Sommige mensen blaken van het zelfvertrouwen, ze weten wat ze willen en laten dat duidelijk horen. “Had ik dat ook maar”, zucht je misschien — in plaats daarvan twijfel je regelmatig aan jezelf en aan je competenties. Wat blijkt nu? “Te weinig zelfvertrouwen is oké, het helpt je net dat beetje extra geven.” Dat zit zo:
Als kind had je al weinig zelfvertrouwen. Hoezeer jouw leraren je ook aanspoorden met aanmoedigende kreten als “Je kan het! je moet alleen wat meer zelfvertrouwen hebben!”, de twijfel die jij in jezelf had, leek nooit écht te verdwijnen.
Hoewel dit misschien nu een minder grote rol speelt dan toen je nog in de schoolbanken zat, lijk je toch ook in je dagelijks leven regelmatig aan jezelf te twijfelen;
- Je bent bijvoorbeeld bang jezelf in dat lastige nieuwe project te storten — “wat als ik niet de juiste competenties heb?”
- Je vraagt liever niet die leuke kennis mee uit — “wat als hij me niet ziet zitten?”
- Je twijfelt er soms zelfs aan of je kat je wel leuk genoeg vindt…
Of jouw onzekerheid nou terecht is of niet, soms lijkt het alsof jouw gebrek aan zelfvertrouwen het enige is dat tussen jou en de betere versie van jou instaat. Je leest dan ook zelfhulpboek na zelfhulpboek, hopend op een antwoord hoe jij uiteindelijk net zo zelfverzekerd kan worden als die ene collega.
Immers, je moet zelfverzekerd zijn wil je uiteindelijk wat bereiken, toch? — dat is tenminste wat al die motivatie-video’s en aanstekende afbeeldingen op je Pinterest Board je vertellen.
Nou, ja én nee.
Te weinig zelfvertrouwen laat je nét dat beetje extra geven
In jezelf geloven is natuurlijk heel goed. Toch kunnen ook twijfel en een gebrek aan zelfvertrouwen ontzettend nuttig zijn.
Waar zelfvertrouwen er namelijk voor zorgt dat je durft te beginnen, zorgt twijfel ervoor dat je beter je best doet.
zegt ook psycholoog en auteur van het boek ‘The Self-confidence Workbook’ Barbara Markways.
“Het helpt je na te denken over je normen en waarden — is dit werkelijk wat ik wil en past dit in het leven dat ik wil leiden en de persoon die ik wil zijn?
Markway legt verder uit dat te weinig zelfvertrouwen het makkelijker maken om hulp te vragen — je zult eerder aangeven wanneer iets je te veel wordt en je krijgt hierdoor sneller de kans te leren van je fouten. Zo breid je niet alleen je kennis uit, je zet betere resultaten neer.
Volgens Patrick Carroll, professor Psychologie aan de Universiteit van Ohio State, is te weinig zelfvertrouwen hebben dan ook oké.
“Een gebrek aan zelfvertrouwen is een natuurlijk en onvermijdelijk gevolg wanneer je iets nastreeft dat de moeite waard is. Dat beetje onzekerheid is namelijk een signaal dat jij je op de goede weg bevindt. Zou je geen twijfel ervaren dan push jij jezelf misschien niet hard genoeg.”
Daarnaast zorgt die twijfel er ook voor dat je kritisch naar jezelf – en vooral naar je werk – kijkt — ook niet geheel onbelangrijk;
Kijk je bijvoorbeeld naar personen die de top in hun carrière hebben bereikt, dan zijn ook zij door een periode van twijfel moeten gaan — ook hun ambities lagen ooit hoger dan de capaciteiten die ze op dat moment hadden. Toch zorgde die twijfel ervoor dat ze misschien nét iets beter hun best deden.
Ira Glass, de presentator van This American Life en die je in bovenstaand filmpje hoort, legt uit;
“Allemaal gingen ze door een jarenlange fase waarin de twijfel ervoor zorgde dat ze kritisch konden beoordelen wanneer hun werk en prestaties niet goed genoeg waren en ze dus tekort schoten.”
De oplossing? Ze gingen hun werk nóg beter voorbereiden, nóg beter hun best doen.
“Echt alleen wanneer je blijft herhalen en blijft doen, kun je de kloof tussen dat gebrek aan zelfvertrouwen en het waarmaken van je ambities dichten en werkelijk die prestaties neerzetten die tippen jouw hoge standaard.”
Kortom, de relatie tussen zelfvertrouwen en een gebrek aan zelfvertrouwen is dus niet zo zwart-wit als het lijkt. Het is niet vanzelfsprekend dat wanneer je voldoende zelfvertrouwen hebt, je ook de beste resultaten neerzet.
Weinig zelfvertrouwen oké — constant jezelf omlaag halen niet
Echter, hoewel twijfel je aanspoort je beste beentje voor te zetten, geeft Markway wel aan dat het belangrijk is dat jij die negatieve gedachten niet teveel aandacht schenkt.
“Blijf jezelf de vraag stellen “Is dit waar? Is deze gedachte belangrijk? Is deze gedachte nuttig?”
