Assertief zijn, hoe doe je dat? Je hebt er vast een beeld bij, maar assertiviteit gaat verder dan helder communiceren. Het is ook opkomen voor jezelf, vaker ‘nee’ zeggen (of juist ‘ja’) wanneer dat nodig is! Kortom, het is meer dan veel mensen vermoeden. Laten we assertief zijn dus eens verkennen; wat het wel is en wat het vooral niet is. Ten slotte geven we je praktische tips om direct mee aan de slag te gaan!

Inhoudsopgave:

Wat houdt assertief zijn in? 

Assertief zijn betekenis

Assertiviteit is een belangrijke vaardigheid waarmee je op een respectvolle manier jouw eigen gedachten, gevoelens en behoeften kunt uiten. Het draait om zelfexpressie zonder anderen te kwetsen of te ondermijnen. Door assertief te zijn, kun je jouw eigen grenzen vaststellen, je mening uiten en conflicten oplossen met respect voor iedereen.

Dit helpt je om jouw gedachten en gevoelens helder te communiceren, waardoor je een hoop miscommunicatie voorkomt. Bovendien draagt het bij aan het opbouwen van zelfvertrouwen. Je beseft dat je er mag zijn en dat jouw mening telt! Hierdoor voel je je zekerder om je grenzen te stellen en anderen aan te spreken als ze deze dreigen te overschrijden.

vrouw in witte blouse die naar boven kijktHoe gedragen mensen zich die assertief zijn? 10 kenmerken van assertieve mensen

Hoe herken je assertief gedrag? Assertiviteit is een waardevolle vaardigheid waarmee je op een respectvolle en zelfverzekerde manier voor jezelf kunt opkomen. Laten we eens kijken naar de kenmerken van iemand die assertief is: waar is hij of zij goed in? Wat is goed assertief gedrag?

Duidelijke communiceren

Assertiviteit draait om het vermogen om je gedachten, gevoelens en behoeften helder en direct uit te drukken. Je vermijdt vaagheid en dubbelzinnigheid, waardoor anderen precies begrijpen wat je bedoelt.

Respect hebben voor jezelf en anderen

Assertieve mensen respecteren niet alleen hun eigen emoties en gedachten, maar ook die van anderen. Ze begrijpen dat assertiviteit niet betekent dat je anderen moet domineren of negeren. Het draait om het vinden van een evenwicht tussen jouw behoeften en die van anderen.

Grenzen stellen

Assertieve mensen zijn daarnaast in staat om duidelijke grenzen te stellen en ze te handhaven. Ze weten wanneer ze “nee” moeten zeggen en voelen zich comfortabel om hun behoeften te beschermen.

Zelfvertrouwen hebben

Assertieve mensen hebben ook een gezond zelfvertrouwen. Ze geloven in hun eigen waarde en voelen zich zeker genoeg om hun stem te laten horen zonder angst voor afwijzing.

Positieve non-verbale communicatie vertonen

Lichaamstaal speelt een belangrijke rol in assertiviteit. Het betekent je zelfverzekerd opstellen, oogcontact maken en een ontspannen, assertieve houding behouden tijdens gesprekken.

Gezonde conflictbeheersing

Assertieve mensen zijn goed in het oplossen van conflicten op een constructieve manier. Ze vermijden agressie en passiviteit en zoeken naar compromissen die voor iedereen acceptabel zijn.

Empathie tonen

Het vermogen om te luisteren naar de standpunten en gevoelens van anderen is ook een teken van assertiviteit. Het stelt je in staat om begrip te tonen en empathisch te reageren, zelfs als je het niet eens bent.

Gezonde stressbeheersing

Assertieve mensen kunnen stressvolle situaties beter aan. Ze blijven kalm en gefocust, zelfs in uitdagende gesprekken of wanneer ze met moeilijke mensen te maken hebben.

Zelfreflectie en verbetering

Assertiviteit houdt ook in dat je voortdurend zoekt naar zelfverbetering. Je moet bereid zijn om jouw eigen gedrag en communicatiestijl te evalueren en aan te passen. Leren van je fouten is hierbij dus essentieel!

Zelfzorg

Vergeet jezelf niet! Uiteindelijk gaat assertiviteit ook om zelfliefde en zorg voor je eigen welzijn. Het betekent “nee” zeggen als dat nodig is om tijd en energie vrij te maken voor jezelf.

