‘Nee’ zeggen is niet ‘alleen voor bescheiden huisvrouwen en verlegen kerels’. We moeten het allemaal doen en zo vaak als we kunnen om de regie en rust in onze overvolle dagen weer terug te krijgen. 6 tips van gedragsonderzoeker McKeown om nee te zeggen en een burn-out te voorkomen.

Wat komt aan bod:

  1. Vaker nee zeggen: ga jij de uitdaging aan?
  2. Hoe kan je aardig nee zeggen? 6 strategieën
  3. Gevolgen als je niet begint met nee zeggen
  4. Dit levert nee zeggen je op
  5. Kortom: nee is ook een antwoord
  6. Cursus nee zeggen zonder schuldgevoel
  7. Veelgestelde vragen over nee zeggen

Greg McKweown, gedragsonderzoeker en schrijver van (het inmiddels beroemd en geroemd) Essentialism – The Disciplined Persuit of Less spreekt over ‘nee’ zeggen in zijn boek en hij heeft gelijk:

“In een wereld vol met zoveel informatie, hebben we meer tijd nodig om dingen te verwerken – niet minder.”

We hebben meer tijd nodig, maar lijken er juist alleen maar steeds minder van te hebben. Hoe dat kan?

Doordat we geen ‘nee’ meer zeggen. Of in elk geval duidelijk niet genoeg ‘nee’ zeggen. En dat terwijl ‘nee’ zeggen dé grootste tijdredder bij nood is. Dé manier om de regie over je dagelijks leven terug te krijgen en jezelf niet meer telkens opnieuw planologisch in de nesten te werken. Een manier om niet alleen beter met jezelf en je eigen tijd om te gaan, maar ook met anderen.

De duidelijkheid die je verschaft met een heldere ‘nee’ is zoveel meer waard dan al die halfslachtige “ja”-s, zonder dat je ze waar kunt maken, om van de laffe “misschien”-s al helemaal te zwijgen.

Tijd creëren door ‘nee’ te zeggen. ‘Nee’ op alles dat niet de essentie is:

“Je moet af van al die mensen en beloftes die niets voor je betekenen. Ze ontnemen je alle dingen die wél iets voor je betekenen. Het zijn tijdverspillers.”

Dit is het beste advies van McKeown. En het enige advies dat echt toont waar ‘nee’ zeggen goed voor is. Waarom ‘nee zeggen’ dus niet iets is dat voor bescheiden huisvrouwen en verlegen nerds is weggelegd, maar voor iedereen die meer grip op zijn tijd en dagelijks leven wil hebben.

Geloof je McKeown niet? Geloof dan topzakenman Warren Buffett maar, die vierkant achter McKeown’s stelling staat:

“The difference between successful people and very successful people is that very successful people say ‘no’ to almost anything.”

Allebei pleiten voor eenzelfde, simpele gewoonte: “Zeg eens wat minder snel ja en wat vaker nee”.

@tijdwinst Waarom is het zo moeilijk om nee te zeggen? En hoe zorg je dat je grenzen stelt zonder je schuldig te voelen? In deze aflevering bespreken we: – Waarom ‘nee’ zeggen zo lastig is – Hoe je duidelijk en zelfverzekerd nee zegt – Praktische tips om over je schuldgevoel heen te stappen Luister nu en volg Tijdwinst om te ondekken hoe je meer tijd en energie overhoudt voor wat écht belangrijk is! 🐿️ #tijdwinst #foryoupage #fyp #assertief #selfconfidence #zelfvertrouwen #fypシ゚ #viral #timemanagement #assertive #voorjou #fyppp ♬ original sound – Tijdwinst.com

Vaker ‘nee’ zeggen: ga jij de uitdaging aan?

Ik daag je, samen met McKeown, Buffett en Billings, uit. Zeg nee tegen bijna alles, in plaats van “ja” op bijna alles.

Zeg vanaf nu alleen nog “ja” op de dingen die:

  • écht moeten (sommige dingen kunnen we niet omheen);
  • écht van groot belang zijn (goed om het verschil tussen belangrijk en dringend te kennen);
  • écht dringend zijn (per definitie, niet om je over te halen het toch te doen);
  • die écht alleen jij kan doen (het zal je verbazen hoe weinig dat is – sorry);
  • of waar je écht enthousiast van wordt of een kick van krijgt (en tijd voor hebt).

