Je gaat altijd uit van het goede in de mens. Zeker wanneer het op jouw team aankomt. Dat zijn stuk voor stuk hardwerkende, enthousiaste mensen die elk het beste met het bedrijf voor hebben. Toch heeft er zich een narigheid voorgedaan. Iets kleins eigenlijk, maar doordat een collega de waarheid verzwijgt wordt het probleem groter dan wat het zou moeten zijn. Of hij liegt? 10 indicaties waaraan je kunt zien of hij wel (of toch niet) de waarheid spreekt.
Wat komt aan bod?
De presentjes die jullie jaarlijks opsturen naar jullie meest trouwe klanten zijn nog niet aangekomen. No biggie, kan gebeuren. Maar wanneer je de bestelinformatie raadpleegt zie je dat de collega die daar verantwoordelijk voor is de order gewoon te laat heeft aangevraagd.
Alleen, toen je het hem laatst vroeg, zei hij dat alles in orde was. Je dubbelcheckte het zelfs. ‘No worries. Ik heb de bestelling al drie weken geleden in orde gemaakt. Komt goed’, verzekerde hij je.
Totdat het dus niet goed kwam.
En het gaat jou nou niet zozeer om de bestelling of dat er een fout is gemaakt. Je werkt immers met mensen en dan kunnen dingen gewoon mislopen. Wat jou stoort is dat je collega tegen je heeft gelogen.
En dat schaadt niet alleen het beeld dat je van hem hebt, maar ook het vertrouwen. Sterker nog: jij wil je als leidinggevende helemaal niet moeten bezighouden met wat “welles” of “nietes” gebeurt. Jij moet er gewoon op kunnen vertrouwen dat het gebeurt.
Je besluit daarom om het gesprek aan te gaan. Gewoon, op een constructieve manier. Horen wat hij te zeggen heeft. Maar al gauw merk je dat je collega niet van plan is om toe te geven. Hij heeft de bestelling op tijd geplaatst. ‘Echt, ik lieg niet.‘
Of wel?
Weet wel:
Je kunt pas zien of iemand liegt zodra je weet wat zijn of haar basishouding is: welk soort lichaamstaal vertoont hij normaal gesproken, zowel in rust als wanneer hij zich in een gestresste situatie begeeft?
Want het feit dat hij misschien wat zenuwachtig heen en weer beweegt op zijn stoel, wil niet meteen zeggen dat hij liegt. Misschien doet hij dat wel vaker. Tijdens jullie evaluatiegesprek, bijvoorbeeld.
Ga daarom voor jezelf na met welk gedrag je bij hem bekend bent. Heeft hij bepaalde trekjes? Lichaamstaal die hij veelvuldig gebruikt of gezichtsuitdrukkingen?
Kijk ook naar hoe hij zich deze ochtend heeft gedragen: je zag hem al een paar keer geeuwen bij de koffieautomaat. Misschien heeft hij er een korte nacht op zitten. Het is dan niet zo vreemd dat hij doet ook doet tijdens je “ondervraging”.
Met andere woorden:
Niet alle tekenen die duiden op liegen, duiden op liegen. Weet welke basishouding de persoon doorgaans hanteert. Zo kun je straks beter afwijkend gedrag herkennen.
Aan deze 10 indicaties zie je of iemand liegt
Met de basishouding in je achterhoofd, kijk je nu of je eventueel afwijkend gedrag ziet. Hoewel zich dat bij iedereen anders uit, zijn er wel een aantal algemene gedragingen te herkennen bij de meeste mensen: dingen die “leugenaars” doen of laten.
Hier kun je op letten:
1. Hij gebruikt veel lid- of aanwijzende voornaamwoorden
Je weet wel: woorden als “die, dat, daar, dit, deze” en “de, het, een”. Het blijkt dat mensen die iets achterhouden vaak dit soort woorden gebruiken. Waarschijnlijk met het doel om mentaal afstand te nemen van de waarheid. Een bekend voorbeeld is de zin/leugen ‘I did not have sexual relations with that woman.’ Oke, Bill.
‘Ik heb die bestelling op tijd geplaatst.’
‘Ik heb wel degelijk de presentjes naar deze klanten gestuurd’.
‘Ik kan me niets herinneren van deze mail.’
‘Deze aanvraag heeft plaatsgevonden op de datum die ik je hebt doorgegeven.’