Kortom, wat houdt assertief zijn in?

Assertief zijn betekent helder spreken, respectvol handelen, grenzen stellen, assertief reageren en in jezelf geloven. Het draait om krachtiger communiceren – zowel verbaal als non-verbaal – en opkomen voor jouw eigen belangen, zonder die van anderen te negeren.

Zou je dat ook niet willen?

man die naar zijn telefoon kijktWaarom is assertief zijn belangrijk?

Stel je dus eens voor dat je op een duidelijke en respectvolle manier je gedachten, gevoelens en behoeften kunt overbrengen. Het zou een wereld van verschil maken:

Je communiceert krachtiger

Assertiviteit zorgt ervoor dat je krachtiger en begrijpelijker communiceert, waardoor verwarring en misverstanden worden voorkomen. Dit is cruciaal voor het opbouwen van sterke relaties.

Je voelt je zelfverzekerder

Assertief gedrag straalt zelfrespect uit en geeft anderen het signaal dat je zelfvertrouwen hebt. Dit versterkt je eigenwaarde en draagt bij aan een positief zelfbeeld.

Je durft grenzen te stellen

Door assertief te zijn, kun je gemakkelijk ‘ja’ zeggen als je dat wilt en ‘nee’ zeggen als iets niet goed voor je is, zonder schuldgevoel. Dit helpt je om controle te houden over je eigen leven en welzijn.

Je gaat conflicten niet langer uit de weg

Assertiviteit is essentieel voor het oplossen van meningsverschillen en conflicten op een respectvolle manier. Hierdoor blijven relaties gezond en voorkom je opgekropte frustraties.

Je zit beter in je vel

Door je gedachten en gevoelens op een duidelijke manier te uiten, verminder je de stress die wordt veroorzaakt door onuitgesproken zorgen en onvervulde behoeften.

Kortom:

Assertiviteit is ontzettend belangrijk voor heldere communicatie, gezonde relaties, zelfrespect, stressvermindering en persoonlijke groei. Het stelt je in staat om je leven te sturen op een manier die bij jou past.

En het goede nieuws? Deze voordelen zul je zowel in je werk- als privéleven opmerken! 

Wat assertiviteit zijn jou oplevert op de werkvloer (en daarbuiten!)

Werken aan ietsjes assertiever zijn, wat merk je daarvan terug?

Wanneer je assertiever bent, ervaar je verbeteringen in de manier waarop je met anderen omgaat. Of het nu op het werk is of in je persoonlijke leven, je zult merken dat relaties soepeler verlopen. Je straalt zelfvertrouwen uit en laat niet toe dat anderen over je heen lopen!

Assertief zijn in relaties

Heel belangrijk, wanneer het op persoonlijke relaties aankomt. Het stelt je namelijk in staat om je behoeften, wensen en grenzen op een duidelijke en respectvolle manier te uiten: ‘ik wil dit wél (of juist niét)!’ Tegelijkertijd luister je beter naar anderen, wat begrip, respect en vertrouwen alleen maar bevordert. Dit geldt voor je partner, kinderen, vrienden en iedereen om je heen. 

Het vermogen om “nee” te zeggen wanneer nodig, en “ja” wanneer je dat wilt, zonder schuldgevoel, helpt conflicten te verminderen en bouwt gezonde, duurzame relaties op.

Assertief zijn op het werk

In de professionele wereld is assertiviteit ook erg belangrijk! Het stelt je namelijk in staat om je ideeën krachtig te presenteren, kansen te grijpen en je carrière vooruit te helpen. Assertieve mensen durven namelijk om loonsverhogingen te vragen, om promoties en erkenning voor hun prestaties. Ze kunnen ook constructieve feedback geven en ontvangen zonder zich persoonlijk aangevallen te voelen. 

Assertief op het werk zorgt voor een positieve werkomgeving en verbetert de samenwerking met collega’s en leidinggevenden.

Assertief zijn, voor jezelf

Laten we ook niet vergeten dat assertiviteit iets is dat je voor jezelf doet. Het stelt je in staat de controle over je eigen leven en beslissingen te nemen; iets dat jouw zelfvertrouwen alleen maar vergroot. Dit geeft je de moed om uit je comfortzone te stappen, nieuwe vaardigheden te ontwikkelen en je doelen na te streven. Ook leer je om op een gezonde manier met stress en emoties om te gaan, wat je mentale welzijn alleen maar ten goede komt. 