Op al het andere zeg je nee:

  • nee tegen die achternicht die weer hulp nodig heeft met haar computer;
  • nee tegen je collega, die weer een compleet dossier op je bureau ploft (“Of je er even naar wil kijken?”);
  • nee tegen een verre vriend, die het verloren contact wil vernieuwen;
  • nee tegen een project waar je voor uitgenodigd wordt, en wat “wel eens echt iets zou kunnen worden”;
  • nee tegen… Waar jij nee tegen wil zeggen.

Wil je iets écht niet? Níét echt? Doe het dan in beide gevallen niet! Dat is de simpele regel voor deze uitdaging. Ga je hem aan? Dan ben je klaar voor McKeown’s praktische nee-repertoire.

Een paar handige opties om er een keiharde nee uit te krijgen, maar dan eentje die zo zachtjes landt dat hij niemand op z’n lange tenen kan vallen of voor het grote hoofd kan stoten.

Hoe kan je aardig ‘nee’ zeggen? 6 strategieën

‘Nee’ zeggen is geen hogere wetenschap. Het is een kwestie van gewoon doen. Maar uit eigen ervaring weet ik dat besluiten om vaker ‘nee’ te zeggen niet magisch leidt tot zomaar ‘nee’ kunnen zeggen. Want op het moment suprême? Dan zeg je alsnog ja.

Ik heb ervaren dat ‘nee’ zeggen als een spier is. Hoe vaker je die traint, hoe sterker die wordt en hoe makkelijker het wordt om ‘nee’ te zeggen. En daarbij is het fijn om een aantal strategieën achter de hand te hebben om een nette ‘nee’ te serveren. Eén waarbij de ander blij is dat hij weet waar de ander aan toe is en waarbij je jezelf een hoop stress bespaart. 

Daarom zes strategieën mét voorbeelden om ‘nee’ te zeggen: 

1. Stilte als een gewoonte

Maak er een gewoonte van om niet halsoverkop te reageren op een verzoek. Of het nu gaat om ‘nee’ zeggen op werk of ‘nee’ zeggen tegen familie. Zodra iemand iets aan je vraagt, neem je even pauze. Gewoon, drie seconden. Zo voorkom je dat je automatisch ‘ja’ zegt voordat je brein goed en wel begrijpt wat er van je gevraagd wordt.

Tip: deze truc werkt ook per e-mail of per WhatsApp. Je hoeft echt niet binnen vijf minuten te reageren. Sterker nog, je mag er een nachtje over slapen. Daarna schrijf je beleefd:

“Bedankt dat je aan mij dacht! Ik heb erover nagedacht, maar moet je helaas teleurstellen: het past niet in mijn planning.”

Zo simpel kan het zijn. 

2. Gebruik de “nu niet, misschien straks”

Je hoeft niet altijd een definitieve nee te geven. Zeker als het nu gewoon even niet uitkomt. 

“Ik werk momenteel aan een deadline, dus ik kan je nu niet helpen. Over twee weken heb ik weer wat meer ruimte in mijn agenda, kunnen we dan verder kijken?”

Het is geen definitieve afwijzing, maar wél heldere communicatie. Dat is niet alleen fijn voor de ander, maar ook voor jezelf. Het geeft namelijk rust in je hoofd én ruimte in je agenda voor jouw eigen prioriteiten.

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Tijdwinst.com (@tijdwinst)

3. De uitstel-tactiek (zonder smoesjes)

Twijfel je of je ja of nee moet zeggen op het verzoek? Dan koop je toch gewoon wat tijd? Niet met een vage: “Ik kijk wel even”, maar met een bewuste time-out. 

Zeg iets als: 

“Laat me hier even rustig over nadenken.”
“Ik wil het eerst even met iemand overleggen.”
“Geef me een dag, dan kom ik op je verzoek terug.”

En dan, als je eruit bent dat je nee wil zeggen, geef je een ferme, maar beleefde nee. Zonder schuldgevoel!

4. Zet de digitale deurstopper in

Heb je het momenteel al zo druk dat je geen ander werk meer kan aannemen? Voorkom dat je iedereen een nee moet verkopen door ze vooraf te laten weten dat je geen tijd hebt. Zet je out-of-office aan als een soort digitale deurstopper:

“Tot [datum] werk ik intensief aan project [naam]. Gedurende deze periode heb ik geen ruimte in mijn agenda voor ander werk. Dank voor je begrip.”

Geloof me, niemand zal het je kwalijk nemen. Jij bewaakt je grenzen en geeft deze helder aan bij je collega’s. 

5. Gebruik de prioriteitenkaart

Niet op elk verzoek kan je ‘nee’ zeggen. Bijvoorbeeld omdat het je manager is die met het verzoek komt. Dat betekent echter niet dat alles tegelijk moet en dat je jezelf een burn-out in moet werken. 

