‘Nomofobie’, je lijdt er wellicht aan – de angst om niet te allen tijde je smartphone bij de hand te hebben. “Dat is wat de tech-industrie wil”, zegt deze insider. “Je brein en handelen manipuleren door je verslaafd te maken”. Waarom, hoe en wat zijn de gevolgen? Wij hebben de antwoorden (met 5 oplossingen!)
Tech-insider: “Telefoon verslaving met opzet”. Dit is waarom
Jouw telefoon waarschuwt je dat het tijd is om op te staan. Gelijk herinnert een melding je eraan dat je vandaag die afspraak hebt staan. Een andere notificatie licht je in over welk nieuws je hebt gemist toen je sliep. Reuze handig, die smartphone – toch?
Tóch?
Nou, niet iederéén is het daar mee eens;
Tristan Harris bijvoorbeeld. Volgens hem is jouw smartphone zó gemaakt dat hij jouw brein, en daarmee jouw handelen, manipuleert. En ja, als voormalig ontwerp ethicus en product manager bij Google weet hij waar hij over praat – hij bedacht immers de technieken die daarvoor zorgen.
Het doel van die technieken? Jouw smartphone zó inrichten dat je eraan verslaafd raakt. Waarom? Dat antwoord is volgens Harris heel simpel: “Good for business.” Bedrijven zoals Apple, Google, Facebook en Youtube verdienen namelijk grof geld aan jouw telefoongebruik – hoe langer jij aan jouw telefoon gekluisterd zit, hoe beter.
Misschien vind je dit geen enkel probleem. Het is immers reuze handig dat Google weet dat jij op zoekt bent naar een nieuwe racefiets en jou op basis daarvan gepersonaliseerde advertenties laat zien. Dat zij hierdoor een extra zakcentje verdienen en hun inzicht in jouw gebruik kunnen vergroten, hindert jou absoluut niet.
Toch kleeft aan deze technologie een schaduwzijde, zegt Tristan:
“Onbedoeld vormt de tech-industrie de gedachten, gevoelens en acties van mensen. We horen altijd alleen maar verhalen over hoe neutraal technologie is en dat wij zelf in de hand hebben hoe we er mee omgaan – dit is gewoonweg niet waar.”
Dit klinkt wellicht als een ‘conspiracy theory’ uit een of andere science fiction film, maar Harris vat de koe bij de horens;
Zodra telefoons, apps en andere smartphone-software steeds beter worden in het ‘begrijpen’ van jouw intenties, zul jij niet meer volledig in de hand hebben waar je tijd en aandacht heengaan, maar beïnvloeden de prikkels van je telefoon jouw acties:
Jouw brein: 3x negatieve effecten smartphones
Terwijl jij bijvoorbeeld geen enkele aandrang voelt om je Facebook-app te openen, haalt de notificatie dat je een nieuwe melding hebt je toch over. Was je van plan om maar één filmpje te kijken, dat dacht je – Youtube heeft allang voor jou bepaald dat dat andere filmpje ook interessant is en speelt deze dan ook door middel van ‘autoplay’ af.
Omdat deze technologische snufjes zo verdomd handig zijn, kost het je ontzettend veel moeite, motivatie en energie om je hiertegen te verzetten – je kunt haast niet meer zonder. Wat je dan krijgt? Juist, die telefoon verslaving!
En dat doet iets met je brein:
1. Je brein ervaart stress
In de oertijd werd ons brein gezegend met een ‘flight or fight’-respons. Jouw hartslag versnelde en je spieren spanden aan waardoor jij gevaar uit de weg kon gaan. Handig, want hierdoor werd je minder snel opgepeuzeld door een sabeltandtijger.
Deze modus wordt echter óók geactiveerd wanneer jij constant jouw telefoon checkt. Nogal verwarrend voor je brein; een appje of melding dat je een nieuwe ‘like’ hebt, is namelijk alles behalve gevaarlijk. Toch worden de stresshormonen – cortisol – in je brein getriggerd waardoor jouw lijf onbewust in de verdediging schiet. Het gevolg? Jij ervaart onnodig stress, en dat van enkel een notificatie – niet fijn.
2. Je brein wordt impulsiever
Die stress zorgt er daarnaast voor dat niet alleen je lijf, maar ook jouw brein in een constante staat van alertheid verkeerd. Zodra dat gebeurt, slaat het gedeelte dat er normaal voor zorgt dat jij cognitief op een hoog niveau kunt functioneren – je prefrontale cortex – dicht.
Prefrontale cortex (rood) werkt minder goed naarmate je meer tijd doorbrengt op je telefoon.
Dat is alles behalve handig. Dit stukje brein zorgt er namelijk voor dat jij snel juiste beslissingen kunt maken, goed kunt plannen en dat jij jezelf – door middel van impulsbeheersing – in de hand houdt. Check jij echter bij iedere ‘bliep’ jouw telefoon, dan creëer je als ware kortsluiting en maak je sneller ondoordachte keuzes – niet slim.
3. Je brein wordt lui
Daarnaast maakt het je brein lui. Ga het maar eens na: hoeveel telefoonnummers ken jij bijvoorbeeld uit je hoofd? Waarschijnlijk geen, en who cares anyway? Tegenwoordig sla jij ieder stukje informatie op in je telefoon en als je iets niet weet, dan zoek je dat toch gewoon op!
Dit altijd en overal toegang hebben tot informatie lijkt dan wel ontzettend handig, het zorgt er echter wel voor dat we ons ‘gezond verstand’ minder gebruiken – letterlijk. Door constant informatie op te zoeken, krijgt jouw analytisch denkvermogen niet de kans te doen waar het goed in is: zelf informatie beoordelen, opslaan en onthouden – dit komt jouw geheugen niet ten goede.
Er zit dus duidelijk een keerzijde aan onze geliefde smartphone – we raken er gestrest van, maken ondoordachte keuzes en we geven ons denkvermogen uit handen. Maar als we dit alles weten, wáárom doen we er dan niets aan? Heel simpel: je brein wil er niet mee stoppen omdat het er juist van houdt – en het wil méér!
Björn en ik praten verder over de gevolgen van een telefoon- en social media- verslaving in deze aflevering van de Tijdwinst Podcast:
5x hoe jouw smartphone controle houdt – en wat eraan te doen
Iedere keer zodra jij toegeeft aan die nieuwe notificatie, ontvangt jouw brein namelijk een flinke dosis dopamine – een stofje die de belonings- en pleziercentra in jouw brein activeert. Dat voelt lekker. Je brein kan er dan ook geen genoeg van krijgen. Het ontwerp van jouw smartphone speelt daar dan ook handig op in:
Tristan Harris:
“Als je de verslavende werking wil maximaliseren hoef je als technisch ontwerper maar één ding te doen; de actie van een gebruiker koppelen aan een mogelijke beloning.”
Dat kan op een aantal manieren;
- Je smartphone is een bodemloze put. Denk aan Instagram, Facebook of Pinterest – je kunt eindeloos blijven doorscrollen en er komt geen einde aan. Onbewust zit je hierdoor langer op je telefoon, want wie weet: wellicht is de volgende post nog interessanter dan de vorige.
- Je smartphone speelt in op FoMo. Je uitschrijven op Facebook? “Peter gaat je missen, je kunt nooit meer posts van hem zien. Weet je het zeker?” Manieren om jouw angst in te boezemen, je zou onverhoopt iets kunnen missen.
- Je smartphone creëert sociale bewustwording. “Je hebt 1 nieuws vriendschapsverzoek” of “Deze persoon bekeek als laatste jouw profiel”. Jouw brein houdt van zulke notificaties en jij kan het dan ook niet laten om te zien welke beloning jou staat te wachten, bijvoorbeeld een nieuwe ‘like’ of match op Tinder.
- Je smartphone zorgt altijd voor nieuwe keuzes. Je kent ‘t wel: “Als je dit product leuk vindt, kijk dan ook eens hier na”.
maar de belangrijkste:
- Je smartphone fungeert als een gokautomaat. Jij weet bij voorbaat niet wat je kunt verwachten zodra je een bepaalde notificatie opent – is het een vriendschapsverzoek, een bericht van een oude kennis? Jij trekt als ware aan de hendel van een gokautomaat.
Je brein houdt van deze onzekerheid. De notificatie checken, geeft het dan ook een kick – een dopamine-kick wel te verstaan, dat verslavende stofje.
En het vervelende? Volgens Harris is er vrij weinig wat je hier tegen kunt doen. Jij strijdt namelijk tegen een leger van slimme koppen die hun best deze algoritmen op te stellen. De enige manier waarop je deze telefoon verslaving en zijn effecten kunt aanpakken, is door de prikkels vanuit jouw telefoon zo veel mogelijk te beperken.
Tristan Harris deelt met ons zijn beste tips:
1. Richt je telefoon slimmer in
Het is heel simpel: hoe minder aantrekkelijk jouw telefoon is, hoe minder snel je in de verleiding komt om die te gebruiken. Je telefoon dan ook zodanig inrichten dat je niet wordt afgeleid door allerlei om aandacht schreeuwende apps, is de eerste stap.
Hoe ga je te werk?
- Allereerst richt jij je thuisscherm én de pagina’s van je telefoon slimmer in. Hoe je dat precies doet, lees je uitgebreid hier.
- Vervolgens zorg je ervoor dat de grootste boosdoeners voor jouw telefoonverslaving, je social media apps, uit het zicht verdwijnen.
- Door daarnaast te kiezen voor een simpele, zwarte achtergrond, wordt je ook minder snel afgeleid én bespaar je op je batterij – win-win.
2. Zet (bijna) al je notificaties uit
Die afleidende geluidjes en meldingen leiden je alleen maar af. Zelfs alleen het ‘vibreren’ van je telefoon is voldoende om je brein in die stress-modus te krijgen. Uitzetten, dus.