Kort samengevat:

Of je nu je impact op het werk wilt vergroten of wilt voorkomen dat anderen je in je persoonlijke leven overheersen, assertiviteit is hét ingrediënt voor meer controle over je leven. Het versterkt je relaties, zowel persoonlijk als professioneel, en geeft je de vrijheid en het zelfvertrouwen om je eigen pad te kiezen.

groep mensen die naar iets kijktHoe gedragen mensen zich die minder assertief zijn? 

Je weet nu wat assertief zijn is, maar laten we eens dieper ingaan op wat niet-assertief en over-assertief gedrag precies inhouden: 

Wat is het tegenovergestelde van assertief zijn?

Niet-assertief gedrag (onvoldoende assertief zijn)

Niet-assertief gedrag (ook wel bekend als ‘passief gedrag’ of ‘subassertief gedrag’) is een communicatiestijl waarbij je je eigen behoeften, gedachten en gevoelens negeert of onderdrukt om anderen te plezieren. Dit gedrag kan subtiel zijn, maar het heeft vaak negatieve gevolgen voor zowel je eigen welzijn als je relaties.

Bij niet-assertief gedrag kom je namelijk niet op voor jezelf, en dit kan leiden tot frustratie, ontevredenheid, en onopgeloste problemen in zowel persoonlijke als professionele situaties.

Over-assertief gedrag (te assertief zijn)

Over-assertief gedrag, in de volksmond bekend als ‘agressief gedrag’, is daarentegen weer het tegenovergestelde. Hierbij plaats je jouw eigen belangen boven die van anderen, zonder respect voor hun gevoelens of behoeften. Dit gedrag kan leiden tot conflicten en problemen in relaties.

Agressieve mensen gebruiken vaak beschuldigingen, kritiek en zelfs geschreeuw om hun punt te maken. Ze proberen anderen te domineren en winnen ten koste van alles. Dit kan, zoals je je vast kunt voorstellen, schadelijk zijn voor zowel henzelf als anderen in hun omgeving.

Het is dus belangrijk om een evenwicht te vinden, waarbij je voor jezelf opkomt terwijl je respectvol bent voor anderen; assertief zijn, dus. Niet-assertief gedrag en over-assertief gedrag wil je daarom vermijden.

Wat is het verschil tussen assertief zijn, agressief zijn en passief zijn?

Laten we de verschillen tussen assertiviteit, agressiviteit en passiviteit eens op een rijtje zetten:

Wat betekent assertief zijn

Wat betekent het als iemand assertief is? Assertiviteit is dus een communicatiestijl waarbij je je eigen behoeften, gedachten en gevoelens op een eerlijke en respectvolle manier uitdrukt. Het draait om het opkomen voor jezelf zonder anderen te domineren of kwetsen. Het betekent niet altijd je zin krijgen, maar wel het respecteren van jezelf en gerespecteerd worden door anderen. Assertiviteit begint met zelfbewustzijn en zelfrespect.

Wat is passief zijn?

Passiviteit (of ‘sub-assertiviteit’) houdt daarentegen in dat je jezelf wegcijfert en je eigen behoeften en gevoelens negeert, voor anderen. Dit leidt tot frustratie, stress en het gevoel niet gehoord te worden. Passieve mensen vermijden vaak conflicten en vinden het moeilijk om ‘nee’ te zeggen. 

Het belangrijkste verschil tussen passiviteit en assertiviteit is dat assertiviteit respect bevordert, zowel voor jezelf als anderen. Met sub assertief communiceren vermijd je confrontatie ten koste van jezelf, wat op de lange termijn schadelijk kan zijn voor je zelfvertrouwen en relaties.

Wat is agressief zijn?

Agressiviteit staat lijnrecht tegenover assertiviteit. Hierbij druk je je behoeften, gedachten en gevoelens uit ten koste van anderen. Agressieve communicatie kan verbaal of non-verbaal zijn en kan anderen intimideren, kwetsen of beledigen. Mensen die agressief zijn, hebben vaak moeite met het reguleren van hun emoties en kunnen onbedoeld conflicten veroorzaken.