Wat zeg je dan? 

“Prima, maar dat betekent dat ik voor iets anders geen tijd heb. Wat heeft voor jou de hoogste prioriteit?”

Zo wordt het duidelijk dat het geen en-en situatie is. Er moet een keuze gemaakt worden. 

6. Denk mee met de ander

Natuurlijk is het belangrijk dat degene met het verzoek geholpen wordt en verder kan. Er is een reden dat de ander bij je aanklopt. Maar dat betekent niet dat je daarvoor jouw eigen tijd moet opofferen. 

Als je nee moet zeggen, terwijl je eigenlijk wel ja had willen zeggen, is het aardig om meteen met de ander mee te denken voor een oplossing:

“Dat lukt mij niet, maar misschien kan je [naam] vragen. Die heeft hier ervaring in.”

Je zegt nee, maar blijft toch vriendelijk én behulpzaam.

‘Nee’ zeggen zonder uitleg

Wat je in ieder geval niet hoeft te doen voor een beleefde nee: een uitgebreide uitleg geven. “Nee” is een volledig antwoord. Hoe meer je je beslissing gaat verantwoorden, hoe meer ruimte je geeft voor discussie, twijfel of schuldgevoel. 

Je mag een grens stellen, zonder toelichting. Je tijd is kostbaar, je energie niet eindeloos. Dus je hoeft je niet elke keer te rechtvaardigen. 

Gevolgen als je niet begint met nee zeggen

Begin vandaag nog met bovenstaande strategieën. Want ja zeggen mag dan aardig lijken. Behulpzaam. En sociaal. Maar als je het te vaak doet, en te weinig meent, heeft dat een prijskaartje.

Wie op alles ja zegt, zegt onbewust vooral nee tegen zichzelf. En dat kan je duur komen te staan. 

Je komt niet toe aan je eigen prioriteiten

Andermans agenda wordt jouw agenda, waardoor je geen tijd meer hebt voor je eigen werk en verantwoordelijkheden. Je spendeert je kostbare tijd en energie aan de verkeerde dingen.

Je loopt over

Als je continu ja zegt, komt je bordje voller te liggen dan je zou kunnen opscheppen bij een all-you-can-eat buffet. Wanneer je jezelf wegcijfert en over je eigen grenzen gaat, ligt een burn-out op de loer. Die is immers zelden het gevolg van één grote ja, maar van een duizend kleine. 

Je groeit niet 

Je creativiteit krimpt. Je hebt geen ruimte voor nieuwe ideeën. Persoonlijke groei? Geen tijd. Alleen maar omdat je vastzit in oude patronen en routines die jouw groei belemmeren.

Je relaties worden er niet beter door – in tegendeel 

Echte verbinding vraagt om eerlijkheid. Niet om jezelf verloochenen om de sfeer gezellig te houden.  Als jij jezelf structureel op de laatste plaats zet, neemt je omgeving dat op een gegeven moment over.

Constant ja zeggen terwijl je eigenlijk nee wil zeggen tegen je partner, vriend(in) of collega zorgt voor frustraties. Die kun je misschien voor jezelf houden, totdat het opstapelt en knapt.

nee zeggen

Dit levert nee zeggen je op 

Dit is wat het je oplevert als je stopt met pleasen en begint met kiezen voor jezelf:

Meer tijd en rust

Nee’ zeggen is tijd vrijmaken voor wat er écht toe doet. Minder “moeten” betekent meer “mogen”. Meer ruimte om dingen te doen waar jij energie van krijgt. 

Weg met die eindeloze to-dolijst vol dingen die je eigenlijk nooit wilde doen. Geen stress meer over hoe je het allemaal in hemelsnaam moet combineren. Nee zeggen schept duidelijkheid. Structuur. Grenzen. En met grenzen komt… rust.

Meer zelfvertrouwen

Elke keer dat je jezelf en je tijd serieus neemt en een ander vriendelijk maar duidelijk vertelt waar jouw grens ligt, groeit jouw zelfvertrouwen. Je voelt je steviger in je schoenen staan en meer in controle. 

Heb je wat muziek nodig om je zelfvertrouwen te boosten? Luister dan naar deze power playlist van Tijdwinst op Spotify!

Diepgang in je relaties

Als je nee durft te zeggen, laat je anderen zien wie je bent. Je deelt je echte grenzen, je echte voorkeuren. Je relaties worden echter en gelijkwaardiger. 

Kortom: nee is ook een antwoord

Wie nooit ‘nee’ zegt, komt zichzelf uiteindelijk keihard tegen. Want altijd meebewegen met anderen betekent dat je jezelf en jouw tijd niet serieus neemt.