Professor Carroll constateert daarnaast dat twijfel dan misschien nuttig en zelfs gunstig is, chronisch aan jezelf twijfelen en in een constant negatief zelfbeeld blijven hangen, is schadelijk.
Hij suggereert dan ook dat wanneer gezonde twijfel omslaat naar een constant laag zelfbeeld je moet focussen op een “jouw ideaalbeeld — hoe ziet de perfecte ‘jij’ eruit?” Doe je dit regelmatig dan zou dit volgens hem de oplossing moeten bieden voor de eeuwige twijfel die je over jezelf hebt — of zoals hij het zelf zegt:
“Wanneer je focust op wie je zou kunnen zijn, haal je de aandacht weg van alle manieren waarop je zou kunnen falen en stop je het herkauwen van negatieve gedachtes.”
Dr. Kristin Neff, een vooraanstaand expert op het gebied van zelfcompassie, gelooft daarnaast dat wat aardiger voor jezelf zijn – jezelf compassie tonen – ook het tegengif kan zijn voor overmatige zelfkritiek.
“Onterechte zelftwijfel is alles behalve oké — onterecht gebrek aan zelftwijfel – een teveel aan zelfvertrouwen – daarnaast ook. We moeten onszelf goed en eerlijk kunnen inschatten. Wat zijn onze sterke punten en wat kan er beter? — ongeacht wat daar vervolgens uit voortkomt, zul je toch je best moeten doen om van jezelf te houden.”
Twijfel is dus niets slechts. Het zorgt ervoor dat je kritisch naar jezelf durft te kijken — zolang je niet té kritisch bent en jouw twijfel laat omslaan in een onterecht laag zelfbeeld.
Toch kan het in het dagelijks leven lastig zijn om te onthouden dat aan jezelf of je capaciteiten twijfelen oké is.
Zelf inzien wat je waard bent — niemand anders zal ‘t voor je doen
Neem een willekeurig zelfhulpboek, luister een podcast over zelfvertrouwen of open Pinterest — overal waar je kijkt of luistert wordt de boodschap medegedeeld dat “alles begint bij zelfvertrouwen” of “dat jij je dromen waarmaakt door er enkel in te geloven.”
Allemaal heel leuk, aardig en misschien zelfs op de korte termijn motiverend, maar uiteindelijk zorgt dit er alleen maar voor dat je nog meer aan jezelf gaat twijfelen — “waarom voel ik me zo en anderen niet? Is er iets mis met mij?
Onze hele maatschappij is er dan ook op ingesteld dat je zelfverzekerd moet zijn. Ben je dat niet, dan moet je daaraan werken anders loop je dadelijk achter op al die mensen die wél blaken van het (al dan niet valse) zelfvertrouwen.
De zelfhulp-industrie prikt hier dan ook graag een graantje (of 9,9 miljard) aan mee. Je zult daarom niet snel horen dat het normaal is dat je soms zo je twijfels hebt — klinkt niet spannend, verkoopt niet goed.
Het enige dat jij dus kunt doen, is zelf inzien dat die twijfel je die regelmatig voelt helemaal niet zo’n groot probleem is. Het zorgt ervoor dat je beter je best doet en houdt je een spiegel voor. Waak er echter wel voor dat deze twijfel terecht is. Wanneer jij namelijk chronisch te maken hebt met een laag zelfbeeld, werkt jouw twijfel averechts.
In die gevallen kun je, zoals eerder benoemd, het volgende doen:
- Psycholoog Markway: Vraag jezelf af of de negatieve gedachten en twijfels die je hebt waar zijn. Zijn ze daarnaast belangrijk en nuttig? Helpt het denken van deze gedachten je écht verder of houden ze je simpelweg tegen aan de slag te gaan?
- Professor Carroll: Focus je op de persoon die je in de toekomst wil zijn. Wat doet de toekomstige jij? Hoe ga je met bepaalde tegenslagen om? Deze vragen kunnen je helpen jouw ‘ideale ik’ vast te stellen.
- Dr. Neff: Toon wat meer compassie voor jezelf. Wat zijn je sterke punten, wat zijn de dingen waar je minder goed in bent? Houd ondanks dat toch gewoon van jezelf.
Twijfel dus een aan jezelf — misschien niet heel hip, maar je geeft net dat kleine beetje extra waardoor je uiteindelijk verder komt dan die over-zelfverzekerde collega.
Wij twijfelen in ieder geval niet aan je!
Meer weten? Volg een Assertiviteitscursus
Het is dus helemaal niet zo erg wanneer jij je eens niet zo zelfverzekerd voelt. Echter, wanneer jij je het merendeel van de tijd zo voelt én merkt dat het jouw sociale interacties in de weg zit, let dan toch even op — misschien is er meer aan de hand.
In dat geval kun jij wellicht baat hebben bij het volgen van een Assertiviteitscursus. In 1 dag gaan wij samen aan de slag met jouw zelfvertrouwen en geven we je een aantal tips waardoor jij zelfs in de meest netelige situatie je staande weet te houden.
Een beetje twijfel is gezond, constructief jezelf neerhalen niet — volg ‘m dus eens, die Assertiviteitscursus, en leer van jezelf houden.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
