Discussies mogen er zijn. Maar ze mogen niet ontaarden in (agressieve) ruzies. Liever houd je ze gezond en assertief. Beter voor je relatie. Met geweldloze communicatie vorm je elk agressief gesprek of discussie om, in 3 stappen. “Stop, gis en reageer.”
Discussiëren mag! Maar dan hebben we het wel over gezonde discussies. Een assertieve discussie. Eentje die niet aan elkaar hangt van beschuldigingen, onbegrip, vingergewijs en geschreeuw. Dat is namelijk waar het al gauw naartoe gaat, wanneer een discussie agressief wordt. Ruzie, noemen we dat.
Schreeuwen. Een verklaarbare reactie, maar geen effectieve.
Hoe een discussie agressief wordt (en waarom we schreeuwen)
Een discussie die een nare wending krijgt, gaat vaak gepaard met agressief gedrag – zoals zojuist genoemd. Vooral je stem verheffen, soms tot een onomwonden schreeuw-niveau, is een veelvoorkomend kenmerk van agressieve discussies.
En dat kenmerk is een bijzondere. Het zegt ons namelijk veel over de oorzaak van onze ruzie en waar die door aangewakkerd blijft. Dominic Barter – ooit leerling van de grootste geweldloze communicatie guru Marshall Rosenberg en nu zelf expert te noemen met zijn eigen studies en award-winnende communicatietechnieken – verklaart deze veelgebruikte respons in discussies:
“Net zoals mensen hun stem verheffen om te compenseren voor het feit dat de ander letterlijk ver weg staat, hebben ze de neiging om hun stem te verheffen om te compenseren voor hun gevoel van afstand tot (begrepen worden door) de ander .”
Zo’n agressieve discussie ontaardt al gauw in ruzie en conflict. Dat komt doordat beide partijen denken dat er iemand moet winnen. Dat het een gevecht is waarbij er eentje boven moet komen en de ander het onderspit delft. Niet slim – en vooral niet bepaald oplossend, bevestigt expert in geweldloos communiceren dr. Kimi Kashtan:
“De weg naar een werkelijke oplossing is om de focus op die uitkomst los te laten. In plaats daarvan moeten we kijken naar connectie, midden in dat meningsverschil.”
Hoé we dat voor elkaar moeten krijgen dan? Heeft dr. Kimi ook een vrij duidelijke stelling in:
“Ik blijf me constant verbazen over wat we met effectief communiceren voor elkaar kunnen krijgen.”
Klopt. Want een discussie die je communicatief effectief, assertief en geweldloos houdt, voorkomt niet alleen ruzie – maar verbetert de relatie met je discussiepartner zelfs. Moet je het wel goed doen.
En daar komt schreeuwen noch stilzwijgen bij kijken. Niet agressief, niet passief agressief, maar assertief aanpakken dus.
Geweldloze communicatie, werkt zo
Het mooie aan het probleem met ongezonde discussies is dat je zelf kunt beginnen met de oplossing. Want hoewel je het gedrag van je ‘tegenstander’ niet in de hand hebt, kun jij zélf bepalen hoe je reageert in discussies: passief, agressief óf assertief. En met die keuze heb je het keerpunt van je discussie in handen. Zet ‘m dus – zélf – naar je hand!
Miki Kashtan:
“Het vermogen om te reageren vanuit bewuste keuze, in plaats vanuit impuls of gewoonte, vanuit ‘zou moeten’, vanuit angst of wat dan ook: dat is het meest waardevolle vermogen dat je hebt. We hebben altijd de vrijheid en keuze om te reageren hoe we willen.”
En dat is meteen de aller belangrijkste les voor een gezonde discussie op basis van geweldloze communicatie: reageer niet vanuit impuls, maar reageer bewust en weloverwogen.
Om dat voor elkaar te krijgen moet je wel eerst één ding doen (en dan nog 2):
1. Stop
Stop héél even, voordat je (agressief) reageert. Je moet jezelf even tot een halt roepen, voordat je dingen gaat roepen waar je spijt van krijgt. En dat krijg je geheid, wanneer je agressief discussieert.
Haal diep adem en haal je brein uit de agressieve aanvalsmodus. Zo stop je de impuls van het agressief reageren en maak je ruimte voor het denkend vermogen van je brein om bewust te kunnen reageren, zoals dr. Miki aanraadde.
Sluit als het nodig is een halve seconde je ogen om jezelf even uit de situatie te halen en je focus naar binnen te keren: waar je adrenaline omhoog schiet en je impulsen klaar staan om te schieten. Stop ze, gewoon door ze te herkennen en bewust te ontwapenen.
Dán ben je klaar om te reageren in een discussie. O nee, wacht. Eerst nog deze stap en dán mag je.
2. Gis
Gissen. Gokken. Inschatten. Raden. Vermoedens uiten. Dat is wat je nu doet.
Je wil de ander namelijk gaan begrijpen in deze stap. En daar moet je wat gis- en viswerk voor doen. Weet je namelijk nog wat geweldloze communicatie expert Dominic Barter zei over de reden dat mensen gaan schreeuwen in discussies? Dat komt door “…hun gevoel van afstand tot (begrepen worden door) de ander”.
In elke discussie wil elke partij niets liever dan begrepen worden. Dat is dus precies wat je gaat doen. In plaats van zorgen dat de ander jou begrijpt (wat je normaal gesproken doet), ga je zorgen dat jij de ander begrijpt.
En dat doe je door te gissen naar wat de ander bedoelt / wilt / verlangt / pijnigt / boos maakt. Gissen waar deze discussie om draait, in feite. Zeg daarom in deze stap:
“Als ik het goed begrijp wil je…”
Of:
“Ik geloof dat je bedoelt dat jouw visie…”
Of:
“Ik probeer je te begrijpen. Voel je je gekwetst?”
Gis, gok en vis en raad tót je er achter bent gekomen wat de ander drijft. Welk punt hij probeert te maken, met welk doel en welke achterliggende gedachte daarbij hoort.
Het ultieme doel hier is om de gedeelde factor te ontdekken. Die is er altijd, geloof me. Je wil bijvoorbeeld allebei begrepen worden, je wil allebei vredevol samenleven of je wil allebei dat de wereld een beetje beter wordt.
Heb je het pijnpunt, de bedoeling en misschien zelfs de gedeelde factor te pakken – dan herhaal je die:
“Als ik het goed begrijp wil je dat ik me meer inleef in jouw situatie. We willen allebei dat we elkaar beter begrijpen om beter samen te kunnen leven.”
Dit is natuurlijk maar een voorbeeld. De conclusies kunnen natuurlijk ook feitelijker of luchtiger zijn dan dat. Afhankelijk van je discussiepartner, de setting en het onderwerp. Met je broer op een verjaardag zul je anders discussiëren over keuzes van onze minister-president als wanneer je met je partner discussieert over jullie liefdesleven. De omstandigheden kunnen willekeurig zijn, de communicatietechniek blijft hetzelfde.
3. Reageer
Je hebt de afstand tot elkaar begrijpen verkleint door uit te spreken dat je de ander begrijpt. Op deze manier heb je bij de ander de adrenaline en de aanvalsmodus uitgeschakeld, net zoals je dat in stap 1 bij jezelf deed.
Zodra er begrip in het spel is, gaat ook de ander meer ontspannen en een open houding aannemen. Nú is hij of zij klaar om jouw visie te horen. Nú mag je reageren, bewust en weloverwogen, in een assertieve en open setting tegenover elkaar.
Voor de zekerheid herhaal je nog een keer jullie gedeelde factor en vul je die aan met jouw visie:
“We willen elkaar allebei beter begrijpen om beter samen te leven. Ik begrijp je vaak niet, omdat ik…”
Klinkt toch al stukken beter dan:
“Ik begrijp niks van jou! Je bent ook nooit duidelijk!”
Da’s de agressieve impuls die je hebt weggewerkt. Knap staaltje geweldloos communiceren!
Let op
Je bent er al, hoor. Maar als je het echt 100% goed wil doen, heb ik nog een paar extra tips voor je. Wanneer je in een discussie zit, draait het namelijk niet alleen om wat je zegt. Een groot deel van je communicatie wordt via je lichaamstaal overgebracht. Die moet dus in lijn zijn met je inhoudelijk assertieve en geweldloze communicatie. Wanneer je open en geïnteresseerd bent om de ander te begrijpen, moet je lijf dat óók zeggen.
Let daarom op:
- Je ogen. Kijk de ander aan wanneer je praat of luistert.
- Je houding. Geen gekruiste armen en niet wegdraaien van je discussiepartner. Hou het open en leun zelfs een beetje voorover wanneer de ander praat.
- Je gezichtsuitdrukking. Deze kan net zo impulsief reageren als je woordenstroom. Geen rollende ogen, geen opgetrokken wenkbrauwen. Hou het neutraal, totdat je je bewuste reactie hebt gevormd.
- Je aandacht. Houd die onverdeeld bij de discussie. Geen telefoon checken of zelfs maar naar buiten kijken wanneer er iemand voorbij loopt. Het toont desinteresse.
- Je toon. Geen stemverheffing, geen snerpende articulaties, geen intonaties met alternatieve bedoelingen. Houd ‘m neutraal en natuurlijk, te allen tijde. Met schreeuwen is namelijk nog nooit een discussie opgelost.
Dus
Onthoud dus, voor elke discussie in de toekomst die je geweldloos wil voeren:
- Stoppen en stilstaan bij je impulsen.
2. Uitvogelen wat de ander voelt, bedoelt en waar hij op doelt – en wat jullie gedeelde factor daarin is.
3. Reageren; beginnend met de gedeelde factor, aangevuld met wat jij voelt, bedoelt en waar je op doelt.
En dat te allen tijde zónder oordeel, mét onverdeelde aandacht. O, en zonder schreeuwen. Dat ook natuurlijk.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
