wij zijn degenen die vervolgens uren hersenloos scrollen. 

Het is aan jou om bewust te handelen en keuzes te maken waaraan jij jouw tijd en aandacht geeft. Je zal zelf moeten nadenken, karakter moeten tonen en sterk moeten zijn.

Vroeger op de middelbare school had je immers ook een knul die aan iedereen wiet en pilletjes probeerde te slijten. Hij hield je voor dat “alle coole kids ze namen” en “dat je erbij hoorde wanneer jij het ook zou doen”. Die knul is nu big tech. Hij biedt je aan al jouw kostbare aandacht te verspillen, in ruil voor cheap dopamine. 

Durf jij er ‘nee’ tegen te zeggen?

Björn Deusings
Time management expert
Directeur Tijdwinst.com

Geïnteresseerd in dit onderwerp? Lees verder

• Social media verslaving: je hebt het. Test het, stop het (en red je brein!)
• Eenvoudig van je telefoonverslaving af: onderbreek de verslavingscirkel! 
• Telefoonverslaafd? Onderga een digitale detox (in 3 fases)

Mensen vroegen ook: veel gestelde vragen over sociale media

• Wat is sociale media en welke platforms vallen hieronder?

  Is Linkedin social media? Yes, sociale media verwijst namelijk naar online platforms waar gebruikers content kunnen delen, communiceren en interactie hebben. Populaire platforms zijn onder andere Facebook, Instagram, Twitter, LinkedIn, TikTok en Snapchat.

• Wat is de populairste social media?

  Wat is de “beste” sociale media, volgens statistieken? Welke social media kanalen worden het meest gebruikt? Op basis van recente trends is Facebook nog steeds een van de meest populaire platforms wereldwijd, gevolgd door YouTube en Whatsapp.

  Hoeveel mensen gebruiken social media, per platform:

  • Facebook: 2,96 miljard gebruikers
  • Youtube: 2,2 miljard gebruikers
  • Whatsapp: 2 miljard gebruikers
  • Instagram: 2 miljard gebruikers
  • WeChat: 1,26 miljard gebruikers
  • Tiktok: 1 miljard gebruikers

• Waarom is social media verslavend?

  Social media kan behoorlijk verslavend zijn, en dit heeft te maken met diverse psychologische en biologische factoren. Het zit ‘m vooral in hoe ons brein werkt en hoe sociale media-apps specifiek ontworpen zijn om onze aandacht vast te houden:

  • Beloningssysteem: Zoals eerder verteld: wanneer we social media gebruiken, wordt het beloningssysteem in onze hersenen geactiveerd. Telkens als we een melding ontvangen, een ‘like’ krijgen of in interactie gaan met andere gebruikers, komt er dopamine vrij. Dopamine is een neurotransmitter die gelinkt is aan plezier ervaren en gedrag versterken. Dit systeem moedigt ons aan om herhaaldelijk bepaalde handelingen uit te voeren, zoals het checken van social media, in de hoop op die belonende ervaring.
  • Sociale goedkeuring: Als sociale wezens hechten we veel waarde aan goedkeuring en acceptatie binnen onze gemeenschap. Social media fungeert als een platform waar we likes, reacties en volgers kunnen verzamelen. Deze sociale erkenning geeft ons een gevoel van waardering en kan ons zelfvertrouwen opkrikken. Dit kan ons aansporen om steeds meer tijd aan social media te besteden, in de hoop op meer van deze positieve reacties.
  • Fear of Missing Out (FOMO): Social media kan de angst om iets te missen opwekken, ook wel bekend als FOMO. De voortdurende stroom van updates en berichten kan ons het idee geven dat we altijd ‘up-to-date’ moeten blijven, niets mogen missen. Dit kan leiden tot een constante drang om herhaaldelijk te controleren of er nieuwe ontwikkelingen zijn.
  • Oneindig scrollen en gepersonaliseerde inhoud: Social media-platforms zijn ontworpen om ons zo lang mogelijk betrokken te houden. De functie van oneindig scrollen, waarbij nieuwe content automatisch geladen wordt terwijl je naar beneden scrollt, speelt hierin een rol. Ook maken algoritmes gebruik van onze voorkeuren, gedrag en interesses om inhoud op maat aan te bieden. Deze op maat gemaakte content is bedoeld om ons geïnteresseerd te houden en ons langer op het platform te laten vertoeven.

• Wat is het effect van social media op kinderen en tieners?

  De invloed van social media op de jeugd? Wat zijn de gevaren van social media voor hen? Nou, bij kinderen kan overmatig gebruik leiden tot onzekerheid, omdat ze constant geconfronteerd worden met een “gepolijste” versie van het leven van anderen. Dit heeft een negatieve impact op hun zelfbeeld, omdat ze zich gaan vergelijken met de “perfectie” van anderen. En omdat kinderen nog in een ontwikkelingsfase zitten, vinden ze het soms moeilijk om onderscheid te maken tussen de echte wereld en deze gefilterde realiteit die sociale media toont. Ze krijgen het idee dat hun eigen leven minder boeiend is of dat zijzelf niet interessant/mooi/populair genoeg zijn.

• Hoe verdient social media geld?

