Of het nu om het versterken van (werk)relaties gaat of om het overbrengen van kostbare informatie: de wijze waarop je het gesprek voert, bepaalt veel over de uitkomst. Leer daarom de verschillende soorten gesprekken kennen; waar je op moet letten, wat je wél moet zeggen of juist niet. Succesvol communiceren is immers de eerste stap naar persoonlijke effectiviteit.
Welke soort gesprekken zijn er? En wat heb ik daaraan?
Volgens deze conflict specialist zijn er 4 verschillende soorten gesprekken te onderscheiden. Dit op basis van twee variabelen:
- Is het gesprek samenwerkend of competitief?
- Is het gesprek eenrichtingsverkeer of tweerichtingsverkeer?
Zoals je begrijpt maakt dat namelijk nogal een verschil in de wijze waarop je een gesprek voert. Ben jij namelijk diegene die telkens aan het woord is en waarbij de ander luistert (eenrichtingsverkeer), dan ontstaat er een andere dynamiek dan wanneer jullie beide zouden spreken.
Dat zelfde geldt voor de toon van het gesprek: is het doel om je gesprekspartner te overtuigen of om samen tot een oplossing te komen? – samenwerkend of competitief? Dat maakt namelijk nogal wat uit.
Wanneer je deze twee factoren kruist, dan ontstaan er vier verschillende soorten gesprekken:
- Het samenwerkende gesprek waarbij er eenrichtingsverkeer plaatsvindt: de toespraak
- Het samenwerkende gesprek waarbij er tweerichtingsverkeer plaatsvindt: de dialoog
- Het competitieve gesprek waarbij er eenrichtingsverkeer plaatsvindt: de tirade
- Het competitieve gesprek waarbij er tweerichtingsverkeer plaatsvindt: het debat
1. De toespraak: informatie delen
In deze vorm wordt het gesprek vanuit één persoon gevoerd en is de ondertoon samenwerkend. De persoon richt zich op jou, maar het kan ook zomaar een groep zijn die de persoon toespreekt. Vaak is het doel van een toespraak om één of meerdere personen van informatie te voorzien.
Je kunt hierbij denken aan een collega die jou de kneepjes van het vak leert: hij werkt jou in en vertelt je wat er moet gebeuren en wanneer. Jij luistert. Of neem je leidinggevende die jullie iedere maandagochtend bij elkaar roept om de weekplanning door te nemen: zij spreekt, het team luistert om zo nieuwe informatie te krijgen.
‘Goed, vanaf dinsdag gaan we aan de slag met de nieuwe voorwaarden. Jullie vinden een uitgebreide uitleg in jullie mailbox. Let er ook zeker op dat…’
Waar je bij deze gesprekssoort rekening mee moet houden
Het is belangrijk om te herkennen wanneer jij je in een toespraak bevindt, of het nou om een spreker bij een congres gaat of om een update van een collega. Je wil belangrijke informatie namelijk goed opslaan. Houd daarom je aandacht erbij en leer reflectief luisteren, mocht je verduidelijking willen.
- Reflectief luisteren voor meer begrip en diepgang in een gesprek
- Waarom niets zeggen in deze 6 situaties waarschijnlijk het beste is
2. De dialoog: band smeden
Op een doorsnee (werk)dag is dit de gesprekssoort waarmee je het meest te maken krijgt: de samenwerkende gespreksvorm die uit tweerichtingsverkeer bestaat.
Indien dat goed verloopt, vindt er een mooi dialoog plaats: iemand spreekt, de ander luistert en stelt eventueel een vraag. Daarna is de ander aan de beurt. Het doel van zo’n gesprek kan ontzettend uiteenlopen: van het uitwisselen van informatie tot aan het smeden van een persoonlijke band.
Denk hierbij aan een telefoongesprek tussen jou en de verzekeringsmaatschappij of een informele babbel tijdens een netwerkborrel. Jullie spreken allebei en luisteren om de beurt.
‘Dus u geeft aan dat de factuur vanaf januari zal worden verhoogd?’
‘Ja, wanneer u kijkt naar de tweede tabel ziet u dat…’
‘… ah oké. En kunt u mij ook nog vertellen hoe ik…’
…
Waar je bij deze gesprekssoort rekening mee moet houden
Hierbij kan veel misgaan. Denk aan een collega die het gesprek kaapt en jou geen spreekruimte geeft. Of aan een klant die jou telkens onderbreekt of niet goed luistert. Of neem je eigen gespreksfouten eens onder de loep: het gebruiken van twijfeltaal, slechte non-verbale communicatie of het bieden van een slecht luisterend oor. Kortom: er bestaan onnoembaar veel fouten die jij tijdens een dialoog kunt maken.