En dat is zonde. Want jouw tijd, energie en aandacht zijn schaars. En waardevol.

Dus: laat die beleefdheidsreflex los. Zet jezelf weer op 1. En durf hem uit te spreken, helder en zonder omweg: NEE.

Je hoeft geen excuses te maken als je je grenzen aangeeft. Je hoeft geen roman te schrijven over waarom je geen tijd hebt. En je hoeft al helemaal geen ja te zeggen, als je eigenlijk nee wil antwoorden. Onthoud: een vriendelijke maar stevige ‘nee’ is een vorm van voor jezelf zorgen. En dat heeft op de lange termijn alleen maar voordelen.

Cursus nee zeggen zonder schuldgevoel

Oké, een cursus nee zeggen is misschien een beetje kort door de bocht. Maar de cursus assertiviteit die mijn deskundige collega’s geven leert je wel op een duidelijke directe manier te communiceren, zonder daarbij de ander te kwetsen. Het gaat over voor jezelf opkomen en je grenzen aangeven, waarbij je óók leert om nee te zeggen.

Het fijne van onze trainingen is dat je wat je hebt geleerd ook meteen toepast in de praktijk door oefeningen en rollenspellen. Dit geeft je het zelfvertrouwen om nee te zeggen in je dagelijkse leven. Meer weten? Lees dan snel hier verder over de training assertiviteit. 

Of liever cursus plannen?

Herken je dit gevoel: je bent uitgeput, maar niet door een gebrek aan slaap. Je energie slinkt omdat je hoofd volloopt, je inbox overstroomt en je dag bestaat uit brandjes blussen en spontane klusjes. Dit is geen kwestie van slaaptekort maar een signaal dat je tijd en energie niet optimaal zijn verdeeld. Gelukkig kun je dit veranderen.

Onze 1-daagse cursus Time Management laat je de controle terugpakken. Samen met mij of mijn collega-trainers krijg je direct toepasbare strategieën voor meer rust, focus en overzicht. Je ontdekt hoe je prioriteiten helder stelt, je agenda effectief indeelt, afleidingen beperkt en eindelijk weer een lege inbox ervaart.

Deze cursus is ideaal als je dagelijks worstelt met een te lange to-dolijst, voortdurend onderbroken wordt of moeite hebt om nee te zeggen. In kleine groepen van maximaal 12 deelnemers werk je met bewezen methodes onder begeleiding van een van de beste opleiders van Nederland in ‘Persoonlijke Effectiviteit’. Inclusief onbeperkte follow-up.

Herken je jezelf hierin? Bekijk de cursusdetails en schrijf je vandaag nog in.

Leer je liever nee zeggen met een boek, lees dan Elke Dag om 15.00 Uur Klaar en Full Focus Op Wat Écht Belangrijk is. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.

Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!

Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van timemanagement, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.

Veelgestelde vragen over nee zeggen

  • Hoe kan ik leren om ‘nee’ te zeggen?

    De belangrijkste realisatie bij leren nee zeggen, is dat je niet een persoon afwijst, maar een verzoek. Dit maakt het makkelijker om nee te zeggen. Daarnaast is het belangrijk om duidelijk en krachtig te zijn, maar tegelijkertijd vriendelijk te blijven.

  • Waarom is nee zeggen moeilijk?

    Er zijn verschillende redenen waarom het zo moeilijk is om nee te zeggen. Natuurlijk is het heel menselijk om aardig gevonden te willen worden. Als mens zijn we nou eenmaal onderdeel van de kudde. Ook willen we confrontaties graag uit de weg gaan. En dan hebben we het nog niet eens gehad over je ego, ambitie en FOMO: wat nou als je een waardevolle kans mist omdat je nee zegt?

  • Hoe laat je iemand nee zeggen?

    Als jij iemand wil leren om nee te zeggen, kun je dit het beste doen door zo’n onredelijk groot verzoek te doen, waardoor de ander wel nee moet zeggen. Je kunt het ook over de andere boeg gooien, door bij een verzoek aan te geven dat ze nee mogen zeggen en dat dit geen gevolgen voor ze heeft.

  • Waarom vind ik het zo moeilijk om nee te zeggen, zelfs als ik het wél wil?

    Je vindt het moeilijk om nee te zeggen door angst voor afwijzing of conflict of omdat je aardig gevonden wil worden. Je denkt dat het misschien een negatieve invloed kan hebben op de relatie met de ander als je nee zegt. Het kan ook dat je altijd ja zegt op je werk omdat je bang bent anders kansen te missen, bijvoorbeeld op een promotie.