Het belangrijkste verschil tussen assertiviteit en agressiviteit is dat assertieve communicatie respectvol is, terwijl agressieve communicatie anderen schaadt. Als je je assertiviteit wilt verbeteren, is het van cruciaal belang om agressieve neigingen te vermijden en te leren hoe je je emoties op een beheerste manier kunt uiten.

Kortom: 

Subassertief en agressief gedrag kunnen nadelige gevolgen hebben voor zowel jou als anderen. Assertief zijn bevordert daarentegen respect, effectieve communicatie en gezondere relaties.

De gevolgen van niet assertief zijn

Maar wat nu als je dat lastig vindt? Je steekt je mening onder stoelen én banken of je schiet regelmatig uit je slof: wat dan? Wat zijn de gevolgen van niet-assertief zijn?

Gevolgen van subassertief gedrag

  • Onderdrukking van gevoelens: subassertieve mensen houden vaak hun gevoelens en meningen binnen. Dit kan leiden tot opgekropte emoties en stress, wat op de lange termijn schadelijk kan zijn voor zowel je mentale als fysieke gezondheid.
  • Minder zelfrespect: door voortdurend toe te geven aan anderen en je eigen behoeften te negeren, kun je een lager gevoel van eigenwaarde ontwikkelen. Dit gebrek aan zelfrespect kan je zelfvertrouwen aantasten.
  • Misverstanden en frustraties: subassertieve communicatie kan gemakkelijk tot misverstanden leiden. Mensen om je heen begrijpen misschien niet wat je wilt of nodig hebt, wat tot frustratie en verwarring kan leiden.
  • Minder controle over je leven: subassertieve mensen laten anderen vaak beslissingen voor hen nemen. Hierdoor kun je het gevoel hebben dat je weinig controle hebt over je eigen leven en keuzes.

Gevolgen van agressief gedrag

  • Spanningen in relaties: agressief gedrag kan leiden tot conflicten en spanningen in je relaties. Anderen voelen zich vaak geïntimideerd of gekwetst door agressieve communicatie.
  • Verminderd vertrouwen: agressief gedrag kan het vertrouwen van anderen in jou schaden. Ze zullen mogelijk terughoudend zijn om met je samen te werken of je te vertrouwen in persoonlijke aangelegenheden.
  • Negatieve reputatie: mensen die regelmatig agressief reageren, kunnen een negatieve reputatie krijgen en als moeilijk of onaangenaam worden beschouwd. Dit kan invloed hebben op je kansen in zowel persoonlijke als professionele situaties.
  • Stress en frustratie: agressief gedrag kan ook leiden tot innerlijke stress en frustratie, omdat het vaak resulteert in negatieve reacties en weerstand van anderen.

Het is duidelijk dat zowel subassertief als agressief gedrag nadelige gevolgen hebben voor je eigen welzijn en jouw relaties. Assertief worden is daarentegen de oplossing! Laten we snel kijken naar hoe je dat doet, met deze ‘assertief leren zijn’-tips!

vrouw die haar hand voor de camera houdtHoe assertief zijn? 10 tips assertief zijn

Je weet nu wat assertiviteit inhoudt en je beseft hoe waardevol deze vaardigheid is voor zowel je professionele als persoonlijke relaties. Maar hoe wordt je het? Speciaal voor jou, tien ‘assertiviteit zijn’-tips:

1. Leer assertief communiceren

Het begint allemaal met assertiever communiceren; het op een eerlijke en respectvolle manier uiten van je gedachten, gevoelens en behoeften. Dit betekent helder en direct communiceren. 

  • Gebruik ‘ik’-boodschappen om je gevoelens en behoeften uit te drukken. Zeg bijvoorbeeld, “Ik voel me overweldigd door de hoeveelheid werk die ik heb,” in plaats van “Je geeft me teveel werk.”
  • Oefen actief luisteren: toon oprechte interesse in anderen en geef blijk van begrip. Dit bevordert een respectvolle dialoog.
  • Wees niet bang om af en toe ‘nee’ te zeggen. Het is belangrijk om je grenzen te stellen zonder je schuldig te voelen.

2. Werk aan je zelfvertrouwen

Zelfvertrouwen is een belangrijk onderdeel van assertief zijn. Hier zijn manieren om je zelfvertrouwen te vergroten:

  • Oefen positieve zelfspraak: vervang negatieve gedachten door positieve bevestigingen. Zeg tegen jezelf: “Ik kan dit” en “Mijn mening is waardevol.”
  • Stap buiten je comfortzone: neem kleine stappen om nieuwe uitdagingen aan te gaan, wat je zelfvertrouwen zal versterken.
  • Verzamel meer positieve mensen om je heen: omring jezelf met vrienden en collega’s die je ondersteunen en aanmoedigen in plaats van je neer te halen.

3. Stel persoonlijke grenzen

Het vaststellen van grenzen is essentieel om assertiever te worden:

Wil je meer inzichten in assertiviteit? Volg ons op social media!

Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van timemanagement, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.

Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.

4. Oefen met kritiek en feedback

Het ontvangen van kritiek kan intimiderend zijn, maar het biedt de kans om te groeien:

  • Luister daarom zonder oordeel naar wat anderen te zeggen hebben en bedank hen voor hun input.
  • Vraag om verduidelijking als je de kritiek niet volledig begrijpt en vraag om specifieke voorbeelden.
  • Gebruik kritiek als een kans om te groeien en je vaardigheden te verbeteren.

5. Blijf kalm

Beheers je ademhaling om kalm te blijven in assertieve situaties. 

  • Probeer diep en rustig te ademen om je zenuwen onder controle te houden.
  • Adem in via je neus gedurende vier seconden, houd je adem vier seconden vast, en adem uit via je mond gedurende vier seconden.

vrouw die lachend aan met haar telefoon werkt6. Let op je lichaamstaal en oogcontact

Krachtige lichaamstaal en effectief oogcontact versterken je assertiviteit. 

  • Sta rechtop, houd je schouders naar achteren en houd oogcontact tijdens gesprekken. 
  • Bedenk dat je lichaamstaal vaak meer zegt dan woorden en anderen kan laten zien dat je serieus genomen wilt worden.

7. Bereid lastige gesprekken voor

Voorbereiding is essentieel voor assertieve gesprekken. 

  • Schrijf je gedachten en standpunten op.
  • Bedenk wat je wilt zeggen.
  • Anticipeer op mogelijke reacties, zodat je zelfverzekerd en duidelijk kunt communiceren.

8. Let op je stemgebruik

Stemgebruik speelt een cruciale rol in assertieve communicatie. 

  • Praat met een rustige, duidelijke stem.
  • Vermijd te hoge of te lage tonen, die onzekerheid kunnen overbrengen.

Meer weten over assertieve lichaamstaal? Inge vertelt je er in deze video meer over:

9. Werk aan een positiever zelfbeeld

Zelfliefde en acceptatie zijn essentieel voor assertiviteit:

  • Onthoud dat je waardevol bent en dat jouw mening ertoe doet.
  • Neem de tijd om jezelf beter te begrijpen en je sterke punten te identificeren.
  • Begrijp dat fouten leermomenten zijn en geen weerspiegeling van je waarde. Stop met negatieve zelfkritiek en wees vriendelijk voor jezelf zoals je voor een goede vriend zou zijn.

10. Oefen, oefen, oefen

Assertiviteit is een vaardigheid die je kunt ontwikkelen door te oefenen. Zoek dus naar momenten om assertieve communicatie in verschillende situaties te oefenen, zowel persoonlijk als professioneel:

  • Voer rollenspellen uit met vrienden, familie of collega’s om verschillende assertieve situaties te simuleren.
  • Oefen dagelijks, zelfs met kleine dingen zoals je mening uiten over een restaurantkeuze, om je vaardigheden te versterken. Er zijn genoeg assertiviteit oefeningen!
  • Houd een dagboek bij om je voortgang te volgen en te reflecteren op je ervaringen.
  • Daag jezelf uit door bewust uitdagende situaties op te zoeken waarin je assertief moet zijn.
  • Vraag om feedback na assertieve interacties om je communicatie te verbeteren.

Dat zijn de do’s van assertief zijn! En nee, assertief wordt je niet in één dag, maar met deze tips kun je een sterke basis leggen om je assertiviteitsvaardigheden te ontwikkelen. Blijf dus zeker oefenen en geef niet op, want hoe meer je oefent, hoe zelfverzekerder je wordt!

Blijf je dit lastig vinden? Overweeg dan onze assertiviteitscursus

Zou je graag zelfverzekerder willen spreken? Wil je leren hoe je jouw behoeften en mening op een respectvolle en effectieve manier kunt uitdrukken? Kortom: wil jij meer assertief zijn? Wij bieden een uitgebreide 1-daagse cursus Assertiviteit die je voorziet van alle tools en technieken om zelfverzekerd, respectvol en effectief te communiceren. Hier is wat je kunt verwachten van onze assertiviteitstraining:

  • Leer wat assertief zijn inhoudt: wij zorgen voor een diepgaand begrip van wat assertiviteit werkelijk inhoudt en waarom het cruciaal is voor je succes.
  • Leer jezelf kennen: inclusief je sterke punten, waarden en overtuigingen.
  • Verkrijg vaardigheden in effectieve communicatie: leer hoe je duidelijk en respectvol kunt communiceren, zelfs in lastige gesprekken.
  • Leer je grenzen kennen: ontdek hoe je gezonde grenzen kunt stellen en bewaken zonder anderen te kwetsen.
  • Oefen ‘nee’ zeggen: leer hoe je op een constructieve manier ‘nee’ kunt zeggen zonder schuldgevoel.
  • Leer meer over conflicthantering: ontwikkel vaardigheden om conflicten op te lossen en constructieve oplossingen te vinden.
  • Werk aan je zelfvertrouwen: versterk je geloof in je eigen kunnen en vergroot je zelfvertrouwen.
  • Ga praktische oefeningen aan: oefen in realistische situaties en ontvang directe feedback om je vaardigheden te verfijnen.

Waarom kiezen voor onze Assertiviteitstraining?

Onze assertiviteitstraining wordt geleid door ervaren en deskundige trainers die je begeleiden op je reis naar meer zelfvertrouwen en assertiviteit. We bieden een ondersteunende en inclusieve omgeving waarin je kunt leren en groeien. Onze training is gebaseerd op bewezen methoden en technieken en wordt afgestemd op de unieke behoeften van elke deelnemer.

We leggen de nadruk op:

  • Praktische oefeningen: je zult niet alleen de theorie begrijpen, maar ook actief oefenen in realistische situaties, zodat je de vaardigheden kunt toepassen in je dagelijks leven.
  • Persoonlijke ontwikkeling: onze training richt zich ook op het vergroten van je zelfvertrouwen, zelfbeeld en zelfrespect, waardoor je assertiviteit van binnenuit wordt versterkt.
  • Individuele feedback: je ontvangt waardevolle feedback om je groei te begeleiden en je te helpen bij het optimaliseren van je assertieve communicatie.
  • Interactie met gelijkgestemden: je zult deelnemen aan boeiende discussies en ervaringen delen met anderen die dezelfde doelen nastreven, in een kleine vertrouwde groep natuurlijk.

Investeer in jezelf: word assertief!

Kortom, onze 1-daagse Assertiviteitstraining helpt je om je volledige potentieel te benutten in zowel je persoonlijke als professionele relaties. Waar wacht je nog op? Investeer in jezelf en schrijf je in voor onze 1-daagse Assertiviteitstraining. Je verdient het om krachtiger te communiceren en meer controle te hebben over je leven. Meld je nu aan en zet de eerste stap naar een assertievere versie van jezelf!

Meer informatie nodig?

Als je vragen hebt of meer informatie wilt, neem dan gerust contact met ons op. Wil je meer weten over assertiviteit, bekijk dan ook onze diepgaande artikelen. We kijken ernaar uit je te verwelkomen in onze assertiviteitscursus!

groep mensen die aan het werk is bij een autoVeelgestelde vragen rondom assertief zijn

  • Betekenis assertief zijn

    Assertief betekenis

    Assertief zijn betekent dat je op een zelfverzekerde en respectvolle manier voor jezelf opkomt. Het houdt in dat je je eigen mening, gevoelens en behoeften duidelijk kunt uitdrukken zonder anderen te kwetsen. Het is belangrijk om te luisteren naar anderen en respect te tonen voor hun standpunten, maar assertief zijn betekent dat je ook voor jezelf opkomt en jezelf niet laat overheersen. Het draait om een evenwicht vinden tussen respect voor anderen en respect voor jezelf. Het helpt je om effectiever te communiceren en je zelfvertrouwen te vergroten.

  • Waaruit blijkt dat je assertief bent?

    Assertief gedrag is een manier van handelen en communiceren waarbij je op een zelfverzekerde en respectvolle manier voor jezelf opkomt, terwijl je ook rekening houdt met de gevoelens en rechten van anderen. Laten we kijken naar enkele voorbeelden:

    Wat is assertief gedrag

    • Je communiceert duidelijk: je kunt je gedachten, gevoelens en behoeften op een duidelijke en directe manier uitdrukken zonder vaag of ontwijkend te zijn.
    • Je hebt zelfvertrouwen: je straalt zelfvertrouwen uit en gelooft in je recht om jezelf te uiten en gehoord te worden.
    • Je hebt respect voor jezelf en anderen: je respecteert de meningen en rechten van anderen en behandelt hen met vriendelijkheid en begrip, zelfs als je het niet met hen eens bent.
    • Je stelt grenzen: je kunt je persoonlijke grenzen duidelijk aangeven en ze respecteren, evenals de grenzen van anderen.
    • Je zoekt naar constructieve oplossingen: je bent bereid om compromissen te sluiten en naar oplossingen te zoeken die voor alle betrokkenen acceptabel zijn.
    • Je luistert: Je luistert actief naar anderen, toont interesse in hun standpunten en stelt vragen om meer te begrijpen.
    • Je bent je bewust van je non-verbaal gedrag: je lichaamstaal, zoals oogcontact en houding, ondersteunt je verbale boodschap en straalt zelfverzekerdheid uit.

    Assertief gedrag helpt je effectiever te communiceren, conflicten op een respectvolle manier op te lossen en zelfvertrouwen op te bouwen in je interacties met anderen. Het verschilt van agressief gedrag, waarbij de rechten van anderen worden genegeerd, en van passief gedrag, waarbij je je eigen behoeften negeert.

  • Assertief zijn voorbeelden

    Laten we nog kijken naar wat voorbeelden van assertief zijn in de praktijk:

    Assertief reageren voorbeeld

    Assertief zijn op het werk

    • Je hebt te veel werk op je bord en je spreekt met je leidinggevende over het delegeren van sommige taken of het herzien van je werklast: “Ik merk dat ik momenteel overweldigd ben door mijn werklast. Kunnen we kijken naar manieren om sommige taken te delegeren of de prioriteiten aan te passen?“
    • Tijdens een vergadering deel je je eigen ideeën en standpunten, zelfs als ze verschillen van die van je collega’s: “Ik wil graag mijn ideeën over dit project delen. Ik denk dat het waardevol kan zijn om…”
    • Als een collega herhaaldelijk je tijd of middelen in beslag neemt, spreek je met hen over hoe dit je werk beïnvloedt en stel je voor om samen een oplossing te vinden: “Ik heb gemerkt dat we de afgelopen tijd vaker een beroep hebben gedaan op mijn tijd en middelen, wat mijn eigen werk negatief beïnvloedt. Laten we eens kijken hoe we dit beter kunnen coördineren.”

    Assertief zijn in relaties

    • Je voelt je ongemakkelijk bij iets dat je partner doet en brengt dit ter sprake op een rustige en respectvolle manier, in plaats van het op te kroppen: “Ik wil graag met je praten over iets dat me dwarszit. Ik voel me ongemakkelijk wanneer…”
    • Als een vriend keer op keer je plannen op het laatste moment annuleert, laat je hen weten dat je dit niet prettig vindt en vraag je om meer respect voor je tijd: “Ik begrijp dat dingen soms onverwacht gebeuren, maar ik heb gemerkt dat onze plannen vaak op het laatste moment worden geannuleerd, en dat maakt me een beetje ongemakkelijk. Zou het mogelijk zijn om hier meer rekening mee te houden?”

    Assertief zijn wanneer je iets niet wilt

    • Je vertelt een familielid dat je wat rust en ruimte nodig hebt en dat je niet beschikbaar bent voor verplichtingen op dit moment: “Ik waardeer onze relatie, maar op dit moment heb ik wat rust en ruimte nodig. Ik ben momenteel niet beschikbaar voor verplichtingen.”
    • Tijdens een sociaal evenement weiger je vriendelijk maar vastberaden een verzoek om iets te doen waar je geen zin in hebt: “Bedankt voor het voorstel, maar ik voel me op dit moment niet comfortabel om dat te doen.”

    Assertief zijn bij klantenservice

    • Je hebt een product gekocht dat defect is, en je belt de klantenservice om een terugbetaling of reparatie te vragen, zonder schreeuwen of beledigen: “Ik heb onlangs een product bij jullie gekocht en het lijkt defect te zijn. Zou het mogelijk zijn om een terugbetaling te regelen of het product te laten repareren?”
    • Je geeft feedback aan een restaurant over een slechte maaltijd, zodat ze weten wat er verbeterd kan worden: “Ik wil graag feedback geven over mijn maaltijd. Ik vond de kwaliteit niet helemaal naar verwachting, en ik denk dat er ruimte is voor verbetering.”

    Assertief zijn tijdens conflictoplossing

    • Je bent het oneens met een collega en je gaat in gesprek om het verschil van mening op een respectvolle manier op te lossen, in plaats van de situatie te vermijden of te schreeuwen: “Laten we eens praten over onze verschillende standpunten in dit project en zien of we een compromis kunnen vinden dat voor ons allebei werkt.”

    Deze voorbeelden laten zien hoe assertief gedrag je kan helpen om je behoeften en standpunten duidelijk te maken terwijl je respectvol blijft ten opzichte van anderen. Het helpt bij het opbouwen van gezonde relaties en effectieve communicatie.

  • Wat zijn oorzaken van een gebrek aan assertief gedrag?

    Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor een gebrek aan assertief gedrag.

    • Gebrek aan zelfvertrouwen: mensen die weinig zelfvertrouwen hebben, kunnen het moeilijk vinden om voor zichzelf op te komen. Ze kunnen bang zijn voor afwijzing, kritiek of conflicten.
    • Angst voor afwijzing: angst om afgewezen te worden kan leiden tot vermijdingsgedrag. Mensen zijn bang dat anderen hen niet aardig zullen vinden als ze assertief zijn, dus vermijden ze het om hun mening te uiten.
    • Conflictvermijding: sommige mensen vermijden conflicten ten koste van hun eigen behoeften. Ze willen liever geen confrontaties aangaan en proberen de vrede te bewaren, zelfs als dit ten koste gaat van wat ze echt willen.
    • Opvoeding en sociale druk: opvoeding en culturele normen kunnen invloed hebben op hoe mensen leren om zich te gedragen. Als iemand is opgegroeid in een omgeving waar assertiviteit niet werd aangemoedigd, kan dit leiden tot passief gedrag.
    • Laag zelfbeeld: een laag zelfbeeld kan leiden tot het gevoel dat je niet de moeite waard bent en dat je behoeften er niet toe doen. Hierdoor kunnen mensen moeite hebben om assertief te zijn.
    • Angst voor negatieve reacties: mensen kunnen bang zijn voor boze of negatieve reacties als ze assertief zijn. Dit kan hen ontmoedigen om hun mening te uiten.
    • Gewoontepatronen: sommige mensen hebben jarenlang passief gedrag vertoond en het kan moeilijk zijn om deze gewoontepatronen te doorbreken en assertief gedrag te ontwikkelen.
    • Gebrek aan assertiviteitstraining: veel mensen hebben nooit geleerd hoe ze assertief moeten zijn. Het ontwikkelen van assertieve vaardigheden vereist bewustzijn en oefening.

    Het is belangrijk om te begrijpen dat niet voor jezelf opkomen vaak komt door dingen die je diep van binnen denkt en angsten die je hebt. Maar het goede nieuws is dat je dit kunt veranderen door te leren, te oefenen, en soms hulp te vragen, zoals bij assertiviteitstraining. Als je leert om assertiever te zijn, kun je beter praten en zorgen dat mensen jouw wensen en rechten respecteren.

Wie zijn wij? | Assertief training | Cursus Assertief Zijn

Bij Tijdwinst helpen we professionals uit heel Nederland om slimmer (samen) te werken. Zo geven we trainingen over constructieve feedback geven, timemanagement, gesprekstechnieken en assertiviteit. Kortom: alles wat er maar komt kijken bij het verbeteren van je eigen werk én je samenwerking met anderen. Volg onze trainingen op een locatie bij jou in de buurt of online. 

Benieuwd naar ons trainingsaanbod of onze andere artikelen? Lees verder op onze websites of meld je direct aan voor een training.