Hier vind je enkele artikelen die jouw gespreksvaardigheden kunnen verbeteren. Indien je het werkelijk grondig wil aanpakken, raden we je aan een cursus Gesprekstechnieken te volgen. Daarin leert een expert je wat je wel (en juist niet) moet zeggen om je communicatie op de werkvloer en in je persoonlijke leven te verbeteren.
- De regie nemen in een gesprek op een nette manier! (5 stappen)
- Kort en bondig communiceren voor het grootste effect – 7 tips van Harvard
- Tips voor goede communicatie op de werkvloer: zeg deze 4 dingen nooit
3. De tirade: inspireren of intimideren
Dit klinkt meteen heel negatief, maar een tirade betekent niet gelijk dat iemand emoties spuwt of in een woedeaanval uitbarst. Deze gespreksvariant is dan wel van het competitieve soort en vindt plaats middels eenrichtingsverkeer, maar het kan ook positieve intenties hebben:
Denk bijvoorbeeld maar eens aan de positiviteitsgoeroe die mensen wil aansporen hun beste beentje voor te zetten of aan de vriendin die jou ervan wil overtuigen ‘toch voor die groene jas te gaan, want…’ – overtuigend, mét de beste intenties.
Natuurlijk kan een tirade ook anders uitpakken: een collega is niet te spreken over de wijze waarop zijn aanvraag is afgehandeld en deelt zijn ongenoegen luidkeels met de rest van het team. Niet per se om jullie van zijn gelijk te overtuigen, maar om zijn emoties te uiten.
Waar je bij deze gesprekssoort rekening mee moet houden
Afhankelijk van de toon kan een tirade intimiderend voelen. Misschien wil je helemaal geen groene jas en misschien voel jij je wel ongemakkelijk bij een scheldende en tierende collega. Je zal dan sterk in je schoenen moeten staan om je daardoor niet te laten beïnvloeden. Dit helpt:
- Voorkom conflictvermijdend gedrag op het werk! (6 tips die helpen)
- ‘Nee zeggen’ moeilijk? Zo stop je met je meegaand gedrag!
- Begrip tonen? Door deze 6 tips voelt de ander zich begrepen!
Natuurlijk kan ook jijzelf de gesprekspersoon zijn die een tirade afsteekt, bijvoorbeeld om je gelijk te krijgen of omdat jouw emoties je ineens overspoelen. Om te voorkomen dat jij anderen met een naar gevoel achterlaat, wil je deze uitbarstingen voorkomen:
- Woede tijdens een gesprek onderdrukken of juist uiten? Het antwoord volgens expert
- Agressief gedrag – hoe ‘t hooligan brein werkt (en ’t jouwe!)
- Wat te doen bij ruzie in relatie: luisteren (met een vleugje humor)
4. Het debat: overtuigen
Competitief, maar wel tweerichtingsverkeer – dat kan een prima vruchtbaar gesprek opleveren, mits beide personen het op een constructieve wijze doen, natuurlijk.
Zo kun je met je partner overleggen wat er deze vandaag op het menu staat. Hij wil bami, jij ziet dat niet zo zitten. Nadat zij je heeft uitgelegd dat dat voor jou minder kokkerel-moeite betekent, stem je toch in; een klein voorbeeld van een dagelijks debat.
Natuurlijk kan zo’n debat ook groter uitpakken: je brainstormt met een collega over een andere benaderingswijze. Jij legt jouw standpunten uit in de hoop hem te overtuigen, hij doet datzelfde. Of neem het onderhandelen over de prijs van je nieuwe auto: doe je dat goed, dan scheelt dat weer in je portemonnee.
Waar je bij deze gesprekssoort rekening mee moet houden
Doorgaans is niet ieder debat een (ego)strijd. Je wil de ander met de beste bedoelingen overtuigen van je gelijk. Voorkom hierbij dat je te intimiderend of agressief opstelt, én durf ook toe te geven wanneer je ongelijk hebt.
- Onderhandelen, the complete guide (om tot een keiharde deal te komen)
- In 3 stappen uitstel vragen wanneer je een deadline niet haalt
- Salarisonderhandeling als je niet ‘keihard’ bent (in 3 stappen)
Kortom: er zijn 4 verschillende soorten gesprekken
… en jij weet nu wat ze inhouden én hoe je ze (goed) voert. Dat gaat een verschil maken in de wijze waarop jij communiceert of hoe je in een gesprek van wal steekt. Niet alleen behaal je daardoor betere resultaten op de werkvloer, het komt ook je relaties ten goede.
Probeer het dus een: kijk of jij kunt achterhalen in welk soort gesprek jij je bevindt. Benut die kennis om vervolgens het gesprek naar een hoger niveau te tillen.
Succes!
Dagelijks zulke tips en handige inzichten?
Volg ons dan op Instagram. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Dit bericht op Instagram bekijken
Wie zijn wij?
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van time management, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