  • Hoe zeg ik nee zonder me schuldig te voelen?

    Je zegt nee zonder je schuldig te voelen zodra je je realiseert dat nee zeggen helemaal niet egoïstisch is. Constant maar ja zeggen zorgt dat je kostbare tijd verspilt die je liever anders had willen besteden. Uiteindelijk zal dat invloed hebben op de relatie met degene die het verzoek deed. Om jezelf en anderen een plezier te doen, is het verstandig om eens nee te zeggen.

  • Hoe voorkom ik dat mensen me blijven overvragen als ik een keer nee zeg?

    Je voorkomt dat mensen je blijven vragen terwijl je eigenlijk al nee hebt gezegd, door assertief nee te zeggen. Dit betekent dat je een duidelijke, directe nee geeft en daarbij geen ruimte voor twijfel overlaat. Vermijd zinnen als: “Ik zou het graag willen, maar…” en zeg duidelijk: “Nee, ik heb andere prioriteiten nu.”

  • Wat zijn goede manieren om nee te zeggen zonder bot over te komen?

    Als je vriendelijk en beleefd blijft als je een verzoek weigert, kom je niet gauw bot over. Je kunt daarnaast bijvoorbeeld een alternatief geven: een andere collega aanwijzen die de ander wellicht kan helpen of aangeven dat je op een later moment wel tijd zal hebben.

  • Hoe zeg ik nee tegen mijn leidinggevende of collega’s zonder de relatie te schaden?

    Als je nee wil zeggen tegen een leidinggevende of collega zonder de relatie te schaden, kun je aangeven dat je dan wel andere prioriteiten moet verschuiven. Je laat hiermee op een respectvolle maar duidelijke manier weten dat er een keuze gemaakt moet worden, zonder een harde nee te geven.

  • Wat is het verschil tussen assertief nee zeggen en passief-agressief reageren?

    Als je assertief nee zegt, ben je eerlijk, direct en respectvol. Je zegt dat je het niet wilt doen, zonder daarbij de ander te kwetsen. Als je passief-agressief reageert, laat je je ongenoegen blijken met sarcasme of met een bittere opmerking. Je zegt bijvoorbeeld ‘ja’, maar laat aan alles merken dat je er eigenlijk niet op zit te wachten.

  • Hoe herken ik op tijd situaties waarin ik eigenlijk ‘ja’ zeg tegen mijn eigen grens?

    Om op tijd situaties te herkennen waarin je eigenlijk ‘ja’ zegt tegen je eigen grens, wil je jezelf altijd de tijd geven om op een verzoek te reageren. Tel bijvoorbeeld letterlijk tot drie! Onze eerste reactie is namelijk vaak ja zeggen, maar op deze manier geef je jezelf de tijd om er goed over na te denken.

  • Hoe leer ik mezelf aan om vaker nee te zeggen, ook in drukke periodes?

    Juist in drukke periodes is het belangrijk om vaker nee te zeggen. Je kunt jezelf dit aanleren door de ‘pauzeknop’ te gebruiken bij verzoeken die je krijgt. Tel tot drie voordat je een antwoord geeft of bouw standaard een uitstel in door te reageren met een antwoord als: “Laat me daar later even op terugkomen” of “Ik overleg het nog even met collega Henk”.

  • Wat zijn korte, krachtige zinnen die ik kan gebruiken als standaard ‘nee’-reactie?

    Korte krachtige zinnen die neutraal en vriendelijk zijn, zijn bijvoorbeeld: “Nee, dit past nu niet in mijn tijd.”, “Ik moet dit een keer overslaan” en “Wat fijn dat je aan me denkt, maar ik doe niet mee.” Onthoud dat je je niet per se hoeft te verantwoorden voor jouw nee.

  • Hoe ga ik om met schuldgevoel of angst voor afwijzing als ik vaker nee zeg?

    Blijf jezelf eraan herinneren dat je dit voelt, omdat je nieuw gedrag aan het leren bent dat botst met oude patronen zoals pleasen en jezelf wegcijferen. Onthoud dat je nu kiest voor jezelf en stopt met over je grens heen gaan. Natuurlijk kan de ander teleurgesteld zijn, maar jij bent niet verantwoordelijk voor hoe iemand anders zich voelt.

Wie zijn wij? | Cursus Time Management

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.

  1. 1-daagse training Time Management | Blog
  2. 1-daagse training Assertiviteit | Blog
  3. 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
  4. 1-daagse training Feedback Geven | Blog
  5. 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
  6. 1-daagse training Slimmer werken met AI | Blog