We hebben het misschien wel meer dan ooit nodig: begrip voor elkaar. Dat betekent niet dat je het met elkaar eens hoef te zijn, maar wel dat jij je kunt verplaatsen in de ander. Dat vergt empathie. Nu is niet iedereen daarmee geboren, maar dat maakt gelukkig niet uit: onderzoek toont namelijk aan dat een empatisch vermogen te leren én te trainen valt.
Volgens een studie van het Max Planck Instituut gaat het de verkeerde kant op met ons empatisch vermogen. Steeds vaker en steeds meer zijn we met onze eigen gevoelens bezig en vergeten we dat anderen die ook hebben — ‘emotioneel egocentrisch’, noemt de studie het. Zo blijken we het lastiger dan ooit te vinden om empathie op te brengen, maar ook om deze te tonen.
Waarom is dat erg?
Nou, allereerst hebben we hierdoor minder snel in de gaten wanneer het niet goed met iemand gaat. Zo heb je onbewust een collega gekwetst met een – in jouw ogen – onschuldige opmerking. Zou je empathische radar beter ontwikkeld zijn, dan zou je dat merken en medeleven tonen. Daarnaast begrijp je mensen hierdoor slechter. Je ziet in niet in waarom een vriendin zich ‘ineens zo vreemd gedraagt’ of waarom je partner zich afstandelijk opstelt.
Zou je nou aan je empatisch vermogen werken, dan pik je dit soort signalen sneller op en herstel je sneller de band die je met de persoon hebt. En wie weet had je de situatie zelfs kunnen voorkomen…
Tijd dus om aan je empatisch vermogen te sleutelen! Dat doe je in twee stappen:
- Je zal allereerst je empatisch vermogen moeten vergroten — zodat je er meer van hebt.
- Je zal moeten leren hoe je empathie toont — zodat je weet hoe je het kan uitdelen.
Maar, om iets te verbeteren moet je eerst weten wat het precies is. Daarom eerst:
Wat is de definitie van empatisch vermogen?
Volgens Wikipedia is dat als volgt:
‘Empathie is inlevingsvermogen, het vermogen om zich in te leven in de situatie en gevoelens van anderen.’
De onderzoeksleider van het bovenstaande onderzoek verwoordt het liever als volgt:
‘Empatisch vermogen is het tegenovergestelde van emotioneel egocentrisme’.
Dat laatste is het projecteren van je eigen kijk op de emotionele staat van anderen; je gebruikt je eigen ervaringen als maatstaf. Klinkt oké, maar wanneer je zelden buiten je comfortzone treedt of een kleine belevingswereld hebt, kun jij je dus letterlijk niet inleven in die van een ander. Je begrijpt het niet.
Empatisch vermogen is een het inzicht waarin dit wel lukt: je bent je bewust van de situaties, gevoelens en belevingen van een ander. Zonder er subjectief naar te kijken, zonder deze naast jouw eigen ervaringen te leggen.
Mooi, toch? Dit is hoe je dat vermogen versterkt of – wanneer je het niet hebt – krijgt:
Stap 1. Empatisch- of invoelend vermogen vergroten
Je gaat de manier waarop waarschijnlijk vreemd vinden. Toch blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat jouw inlevingsvermogen niet alleen te trainen, maar ook aan te leren is. Weet je ook hoe? Door meditatie!
Ja, werkelijk!
Het blijkt dat door middel van meditatie de pariëtale kwab in activiteit toeneemt; het stukje brein dat grotendeels verantwoordelijk is voor je empathiegevoel. En dat binnen enkele weken.
Specifieker? Het blijkt dat een zogenaamde ‘LKM’-oefening hierbij het snelst verandering teweeg brengt. Dat staat voor ‘Loving Kindness Meditation’.
- Dat klinkt misschien heel zweverig, maar eigenlijk is het niets meer dan de mensen dichtbij je voor je geestesoog halen en hen al het goeds toewensen.
- Vervolgens verplaats je de focus naar jezelf — spreek jezelf aardig toe. Dat kan al door te zeggen dat je ‘goed genoeg bent’. Probeer het eens.
- Vervolgens kies je iemand die je niet ligt; waar je wellicht een conflict mee hebt. Probeer hem of haar te vergeven, in ieder geval in je hoofd. En ja, dat is misschien lastig, maar door wrok te koesteren vergiftig je enkel jezelf.
Je kunt bovenstaande LKM-oefening enkele weken uitproberen, bijvoorbeeld vlak voor het slapengaan of bij het ontwaken. Zo train jij je empathie én start je jouw dag positief. Wij bij Tijdwinst.com gebruiken de techniek ook regelmatig zelf. Deze video helpt ons daarbij:
Stap 2. Je verworven empathie uiten
Met een steeds sterker wordende empathie-spier kun je er vervolgens voor kiezen om in je dagelijkse omgang empathischer op te treden, bijvoorbeeld op je werk of richting je partner. Daarvoor zul je een vicieuze cirkel moeten creëren:
Om namelijk empathie op te kunnen brengen, helpt een sterke vertrouwensband enorm. Die ontstaat op zijn beurt weer door met aandacht te luisteren naar een ander. Je begrijpt de ander daardoor beter, waardoor jij weer empathie voelt — enzovoort.
Een eerste stap om mee te beginnen is daarom leren hoe je actief luistert:
1. Actief luisteren
Er is een verschil tussen iemand aanhoren en werkelijk luisteren naar degene. En dan kan het gaan om een interessant voorstel, anekdotisch verhaal of de huilbui van een goede vriendin. Het doel is om de persoon te laten spreken zonder dat jij oordeelt, aan jezelf refereert of de ander (ongevraagd) met adviezen overlaadt.
Dus niet:
- ‘Nou, ik ben toch echt van mening dat…’
- ‘Oh, herkenbaar! Ik had laatst ook…’
- ‘Weet je wat jij zou moeten doen…’
Goedbedoeld misschien, maar verre van empatisch. In plaats daarvan focus je op actief luisteren: je stelt verdiepingsvragen, laat de ander uitspreken en houdt rekening met je verbale en non-verbale communicatie.
‘Kun je me meer vertellen over…?’
‘Oeh, dat klinkt heftig. En toen?’
‘Wat dacht je op dat moment?’
Hier lees je daar meer over:
- Actief luisteren — 5 tips die jou een aangenamere collega maken
- Luisteren – je doet het verkeerd (1 tip voor verbetering)
- Hoe kun je begrip tonen op de juiste manier? Met deze 3 stappen!
2. Empathie tonen
Zodra de ander zijn of haar heeft gelucht, is het tijd om aan te tonen dat je (1) hebt geluisterd, (2) je kunt inleven in zijn of haar verhaal en (3) begrip toont. Doe dit door samenvattend te herhalen wat de ander heeft gezegd.
- ‘… dus eigenlijk zeg je dat je het gevoel hebt dat hij jou niet serieus neemt?’
- ‘… je gaf daarnet aan dat je het storend vond dat zij jou niet gebeld heeft. Klopt dat?’
Vul dat aan met een blijk van begrip; je begrijpt wat de ander bedoelt en erkent de situatie waarin zij zich begeven. Dat kan heel eenvoudig:
‘…ik begrijp het.’
‘Ik snap dat dat vervelend voor je is.’
‘… jeetje, ik kan me voorstellen hoe rot jij je daar bij voelt.’
Dit werkt natuurlijk alleen als jij het ook oprecht rot vindt voor de ander. Meen je er geen snars van, dan prikt de ander daar al vlug doorheen. Vind je het toch nog lastig om begrip voor anderen op te brengen, blijf dan de LKM-oefening herhalen.
3. Vertrouwensband vasthouden
Hoe meer empathie je in je gesprekken uit, hoe sterker de band wordt die je met de persoon hebt. Het vasthouden van de vertrouwensband gebeurt dus eigenlijk vanzelf, maar dan moet je wel empathie blijven uiten.
En dat is gelijk hoe de vicieuze cirkel ontstaat: je begrijpt steeds meer van de persoon en de situatie waarin hij of zich bevindt. Empathie opbrengen wordt dan ook steeds natuurlijker en oprechter.
Mooi!
Kortom
Meer dan ooit hebben we begrip voor elkaar nodig en kom je niet verder met een ikke-ikke-ikke-houding. De rest hoeft niet te stikken, maar heeft wellicht een oprecht luisterend oor nodig. Dat van jou.
En ondanks dat je misschien lastig vindt, empathie uiten, blijkt gelukkig dat het te trainen valt. Probeer daarom bovenstaande meditatie eens een tijdje uit en kijk of het jouw begrip voor anderen vergroot.
Succes!
Dagelijks zulke tips en handige inzichten?
Volg ons dan op Instagram. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Dit bericht op Instagram bekijken
Wie zijn wij?
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van time management, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