2. Hij beantwoordt jouw vraag met een tegenvraag
Een andere manier om om de hete brei heen te draaien, is door jouw vraag te beantwoorden met een eigen vraag. Een manier om maar geen antwoord te hoeven geven of per ongeluk zijn mond voorbij te praten.
‘Hoezo denk je dat? Denk je dat ik tegen je lieg?’
‘Hebben klanten soms gebeld, dat je me dit vraagt?’
‘Wat maakt dat jou uit? Ze zijn uiteindelijk toch bezorgd?’
3. Hij herhaalt letterlijk bepaalde zinsdelen of woorden
Je kunt nooit iets verkeerds zeggen wanneer je herhaalt want een ander zegt. Tenminste, dat is vast wat mensen die liegen denken wanneer ze letterlijk bepaalde woorden van je overnemen.
‘Of ik die bestelling pas maandag heb geplaatst? Nee, ik heb die bestelling niet maandag gedaan. Eerder.’
‘En of het bericht van Janneke me dan niet was opgevallen? Nee, ik vond Janneke’s bericht niet opvallend, of raar.’
4. Hij schermt zijn lichaam af
Letterlijk: scherm hij zijn lichaam af door er een voorwerp voor te plaatsen of door een bepaalde lichaamshouding aan te nemen? Denk aan een laptop die hij zo positioneert dat een deel van zijn torso wegvalt. Of het over elkaar slaan van zijn armen of het wegdraaien van zijn bovenlijf. De leugenaar wil hiermee voorkomen dat zijn lichaamstaal te duidelijk af te lezen is.
5. Hij knippert veel met zijn ogen of wrijft erin
Veelvuldig knipperen of in de ogen wrijven kan een teken zijn dat iemand iets in zijn oog heeft zitten of dat hij liegt. Waarschijnlijk dat laatste. Zeker wanneer je nagaat dat een gemiddeld persoon zo’n 1 keer per 5 seconden knippert, kun je concluderen dat de persoon zich nerveus voelt. Wellicht omdat hij een leugen vertelt.
6. Hij wiebelt of tikt met zijn voeten
Een been dat nerveus tikt of het verschuiven van voeten kan bij sommige mensen aantonen dat hij of zij nerveus is. Hij voelt zich in het nauw gedreven en wil letterlijk weglopen van het gesprek.
7. Hij klemt zijn kaken of lippen op elkaar
De kaken op elkaar klemmen of de lippen op elkaar persen is een manier waarop het lichaam voorkomt dat er ongewild informatie naar buiten komt. Hiermee lijkt het haast de mond van de leugenaar te willen snoeren.
8. Hij kijkt weg in een tegengestelde richting
In 85% van de gevallen blijkt dat wanneer iemand niet de waarheid vertelt hij naar de tegenovergestelde richting kijkt dan zijn voorkeurshand. Een linkshandige leugenaar kijkt dus regelmatig naar rechts, een rechtshandige naar links.
9. Hij vertoont ongecontroleerde mondbewegingen
Glimlachen, ook wanneer de situatie alles behalve grappig is. Of geeuwen, wanneer hij niet moe is. Het lichaam wil zich ontladen van de nervositeit die zich opbouwt. En door te lachen of de geeuwen kan het dit.
10. Hij vertoont afwijkende micro-expressies
Micro-expressies zijn tamelijk interessant. Voornamelijk omdat jij ze niet echt ziet, behalve wanneer je weet waar je op moet letten. Zo kan een wenkbrauw die één millimeter omhoog gaat duiden op een leugen of een trekje in de mondhoek. Indien je daar meer over wil weten, raden we je aan eens een bezoekje aan youtube te brengen. Daar vind je tal van interessante video’s die vol aanwijzingen en indicaties staan.
Kortom
Aan de hand van bovenstaande indicaties kun je bepalen of jouw vermoeden klopt. Zeker wanneer hij zowel afwijkend gedrag vertoont rondom de inhoud van het verhaal als in zijn non-verbale communicatie. Onthoud wel dat het hier om een vermoeden gaat. Je hebt niet te maken met keiharde bewijzen, maar dat neemt niet weg dat je geen gesprek met het teamlid aan kunt gaan. Niet alleen zodat je de waarheid boven tafel krijgt, maar ook zodat je het vertrouwen dat is beschadigd kunt herstellen.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij?
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van time management, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze site of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen. Volg ons ook zeker op social media.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