  Sociale media genereren inkomsten op diverse manieren, met jou als voornaamste cash cow. Zoals gezegd: jij bent het product en je wordt op de volgende manieren ‘ingezet’:

  • Advertenties: Dit is de belangrijkste manier waarop sociale media inkomsten genereren. Ze bieden advertentieruimte aan bedrijven, en adverteerders betalen om hun advertenties aan gebruikers te tonen. Sociale mediaplatforms verzamelen gegevens van gebruikers, zoals interesses, demografische informatie en online gedrag, om op maat gemaakte advertenties aan specifieke doelgroepen te kunnen presenteren. Hoe meer gebruikers een platform heeft en hoe meer informatie ze over die gebruikers bezitten, des te waardevoller wordt hun advertentieruimte.
  • Dataverzameling en analyse: Sociale media verzamelen grote hoeveelheden data over hun gebruikers. Deze data worden geanalyseerd om inzicht te krijgen in gebruikersgedrag, voorkeuren, interesses en demografische gegevens. Deze gegevens kunnen verkocht worden aan adverteerders, onderzoeksbureaus of andere organisaties die waarde hechten aan dergelijke informatie.
  • Premium diensten: Sommige sociale mediaplatforms bieden premium diensten aan tegen betaling. Dit kan extra functies of voordelen bevatten, zoals een advertentievrije ervaring, toegang tot exclusieve content, verbeterde analysemogelijkheden voor bedrijven of uitgebreide statistieken voor influencers.
  • E-commerce: Bepaalde sociale media hebben e-commerce functies geïntegreerd in hun platform. Gebruikers kunnen producten rechtstreeks binnen de app kopen, of worden doorverwezen naar externe websites voor aankopen. Sociale media verdienen een commissie op basis van de verkooptransacties die via hun platform plaatsvinden.
  • Partnerschappen en samenwerkingen: Sociale mediaplatforms kunnen samenwerken met merken, beroemdheden of influencers om gesponsorde content te creëren. Dit kunnen gesponsorde berichten, advertenties of gesponsorde content in gebruikersfeeds zijn. Merken betalen sociale media voor dergelijke samenwerkingen om hun zichtbaarheid en bereik te vergroten.

• Bestaat er een verband tussen social media-gebruik en slaapproblemen?

  Ja, studies tonen aan dat overmatig gebruik van sociale media, vooral voor het slapengaan, kan leiden tot slaapproblemen. Het blauwe licht van schermen kan namelijk de aanmaak van het slaaphormoon melatonine verstoren, wat het in slaap vallen kan moeilijker maakt. Bovendien verstoren de verhoogde emoties die je door social media ervaart je slaap.

• Zijn er bepaalde groepen mensen die kwetsbaar zijn voor de gevaren van social media?

  Kinderen en tieners zijn kwetsbaar vanwege hun ontwikkelende zelfbeeld en het potentieel voor cyberpesten. Mensen met al bestaande mentale gezondheidsproblemen kunnen ook gevoeliger zijn voor de negatieve effecten vanwege de druk om zichzelf te vergelijken met anderen.

• Welke stappen nemen social media-bedrijven om de gevaren te verminderen?

  Social media-bedrijven introduceren functies zoals schermtijd-beheer om gebruikers bewust te maken van hun gebruik. Ze investeren in kunstmatige intelligentie om ongepaste inhoud te detecteren en te verwijderen, evenals om cyberpesten tegen te gaan. Platforms werken ook aan het verbeteren van privacyinstellingen en het geven van meer controle aan gebruikers over hun gegevens.

• Wat zijn enkele positieve aspecten van social media en wegen die op tegen de gevaren?

  De voordelen van social media, die bestaan natuurlijk ook. Het is namelijk niet allemaal slecht. Social media geeft ons de mogelijkheid om onszelf te uiten, om creatief te zijn of om informatie te delen. Dat is fantastisch en iets waar we honderd jaar geleden alleen maar van konden dromen. Het vergemakkelijkt daarnaast het in contact blijven met vrienden en familie, vooral op afstand. Het biedt ook kansen voor leren en netwerken. Om de voordelen op te laten wegen tegen de nadelen, zul je er echter wel bewust mee moeten omgaan, hopelijk helpen bovenstaande tips daarbij!

Minder afleiding, meer productiviteit? Volg onze training

Dat je dit artikel las, toont aan dat je een kenniswerker bent die in een wereld voor constante afleiding zoekt naar rust en overzicht. Indien je dus op zoek bent naar een betere balans tussen werk, productiviteit en afleiding (of dat nu social media is of storende collega’s), dan heb ik iets interessants voor je: onze 1-daagse training Time Management. 

We worden namelijk voortdurend blootgesteld aan (digitale) prikkels, en als kenniswerker is het dan van belang om bewust met je tijd en aandacht om te gaan, wil je productief blijven. Onze training biedt jou de tools en inzichten die nodig zijn om verantwoordelijkheid te nemen over je eigen productiviteit.

De training wordt geleid door ervaren professionals die zelf in de wereld van kenniswerk thuis zijn. Ze zullen je begeleiden met praktische oefeningen en real-life voorbeelden, zodat je direct na de training positieve veranderingen in je dagelijkse routine kunt aanbrengen.

Investeer in jezelf door deel te nemen aan onze 1-daagse Time Management Training. Schrijf je nu in en zet de eerste stap naar werkdagen vol productiviteit en zo weinig mogelijk afleiding!

Wie zijn wij? | Cursus Time Management

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.

1. 1-daagse training Time Management | Blog
2. 1-daagse training Assertiviteit | Blog
3. 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
4. 1-daagse training Feedback Geven | Blog
5. 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
6. 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams