Je vergeet namen, afspraken, boodschappen en wat je ook alweer aan je collega ging vragen, nu je aan z’n bureau staat. En je bent nog niet eens 80! Terwijl dat precies de leeftijdscategorie is, die je kan leren hoe je vergeetachtigheid tegengaat – en een leven lang een ‘supergeheugen’ kan houden. Hun geheim, nu onderzocht.
9 jaar lang werd een groep 80-plussers met een uitzonderlijk goed geheugen gevolgd door professoren van de afdeling Cognitieve Neurologie en Alzheimer van Northwestern University. Hun geheugen is net zo goed, of zelfs beter, dan dat van mensen die zo’n 30 jaar jonger zijn.
Het ‘supergeheugen’ onderzoek
Eerder al ontdekte deze onderzoeksgroep dat deze mensen een dikkere hersenschors hebben (de buitenlaag van je hersenen, die dikke slierten), die beter bestand is tegen veroudering. Hun bovenkamer zag er duidelijk anders uit dan die van de gemiddelde leeftijdsgenoot.
“Maar wat doen zij anders?”, was de vraag die ze zich daarop stelden.
Emily Rogalski, één van de onderzoekers:
“Een belangrijk doel was om hen te karakteriseren – wie ze zijn, en hoe ze zich gedragen.”
Daar kwam een behoorlijk eenduidig antwoord uit, volgens de conclusie van de studie. De groep 31 “SuperAgers” zoals ze in het onderzoek genoemd werden – van Edith Smith, trotse en actieve 103-jarige, tot de 86-jarige Bill Gurolnick, die sinds zijn pensioen een vriendenvereniging met 150 leden bij elkaar houdt – hadden allemaal één ding gemeen.
Ze waren ontzettend sociaal actief.
Smith heeft een vaste vriendinnengroep, die ze dagelijks spreekt, en beweegt zich actief in het verenigingsleven in haar omgeving. Haar geheim:
“Ik probeer iemands naam te onthouden, zodra ik ze leer kennen. Wanneer ik ze dan weer zie zeg ik ‘goedemorgen, hoe gaat het met jou?’ Veel ouderen vertellen alleen maar hetzelfde verhaal opnieuw en opnieuw. En soms lijken ze niets anders te kunnen doen dan klagen en geen enkele interesse tonen in wat een ander te zeggen heeft. Dat is vreselijk. Je moet luisteren naar wat anderen zeggen.”
(Lees hier hoe je actief luistert, om al je relaties gezond en conflictloos te houden.)
Bij Gurolnick werkte het al net zo. Zijn sociale leven is enorm actief, met zijn almaar groeiende zelf opgerichte vriendenvereniging ‘Men Enjoying Leisure’ en zijn fiets-, wandel-, watervolley- én racketsportgroep die hij allemaal wekelijks ontmoet! Hij legt uit waarom dat zo goed werkt:
“We leren zo dat mensen niet alleen zijn, en dat ze hun problemen niet alleen hoeven op te lossen. Je krijgt echt het gevoel dat je leeft, en dat je dat niet alleen doet.”
Sociaal zijn, en actief zijn – is dus wat deze “SuperAgers” zo’n ‘supergeheugen’ blijkt op te leveren, concludeerde de onderzoeksgroep.
(Lees hier hoe je vrienden maakt als volwassene – omdat je die blijkbaar niet genoeg kunt hebben!)
Goed om te weten, als je jouw geheugen over 30 tot 50 jaar ook nog zo lekker fris en actief wil hebben: sociaal en actief blijven. Maar waarschijnlijk ben je ook benieuwd wat je nu kunt doen als je vergeetachtig bent – zodat je er vandaag al profijt van hebt, en niet pas over een paar decennia?
Logisch. Gelukkig is daar ook een antwoord op.
Vergeetachtig vóór 80? geen probleem.
Dr. Robert Kraft is professor cognitieve psychologie aan Otterbein University. En hij herkent het probleem van een ruimte binnenlopen en vergeten wat je daar ook alweer kwam doen héél goed.
Het is namelijk een ontzettend normale en gezonde feature van je geheugen. Vergeetachtig zijn is goed – en zelfs heel belangrijk , zegt hij:
“We vergeten – een hoop. Maar vergeten is een noodzakelijk onderdeel van onthouden wat belangrijk is. Ons geheugen is precies goed genoeg voor het doel dat het ons dient; de essentie van gebeurtenissen en bepaalde details en beelden onthouden.”
Mensen die kleine dingen vergeten hebben waarschijnlijk juist een goed geheugen. Zij onthouden namelijk de ter zake doende grote lijnen, gebeurtenissen en informatie – en vergeten de rest. ‘Adaptief vergeetachtig zijn’ heet dat in de cognitieve psychologie, en het is een ontzettend goede feature om te hebben.
Ben Storm onderzocht dit gegeven, en beaamt de woorden van dr. Kraft. We zouden zelfs geen nieuwe dingen kunnen leren als we niet regelmatig vergeetachtig zouden zijn. Vergeetachtig zijn betekent namelijk dat je geheugen zich regelmatig “update”, zoals hij het noemt in een statement over zijn onderzoek:
“We moeten ons geheugen kunnen updaten, zodat we beter kunnen onthouden en denken over de dingen die op dit moment relevant zijn.”
Pfieuw! Niks aan de hand dus, als je regelmatig vergeetachtig bent en ernstig twijfelt of jij wel oud gaat worden met een ‘supergeheugen’. Jouw kansen daarop zijn dus nog steeds ruim, juist als je nu regelmatig vergeetachtig bent.
Logisch ook, als je bedenkt hoeveel informatie er dagelijks op je af komt als 20-er tot 60-er. Geen wonder dat jouw jonge geheugen om de haverklap ‘updates’ uitvoert en loost wat het niet nodig acht – om ruimte te maken voor belangrijkere informatie!
Maar er zijn natuurlijk ook dingen die je wél graag wil onthouden. Een naam tijdens een netwerkborrel bijvoorbeeld, of de inhoud van een paper dat belangrijk is voor je PhD-onderzoek: kleine en grote informatie waar je je brein het liefst het label ‘belangrijk, niet wegdoen!’ aan meegeeft.
Nog meer goed nieuws: dat kan!
Vergeten en onthouden wat je wil – werkt zo
Al die informatie, die wil je geheugen dus allemaal niet opslaan. Het wil alleen opslaan wat het belangrijk acht. Als jij het daar nu eens een handje bij helpt – door juist vergeetachtig te zijn en alleen selectieve informatie te labelen als ‘belangrijk’ voor je geheugen – dan heb je zelf in de hand wat je vergeet en onthoudt!
Dit is hoe:
Vergeet wat je moet doen
Al die acties en afspraken die je probeert te onthouden, die probeert je geheugen (niet voor niets) weer uit alle macht te vergeten. “Niet vergeten dat ik straks…” zijn precies de dingen die niét thuishoren in je geheugen. Vergeetachtig zijn is hier het beste wat je kunt doen.
Maar je wil alle dingen die je moet doen, natuurlijk wel doen, en het liefst op het juiste moment: straks even dit vragen aan je collega, vanavond niet vergeten je administratie te checken, volgende week je moeder een bloemetje sturen, ooit aan dat ene boek beginnen te lezen.
Het zijn reminders, die je geheugen weliswaar moet vergeten, maar die je tóch onthoudt – door ze in je digitale geheugen te stoppen: je time management systeem!
De app Todoist is een onbetwistbare aanrader om dingen die je moet doen, die je de hele dag door te binnen schieten, op te slaan in je ‘externe digitale geheugen’.
Onthoud wat je moet weten
Zo, daar is een hoop ruimte vrijgekomen in je geüpdate geheugen, nu alle kleine dingen die je nog moest doen en laten eruit zijn gedownload naar je externe geheugen! Ruimte voor de écht belangrijke informatie, zoals je brein het graag heeft, door jou uitgekozen: grote stukken info óf kleine details.
Dat uitkiezen en als ‘onthouden’ labelen, doe je door belangrijke informatie aandacht te geven en het overzichtelijk te maken. Hoe meer aandacht, hoe meer signalen dat het brein krijgt dat dit de moeite waard is om te onthouden. En hoe overzichtelijker, hoe makkelijker het is voor je brein om te onthouden.
- Grote stukken informatie niet vergeten – zoals studieboeken en werkartikelen – doe je door te snellezen, ondertussen slim te noteren en het geheel vervolgens overzichtelijk te maken in een mindmap. Het faciliteert je brein van alle factoren die het nodig heeft om informatie niet meer te vergeten!
- Kleine gedetailleerde informatie niet vergeten – zoals namen op een netwerkborrel, of de bulletpoints van een speech – doe je met de juiste geheugentechnieken. Het geheugenpaleis, of de namen-onthoudentechniek van Clinton bijvoorbeeld.
Deze manier van onthouden wat je wil, kun je ook wel je ‘interne geheugensysteem’ noemen – dat opereert naast je ‘externe time management systeem’, om te vergeten wat je wil.
Zo heb je helemaal zelf in de hand wat er wél en juist niét vergeten moet worden door jouw geheugen – om te onthouden wat je wil, tot je 80e! Blijf je daar ook nog lekker actief en sociaal bij, dan moet jouw gezond vergeetachtig geheugen met gemak de 100 halen!
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder. En snellezen? Tekstbegrip? En leessnelheid? Zulke zaken komen ook aan bod.
Wie zijn wij? | Training Snellezen, Geheugentechnieken & Mindmapping
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
