Het grootste deel van je boodschap breng je over via non-verbale communicatie, namelijk met lichaamstaal. Het gaat niet om wát je zegt, maar om hóe je het zegt. Dat betekent dat je jouw boodschap extra krachtig over kunt brengen door je lichaam goed te gebruiken. Maak gebruik van mimiek, de lichaamstaal van je handen en werk aan een open houding die assertiviteit uitstraalt. Leer in dit artikel hoe je kracht en zelfvertrouwen uitstraalt, zodat jouw boodschap nóg sterker overkomt.
Wat komt aan bod:
- Wat is lichaamstaal?
- Waarom moet je goed opletten op lichaamstaal?
- Wat kun je zien aan iemands lichaamstaal?
- Gezichtsuitdrukking
- Lichaamshouding
- Persoonlijke ruimte
- Lichaamstaal die je wilt vermijden
- Train je assertieve lichaamstaal
- Laat jouw lichaamstaal voortaan voor je werken
- Meer tips voor assertieve lichaamstaal?
- Veelgestelde vragen over lichaamstaal
Wat is lichaamstaal?
Lichaamstaal is de boodschap die je uitzendt met je lichaam. En zelfs als je niets zegt, zeg je toch iets. De bekende communicatiewetenschapper Paul Watzlawick verwoordde het duidelijk:
You cannot not communicate
Hoe goed je verhaal ook in elkaar zit, je lichaamstaal zegt wat je écht voelt en bedoelt. En dat blijft meer hangen bij de luisteraar dan de woorden die je gebruikt. Let daarom dus op je houding, de manier waarop je je handen gebruikt of je gezichtsuitdrukking om een krachtige boodschap te brengen.
Waarom moet je goed opletten op lichaamstaal?
Een spreker met een open houding, die het publiek aankijkt en veel handgebaren maakt, komt krachtiger over dan iemand die zijn hoofd omlaag houdt en stilletjes op dezelfde plek van het podium op zijn voeten staat te wiebelen. Dat komt door de non verbale communicatie in zo’n situatie.
Een assertieve lichaamshouding beïnvloedt hoe jouw boodschap overkomt. Zorg dat je lichaamstaal in lijn is met de boodschap die je over wilt brengen. Door bewust bezig te zijn met je lichaamstaal en daarmee te oefenen, zorg je dat jouw verhaal sterker overkomt en dat je publiek bereid is de boodschap van je aan te nemen. Je versterkt de relatie die je in het moment aangaat met de luisteraar en toont: ik ben oprecht, je kunt mij vertrouwen. Met onbewuste lichaamstaal voorbeelden leggen we je uit hoe het werkt. Inge vertelt je er meer over in deze video:
Wat kun je zien aan iemands lichaamstaal?
Het grootste deel van communicatie is de boodschap die je met je lichaam uitzendt. Je lichaamstaal dus. Maar wat is belangrijk bij lichaamstaal? Deze lichaamstaal voorbeelden leren je meer.
Ogen
In een gesprek spreken je ogen boekdelen. Lichaamstaal en ogen horen bij elkaar, oogcontact is essentieel voor goede communicatie. Zorg er allereerst voor dat je je ogen goed opent. Wie met samengeknepen ogen tegenover zijn gesprekspartner zit, is misschien gewoon heel ernstig aan het nadenken. Maar het kan ook lijken alsof je heel kritisch bent of pijn hebt.
Het belangrijkste is oogcontact maken. Je geeft daarmee aan dat je oprecht bent, echte aandacht voor de ander hebt en staat voor wat je vertelt. Zorg er wel voor dat je niet het hele gesprek lang in iemands ogen zit te staren. Dat hoort bij lichaamstaal en liefde, met een beetje pech denkt de ander dan dat je op een heel andere manier interesse hebt.
Hoofd
De manier waarop je je hoofd houdt, is ook een duidelijk signaal. Houd je hoofd enigszins omhoog en kantel het niet als je spreekt. Hoe rechter je je hoofd houdt, hoe krachtiger jouw boodschap overkomt. Tijdens het luisteren, geef je met een licht gekanteld hoofd aan dat je je comfortabel voelt. Het is vriendelijke en aandachtige lichaamstaal.
Dat geldt ook voor knikken. Maar doe dat niet teveel. Bewaar het knikje voor die momenten waarop je het ook écht eens bent met wat je gesprekspartner zegt.
Armen
In non verbale communicatie zijn je armen heel belangrijk. Sla je jouw armen over elkaar, dan heb je een defensieve, gesloten houding. Je lichaamstaal psychologie straalt aan alle kanten uit: ik ben kritisch. Ook je armen achter je rug bij de polsen vastpakken, kun je beter vermijden. Je komt dan heel autoritair over.
Beter is het om je armen los te laten hangen. Dat is onderdeel van een krachtige, assertieve, open houding. Precies de uitstraling die je wilt hebben.
Handen
Waarschijnlijk weten we allemaal wel dat je met je handen in je zakken ongeïnteresseerd overkomt. Het is een nonchalante pose. Maar wist je dat het ook onzekerheid communiceert? De lichaamstaal van je handen is veelzeggend.
Laat je handpalmen zien, bijvoorbeeld door je handen op tafel te leggen. Ongemakkelijk? Steun dan je kin op de rug van je handen. Beide poses geven aan: ik heb aandacht voor je en sta open voor je boodschap.
Door je handen mee te laten doen in het gesprek straal je meer zelfvertrouwen uit. Het spoort je publiek aan met aandacht naar je te luisteren. Ook een stevige handdruk aan het begin van een gesprek maakt iets duidelijk: het toont zelfvertrouwen en kracht.
Voeten
Je voeten wijzen de weg. Zorg dat je ze stevig op de grond zet en naast elkaar plaatst. Laat je tenen altijd naar je gesprekspartner wijzen, zodat je niet onbewust uitstraalt dat je liever de deur uit zou gaan. Sta je te wiebelen op je voeten dan kom je minder zelfverzekerd over.
Zit je op een stoel, houd ook dan je voeten stevig op de grond. Voorkom dat je ze achter je stoelpoten haakt. Het signaal dat je dan afgeeft is dat je steun nodig hebt.
Gezichtsuitdrukking
De kracht van een glimlach is ongekend. Misschien is lachen wel de bekendste vorm van non-verbale communicatie. Een lach straalt vriendelijkheid uit: ik ben geen gevaar voor je. Gebruik een subtiele glimlach als non-verbale openingszin.
Maar pas wel op. Je gebruikt je glimlach pas als je duidelijk oogcontact hebt en onthoud dat er een duidelijk verschil is tussen een vriendelijke glimlach en een bulderende schaterlach. Beter is het zo nu en dan zelfverzekerd te glimlachen en vooral je gezicht vriendelijk en ontspannen te houden.
Lichaamshouding
De houding van je hele lichaam is veelzeggend voor je gesprekspartner. Wil je de ander op zijn of haar gemak stellen, spiegel dan – subtiel – de lichaamshouding. Dat geeft aan dat je je comfortabel voelt bij de situatie. Ook het toedraaien van je lichaam straalt comfort uit. Het laat de ander weten dat je er helemaal bij bent met je aandacht.
Zorg daarnaast dat je een open houding aanneemt. Open je borstkas, sta goed rechtop, ontspan je schouders en laat je meest kwetsbare lichaamsdelen – je borstkas, buik en je geslachtsorganen – onbeschermd. Jij blaakt van het zelfvertrouwen en bent niet bang voor gevaar. Jij durft er te zijn.
Persoonlijke ruimte
Een open houding aannemen betekent ook dat je de ruimte in durft te nemen. Loop bijvoorbeeld heen en weer tijdens je presentatie en benut het hele podium. Je non-verbale communicatie is dan: zie mij, allemaal.
Lichaamstaal die je wilt vermijden
Nu je weet welk onderdeel van je lichaam je op welke manier in kunt zetten, wil je ook weten wat je beter niet kunt doen. Kijk naar iemands lichaamstaal. Voorbeelden van wat je wilt vermijden bij jezelf:
- Je armen over elkaar slaan of achter je rug kruisen. Je las al dat je dan defensief of autoritair overkomt. Beter is het je armen langs je lichaam te houden met je schouders naar achteren.
- Friemelen en wiebelen. Ben je onzeker? Dan ga je al snel staan wiebelen op je voeten, friemelen met je vingers of op een andere manier bewegen. Constant klikken met een pen of een plukje haar om je vingers draaien bijvoorbeeld. Niet meer doen, het leidt af van je boodschap en verzwakt je woorden.
- Geen oogcontact. Wanneer je je gesprekspartner niet aankijkt of je blik afdwaalt, geef je de boodschap dat je ongeïnteresseerd bent en weinig zelfvertrouwen hebt. Houd je blik juist gericht op de ander. Jouw aandacht ligt volledig bij je gesprekspartner.
- Omlaag kijken. Wanneer je je hoofd en je ogen steeds naar beneden richt, kom je onzeker over. Je onderwerpt je als het ware. Til je hoofd op en kijk recht vooruit om te laten zien: ik ben zeker van mijn zaak.
- Handen in je zakken. Soms weet je opeens niet meer waar je met je handen heen moet. Stop ze in elk geval nooit in je zakken. Je lijkt dan ongeÏnteresseerd en nonchalant. Beter is het je armen langs je lichaam te laten of je armen te gebruiken om je woorden kracht bij te zetten.
Train je assertieve lichaamstaal: neem een power pose aan
Heb jij van jezelf niet zo’n krachtige houding, dan kun je daar gelukkig makkelijk wat aan doen. Power posing is iets wat je kunt trainen. Neem steeds een assertieve houding aan als je in je eentje bent en je zult merken dat je je er gelijk krachtiger door voelt. Ideaal om voor een sollicitatiegesprek te doen of wanneer je een presentatie moet geven. En ook gewoon fijn om te oefenen voor in het dagelijks leven.
Hoe ziet zo’n power pose eruit? Train mee voor een krachtige, open houding:
- Neem letterlijk ruimte in. Gebruik de fysieke ruimte om heen en weer te lopen.
- Zit of sta je stil? Zet je voeten dan stevig naast elkaar, maak een rechte rug en trek je schouders een beetje naar achteren.
- Steek je borst vooruit, til je hoofd omhoog en laat je armen rustig los langs je lichaam hangen.
- Zitten je handen in de weg, houd dan je vingertoppen tegen elkaar aan, ook wel steepling genoemd. Of gebruik je handen en armen om je woorden kracht bij te zetten. Handgebaren versterken je boodschap.
Zorg daarnaast dat je oefent met de verschillende elementen van lichaamstaal: maak bewust oogcontact, spiegel de houding van je gesprekspartner en laat je handen meedoen aan het gesprek. Vraag vooral feedback aan mensen in je omgeving om je lichaamstaal nog verder te verbeteren. Observeer daarnaast ook de lichaamstaal van anderen, dat geeft jou weer inzicht en inspiratie voor je eigen non-verbale communicatie.
Lichaamstaal is de boodschap die je uitzendt met je lichaam. En zelfs als je niets zegt, zeg je toch iets. De bekende #communicatie wetenschapper Paul Watzlawick verwoordde het duidelijk: “You cannot not communicate”.https://t.co/UKlBAi0zM1
— Tijdwinst.com (@tijdwinst) October 7, 2024
Laat jouw lichaamstaal voortaan voor je werken
Met al deze tips weet je één ding zeker: jouw lichaamstaal zal nooit meer uitstralen dat je ergens zenuwachtig voor bent of onzeker bent over je verhaal. Maak je rug recht, til je kin op, open je borst en zet je voeten stevig naast elkaar neer. Blijf oefenen met power posing en voor je het weet vindt iedereen jou dé assertieve collega vol zelfvertrouwen.
Meer tips voor assertieve lichaamstaal?
Non verbale communicatie geeft een boodschap nog voor je een woord gezegd hebt. Maar soms ben je onzeker of word je overvallen door zenuwen. Je weet nu hoe je jouw lichaam dan snel weer in een zelfverzekerde, assertieve pose kunt brengen. Wil je meer tips en tricks voor een assertieve uitstraling? Kom dan regelmatig terug op onze website.
Is jouw kennishonger nooit gestild? Volg Tijdwinst en Björn dan op Instagram. Daar leer je dagelijks nieuwe vaardigheden om assertief door het leven te gaan, goede gesprekken te voeren en slim met je tijd om te gaan.
Veelgestelde vragen over lichaamstaal
-
Welke 5 factoren kun je zien in lichaamstaal?
Het woord zegt het al, in lichaamstaal zie je het hele lichaam terug. Er zijn 5 factoren waar je snel veel non-verbale communicatie uit kunt halen:
- Oogcontact
- Lichaamshouding
- Handgebaren
- Gezichtsuitdrukkingen
- Voetpositie
-
Wat is lichaamstaal en waarom is het belangrijk?
Lichaamstaal heeft de betekenis van non-verbale communicatie. Dus dat wat je zegt zonder woorden. Je lichaamstaal geeft door middel van bijvoorbeeld je lichaamshouding, handgebaren en gezichtsuitdrukkingen uiting aan je werkelijke bedoelingen en emoties.
-
Hoe kan ik lichaamstaal beter begrijpen en interpreteren?
Door er bewust mee te oefenen. Kijk naar de mensen om je heen, lees artikelen over lichaamstaal en boeken, artikelen en natuurlijk dit blog. En voor meer informatie over lichaamstaal, boek onze 1-daagse cursus Assertiviteit om jezelf een dag lang onder te dompelen in lichaamstaal en alles wat daarbij hoort.
-
Welke signalen van lichaamstaal duiden op vertrouwen en openheid?
Je straalt vertrouwen en openheid uit door een open houding aan te nemen. Open ook je handen zodat je handpalmen zichtbaar zijn. Sta goed rechtop, maak oogcontact en tover een vriendelijke glimlach op je gezicht.
-
Hoe kan ik mijn eigen lichaamstaal verbeteren om zelfverzekerder over te komen?
Door een power pose aan te nemen. Een rechte rug, met je kin omhoog, borst vooruit en schouders naar achter. Sta stevig op beide voeten, houd je armen langs je lichaam en maak handgebaren die je woorden ondersteunen.
-
Wat zijn de verschillen in lichaamstaal tussen mannen en vrouwen?
Vrouwen gebruiken vaker hun gezicht om uitdrukking te geven aan hun werkelijke gevoelens. Daarnaast nemen vrouwen onbewust vaak minder fysieke ruimte in. Ben je een vrouw met een onzekere houding, dan kun je beginnen met bredere gebaren te maken en vergeet ook vooral het oogcontact niet.
-
Hoe kan ik negatieve lichaamstaal vermijden tijdens gesprekken?
Een aantal vormen van lichaamstaal kunnen een negatieve associatie oproepen:
- Gekruiste armen
- Handen in je zakken
- Wegkijken
- Gefriemel en gewiebel
-
Welke rol speelt oogcontact in effectieve communicatie?
Oogcontact is heel belangrijk. Het toont aan dat je eerlijk bent, oprechte interesse in en aandacht voor de ander hebt en zelfvertrouwen hebt.
-
Hoe kan ik herkennen of iemand liegt aan de hand van lichaamstaal?
Dat is altijd lastig, maar er zijn wel een aantal dingen waar je op kunt letten. De kans dat iemand liegt, is aanwezig bij:
- Te weinig of juist opvallend veel oogcontact
- Gefriemel en gewiebel
- Het lichaam van je wegdraaien
- Gezichtsuitdrukkingen die niet passen bij de gesproken taal
-
Wat zijn de culturele verschillen in lichaamstaal waar ik op moet letten?
Er zijn talloze verschillen in gangbare lichaamstaal tussen verschillende culturen. Zo sla je in Japan de plank enorm mis als je direct oogcontact maakt, zijn handgebaren in allerlei culturen verschillend, en is het in sommige delen van de wereld heel gebruikelijk om elkaar aan te raken.
-
Hoe kan ik lichaamstaal gebruiken om mijn professionele relaties te verbeteren?
Dat doe je door een krachtige, open houding aan te nemen zonder agressief over te komen.
- Glimlach vriendelijk en oprecht
- Maak oogcontact
- Ondersteun je verhaal met handgebaren
- Spiegel de lichaamstaal van je gesprekspartner
Wil je leren hoe je jouw lichaamstaal nog assertiever maakt? Volg een training
Merk je dat je toch regelmatig onzeker overkomt of het lastig vindt een krachtige, open houding aan te nemen? Dan is het misschien tijd voor wat praktische tips en tricks. Tijdens een 1-daagse training Assertiviteit leren we je in de praktijk hoe je assertiever over kunt komen. Een perfecte combinatie tussen theoretische inzichten en praktische tips om voortaan een stuk assertiever door het leven te gaan.
Wil je zeker weten dat je boodschap écht overkomt door de juiste technieken in te zetten? Volg de training Gesprekstechnieken. Daarin leer je hoe je elk onderwerp zo overbrengt dat je toehoorders het nooit meer zullen vergeten.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van time management, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