- Ga naar ‘Instellingen’ > ‘Berichtgeving’.
- Ga vervolgens alle apps af en zet handmatig de berichtgeving voor elke uit.
Zodra je dat hebt gedaan, ziet het merendeel van je notificatie-instellingen er zo uit:
Er zijn echter een aantal apps waarbij je de meldingen niet uitzet – welke dat zijn en hoe je dat instelt, lees je hier.
3. Maak gebruik van ‘schermtijd’ of ‘Moment’
Houd bij hoeveel tijd jij doorbrengt op je telefoon – het kan een ware eye-opener zijn en er voor zorgen dat je van jouw telefoon verslaving afkomt.
- iPhone heeft hiervoor een reuze handige functie ontwikkeld – ‘Schermtijd’ – die bijhoudt hoeveel tijd jij aan jouw telefoon besteedt. Gebruiken dus, instellen doe je zo.
- Wil je nog meer inzicht in waar jouw kostbare tijd heen gaat, gebruik dan de app ‘Moment’ – deze geeft nog meer details én heeft heeft een heuse ‘afkicken telefoonverslaving’-coaching.
4. Werk vaker vanuit ‘control center’
Vaak ontgrendel jij je telefoon omdat je iets specifieks wilde doen, zoals het instellen van je wekker. Voordat je het weet wordt je meegezogen door een aantal notificaties en bevind jij je weer op Facebook.
Meer gebruik maken van je control center, voorkomt dit, zegt Taris. Voor dingen zoals een foto nemen, je wekker instellen of een notitie maken ontgrendel je dus niet meer je smartphone, maar swipe je omhoog.
Scheelt tijd én je bent minder snel geneigd een tijd-slurpende app te openen. Dit control center verder optimaliseren, doe je op deze manier.
5. Zoek vaker via de ‘consciousness filter’
Hetzelfde principe geldt hierbij: hoe minder jij afleidende apps ziet, hoe minder snel jij geneigd bent deze te openen. Wil jij dus een bepaalde app gebruiken, zoek deze dan niet in al je mappen, maar ‘sleep’ het scherm van je iPhone omlaag. Zie daar: de zoekbalk. Typ hier de naam van de app die je wil openen.
Simpel, wellicht – maar het laat jou bewust kiezen of je wel of niet gebruik wil maken van een app, in plaats van dat je wordt verleid door een notificatie of een melding.
En daar draait het uiteindelijk om – zelf de touwtjes in handen hebben. Jij bepaalt wanneer je een app opent, jij bepaalt wanneer jij jouw berichten checkt – niet dat naar dopamine-verslaafde brein van je. Neem de controle weer terug.
Tristan Harris is trots op je.
Hoe zat het ook alweer – een overzicht
Laten we nog eens alles voor je op een rijtje zetten:
- De technische industrie ontwerpt telefoons, apps en andere smartphone-software op zo’n manier zodat jij snel een telefoon verslaving ontwikkelt.
- Door een telefoon verslaving heb jij jouw telefoongebruik niet volledig in de hand, maar worden jouw acties bepaald door prikkels. Je grijpt sneller naar je telefoon.
Dit overmatig telefoongebruik heeft vervolgens impact op jouw brein:
- Je brein ervaart stress door aanmaak van het stresshormoon cortisol.
- Je brein wordt impulsiever omdat je prefrontale cortex minder goed werkt.
- Je brein wordt lui omdat je analytisch denkvermogen minder wordt gebruikt.
Er is weinig wat je hier tegen kunt doen – proberen om de prikkels zoveel mogelijk te beperken, kan helpen:
- Richt je telefoon slim in.
- Zet (bijna) al je notificaties uit.
- Maak gebruik van ‘schermtijd’.
- Werk vaker vanuit ‘control center’.
- Zoek vaker via de ‘consciousness filter’.
Leren hoe je nog meer uit je brein haalt?
Goed, die smartphone blijkt dus een ware brein-killer. Gelukkig kun je meer doen dan alleen deze smartphone-tips opvolgen: blaas jouw brein en geheugen nieuw leven in met een ware brein-cursus.
Met de training ‘Snellezen, Geheugentechnieken en Mindmappen’ leer jij in minder dan 1-dag hoe jij informatie verwerkt door middel van slim noteren en mindmappen. En het leukste? Je ontdekt hoe je deze informatie nooit meer vergeet – hoe zwaar jouw telefoon verslaving ook is.
Zet die prefrontale cortex weer aan het werk!
En jij?
Hoeveel uur spendeer jij gemiddeld per dag op je telefoon? Wil je dit minderen, maar bovendien; merk je dat het iets doet met je brein? Vertel ‘t ons – wij zijn altijd nieuwsgierig naar jouw ervaringen.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder. En snellezen? Tekstbegrip? En leessnelheid? Zulke zaken komen ook aan bod.
Wie zijn wij? | Training Snellezen, Geheugentechnieken & Mindmapping
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
