Mensen die hoogsensitief zijn, zijn over het algemeen gevoeliger voor informatie vanuit de omgeving. Ze verwerken informatie dieper, denken diepgaander na en zijn door hun kenmerken (volgens de wetenschap) ook gevoeliger voor stress. Lastig. Of toch niet? Nee hoor, zo voorkom je als je hoogsensitief bent dat de werkdruk je parten speelt.

Wat is hoogsensitief eigenlijk?

Voordat je verder leest, ben je vast nieuwsgierig wat hoogsensitief is. Deze term is bedacht door Elaine Aron, een Amerikaanse psychologe. Zij spreekt ook wel van HSP: Highly Sensitive Person. Er bestaan verschillende hoogsensitief-kenmerken, maar het overkoepelende kenmerk is dat je meer informatie uit de omgeving tot je neemt en die informatie ook diepgaander verwerkt dan gemiddeld. Ook reageer je vaak intenser op die informatie en vind je het lastiger de prikkels los te laten. Dat alles bij elkaar wordt een hoge sensitiviteit genoemd.

Belangrijk om te weten: hoogsensitief is een karaktertrek die je van nature wel of niet bezit. Hoogsensitiviteit is geen stoornis waarvoor je een diagnose of behandeling kunt krijgen. Het is puur een karaktertrek, die soms in je voordeel kan werken en soms eerder lastig voor je is.

Volgens onderzoek is zo’n 15-20% van de bevolking hoogsensitief.

Ben ik hoogsensitief?

Hoe komt HSP precies tot uiting? En misschien wel de belangrijkste vraag die je jezelf nu stelt: ‘Ben ik hoogsensitief?’.

De Vlaamse klinisch psycholoog Elke van Hoof heeft een handige HSP-test ontwikkeld die je antwoord geeft op die vraag. Daarnaast kan het volgende rijtje met hoogsensitief-kenmerken je inzicht geven:

  • Je bent bedachtzaam en kunt diep nadenken over kwesties.
  • Je hebt een sterk rechtvaardigheidsgevoel en hebt de neiging op te komen voor de underdog.
  • Je hebt vaker last van prikkels als geluid of licht dan anderen. Ook voel je spanningen goed aan.
  • Je hebt veel oog voor detail.
  • In grote groepen kom je niet altijd goed tot je recht; daarna heb je tijd alleen nodig.
  • Je hebt soms het gevoel overprikkeld of emotioneel uit balans te zijn.

Overigens is dat laatste punt op dit lijstje met hoogsensitief-kenmerken eerder een teken van hooggevoelig zijn. Hoewel veel mensen ‘hoogsensitief’ en ‘hooggevoelig’ door elkaar gebruiken, zijn het volgens Elke van Hoof wezenlijk verschillende dingen. Van hooggevoelig zijn is sprake als een hoogsensitief persoon langdurig over grenzen is gegaan en door een overvloed aan prikkels eerder gestrest of emotioneel reageert. Iemand die hoogsensitief is, hoeft niet hooggevoelig te zijn.

Waar kun je tegen aanlopen als je hoogsensitief bent?

Hoogsensitief zijn kan veel voordelen hebben. Zo is wetenschappelijk bewezen dat hoogsensitieve mensen een meer empathische reactie tonen op emoties van anderen dan mensen zonder HSP. Ook blijkt uit hersenonderzoek dat HSP’ers subtiele verschillen tussen plaatjes beter opmerken en dat ze visuele informatie gemiddeld genomen diepgaander verwerken. Ook blijkt uit onderzoek van Friederike Gerstenberg dat een hoogsensitief persoon taken sneller en met minder fouten volbrengt dan mensen die niet HSP zijn.

Aan de andere kant blijkt uit onderzoek van Elke van Hoof dat HSP’ers na afloop van zo’n taak gemiddeld genomen meer stressverschijnselen en overprikkeling ervaren dan niet HSP’ers. Daarnaast benadrukt Elke van Hoof op de website Psychologies het volgende:

‘Hoogsensitieve mensen raken door dat alles ook vaak overprikkeld, geven snel emotionele reacties waardoor ze ook sneller vermoeid zijn. Ook op de werkvloer kunnen ze daar nogal last van hebben. Vooral in werksituaties waarbij voortdurende veranderingen aan de orde zijn.’

Wat ook belangrijk is om te zeggen: een hoogsensitief persoon heeft vaak een groot verantwoordelijkheidsgevoel om bijvoorbeeld problemen op de werkvloer op te lossen of op te komen voor de underdog. Dat kan ervoor zorgen dat iemand over grenzen heen gaat of laat gaan. Met, zo benadrukt Elke van Hoof, mogelijk zelfs een depressie, angststoornis of burn-out tot gevolg.

Voor hoogsensitieve mensen is orde en structuur in hun dag en agenda vaak extra belangrijk om productief te zijn en blijven. Dat voorkomt dat je overprikkeld of oververmoeid raakt bij een hoge werkdruk. En het geeft je goede kansen om productief aan de slag te blijven. Als een hoogsensitief persoon gefocust aan iets werkt, is hij vaak op zijn best. Slim timemangement helpt je om die momenten te krijgen zonder daarbij steeds gestoord te worden.

Hoe ga je dan om met werkdruk?

Gelukkig hoeft die hoge sensitiviteit voor informatie echt niet hét recept voor een burn-out te zijn. Je moet je voorstellen dat 15-20% van de bevolking hoogsensitief is en dat de traditionele kantoortuin met een overload aan prikkels op zijn retour is. Dat scheelt al een beetje.

Wat kun je zelf doen als je hoogsensitief bent om te voorkomen dat je gebukt gaat onder te veel prikkels of een te hoge werkdruk? Gebruik deze 4 tips.

Tip 1. Ontdek wat je overprikkeld maakt

Een van de hoogsensitief-kenmerken is dat je diep over dingen kunt nadenken. En ook dat je meestal goed weet wat anderen of jijzelf nodig hebben. Het voordeel daarvan is dat je vaak prima kunt ontdekken wat voor jou te veel prikkels zijn en waar je behoefte aan hebt.

Zelfonderzoek is heel belangrijk om overspanning tegen te gaan.

Houd voor jezelf een paar dagen lang bij in welke situaties je je overprikkeld voelde. Wat veroorzaakte dat gevoel? Hoe had je het kunnen voorkomen? 

Zo kun je voor jezelf je grenzen beter herkennen en ook tot praktische oplossingen komen (die je vervolgens met anderen kunt bespreken).

Tip 2. Geef je behoeften zo concreet mogelijk aan

Een gesprek aangaan met je leidinggevende over het dat je hoogsensitief bent, is volgens Esther Bergsma, auteur van het boek ‘Het Hoogsensitieve Brein’ en zelf ook hoogsensitief, niet de oplossing. Veel leidinggevenden zijn volgens haar niet met hoogsensitiviteit bekend. Het helpt in haar ogen meer om te benoemen wat jou concreet zou helpen om je concentratie of werkplezier te verbeteren. Denk aan: met oortjes werken, minder overleg in de wandelgangen, een rustigere werkplek of minder meetings na elkaar.

Denk daarbij niet dat jouw behoeften “gek” of “anders zijn”. Nogmaals: 15-20% van de bevolking is hoogsensitief. Als jij bijvoorbeeld vraagt of overleggen voortaan in rustigere ruimtes kan, zijn drie andere collega’s daar misschien wel net zo enthousiast over jij. Ze durfden het alleen niet zelf te vragen.

Tip 3. Bewaak je eigen concentratie

Om de haverklap gestoord worden voor een kleine vraag komt niemands productiviteit ten goede. Ook is elke keer dat je gestoord wordt, weer een nieuwe prikkel. Of het nu is via de chat, op kantoor of over de telefoon. Wat daartegen helpt? Voorkom dat mensen je storen. Op twee manieren:

  1. Zet je telefoon op vliegtuigstand als je geconcentreerd aan iets wilt werken (en gebruik daarvoor de Pomodoro-techniek). Klik de chat weg of ga op kantoor in een stilteruimte of met je oortjes in zitten. Dan ben je al minder bereikbaar voor anderen.
  2. Stel je leidinggevende en collega’s het principe van een 1-op-1-gesprek voor. Dus dat ze voortaan hun bespreekpunten bewaren tot één meeting in plaats van voor elk bespreekpunt bij je aan te kloppen. Scheelt veel storen tussendoor en brengt jou en je collega’s meer productiviteit. Dat is een handige tip uit het boek ‘Elke Dag Om 15.00 Uur Klaar’, dat overigens nog meer fijne stress-voorkom-tips geeft.

Die twee samen maken het jou gemakkelijker om je werk gedaan te krijgen, en ze voorkomen dat jij op een drukke dag veel stress ervaart doordat Jan en alleman iets van je wil.

Tip tussendoor: krijg meer in minder tijd gedaan

Is timemanagement een onderwerp dat jou interesseert? En lijkt het je geweldig om in minder tijd meer gedaan te krijgen? Dit is geen loze Tell Sell-belofte, het kan echt. Volg Tijdwinst.com op Instagram en ontdek hoe je jouw tijd en agenda beter bewaakt en daardoor meer werk gedaan krijgt zonder gestrest te raken.

Tip 4. Geef je grenzen aan

Heb je een praatgrage collega die elk half uur wel een keer achter je bureau of op je computerscherm opduikt? Of een baas die graag de radio op het Foute Uur heeft staan? Schroom dan niet om je grenzen aan te geven. Bedenk dat mensen niet kunnen ruiken waar jij gespannen door raakt. Dat zal je zelf moeten aangeven.

Wees niet bang dat je daarmee de samenwerking verstoort. Je kunt dit soort feedback prima op een nette manier brengen, bijvoorbeeld met de ik-ik-jij-methode. Bij die methode benadruk je wat iets met jou doet en ga je constructief het gesprek aan over wat je graag anders zou zien, in plaats van de ander van te beschuldigen.

Mensen vroegen ook | Veelgestelde vragen over hoogsensitief

Dit artikel heeft je het nodige geleerd over wat de hoogsensitief-betekenis is, hoe je met je hoge sensitiviteit omgaat en wat oplossingen zijn als je overprikkeld raakt. Nog meer weten over hoogsensitiviteit? Bekijk de veelgestelde vragen hieronder.

  • Hoe weet je of je hoogsensitief bent?

    Als je je afvraagt ‘Ben ik hoogsensitief?’, pak dan eens het lijstje met HSP-kenmerken erbij. Als je er een aantal bij jezelf herkent en vaker hebt gemerkt dat je meer informatie in je opneemt dan anderen, dan zit de kans er dik in dat je hoogsensitief bent.

  • Wat zijn de symptomen van hoogsensitief?

    Er zijn aardig wat kenmerken die met hoogsensitief worden geassocieerd. De belangrijkste? Als je hoogsensitief bent, neem je meer informatie op uit de omgeving, verwerk je die dieper en kun je ook eerder overprikkeld raken door die grote hoeveelheid informatie. Het gaat dan om licht, geluid, spanningen, sfeer, emoties en andere informatie.

  • Wat betekent hoogsensitief?

    Wat de hoogsensitief-betekenis is? Hoogsensitief zijn wordt weleens vergeleken met het niet hebben van een filter. Alle informatie (over gevoelens van anderen, geluiden, eventuele non-verbale signalen, etc.) komt bij je binnen. Daardoor heb je veel oog voor detail en kun je vaak heel goed bedachtzaam informatie overwegen. Aan de andere kant kun je ook eerder emotioneel of gestrest raken.

  • Waarom ben ik hoogsensitief?

    Het is iets waarmee je wordt geboren. Ook al lijkt het misschien alsof je er pas sinds kort last van hebt, je kunt ervan uitgaan dat je – als je hoogsensitief bent – ook al een hoogsensitief kind was vroeger.

  • Wat te doen tegen hoogsensitief zijn?

    Dat je hoogsensitief bent, is niet iets wat je kunt uitwissen. Je bent het of je bent het niet. Wel kun je leren omgaan met de mindere kanten van hoogsensitiviteit als je daar last van hebt. Zo kan het helpen om je grenzen te herkennen en die aan te geven. Een cursus assertiviteit kan je helpen op een zelfverzekerde manier op te komen voor jouw behoeften.

Concentratie verbeteren 3

Leer hoe je met minder werkdruk meer gedaan krijgt

Merk jij dat je je vaak laat leiden door de waan van de dag? Compleet uitgeblust kunt zijn als je een dag lang telefoontje na telefoontje hebt beantwoord, maar daardoor niet aan je werk toe bent gekomen? En dat je het lastig vindt om tegen collega’s te zeggen “Nu even niet!”?

Leer dan bij een cursus timemanagement hoe je minder werkdruk ervaart en meer gedaan krijgt in de tijd die je hebt. Dit door meer het heft in eigen hand te nemen, je agenda en to-do-list slimmer te gebruiken en meer geconcentreerd te werken.

Volg de cursus op een locatie bij jou in de buurt of online. Onze ervaren trainers helpen jou graag op weg om meer rust in je hoofd en agenda te krijgen.

Meer weten over werkdruk?

Werkdruk is een begrip dat we vaak horen. Kenniswerkers lijken het drukker te krijgen, houden tal van balletjes in de lucht en staan voortdurend aan. Hoe kun je hier beter mee omgaan? Björn – time management expert – legt het je uit. Hij gebruikt hiervoor de vijf gewoonte die succesvolle mensen zichzelf hebben aangeleerd om kalm te blijven onder werkdruk en -stress.

Wie zijn wij? | Cursus Time Management

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.

  1. 1-daagse training Time Management | Blog
  2. 1-daagse training Assertiviteit | Blog
  3. 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
  4. 1-daagse training Feedback Geven | Blog
  5. 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
  6. 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog