Misschien heb je jezelf weleens horen zeggen, wanneer je voor de zoveelste keer jezelf moet motiveren om nog een stukje aan dat saaie verslag te werken: “Ik heb gewoon geen discipline.” Hoe vaker je dat zegt, hoe groter de verleiding om het op te geven en er niet meer aan te beginnen. Hoe langer je het uitstelt, hoe dichter de deadline nadert en hoe vervelender het vooruitzicht van dat verslag wordt. Steeds weer duikt die ene vraag op: “Hoe ontwikkel ik discipline?” Goed nieuws: ook jij kunt het leren.

Discipline vraagt om een beetje van een topsportersmentaliteit. Het betekent soms bereid zijn om bepaalde dingen (zoals een uur Netflix kijken, constant je apps checken of elke vraag van collega’s beantwoorden) te laten voor een groter doel. Klinkt niet verkeerd, toch?

Wat houdt discipline in? 

Discipline betekent dat je gestructureerd en gemotiveerd stappen zet richting een bepaald doel, en dat je bewust keuzes maakt om dat doel te bereiken. Het omvat ook dat je je inzet om afspraken na te komen en deadlines te halen. Een ander woord voor discipline is ‘doorzettingsvermogen’.

Volgens Wikipedia is discipline “het doorzettingsvermogen om iets te doen, zelfs als je er geen zin in hebt”. Het begrip komt van het Latijnse woord ‘disciplina’, wat weer is afgeleid van ‘discipulus’, dat ‘leerling’ betekent. Het draait erom dat je bereid bent om voortdurend te blijven leren en steeds dichter bij je doel te komen.

Belangrijk om te weten: motivatie en discipline zijn niet hetzelfde. Motivatie betekent dat je inziet waarom je iets doet en daardoor de behoefte voelt om stappen te zetten. Discipline betekent dat je daadwerkelijk actie onderneemt om dat grotere doel te bereiken.

Kortom, voor discipline zijn een paar dingen cruciaal:

  • Je hebt een duidelijk doel of resultaat voor ogen dat belangrijk is voor jou (of je werkgever, gezin, partner, etc.).
  • Je bent bereid om er structureel aan te werken, zelfs als je er niet altijd zin in hebt.
  • Je laat je niet afleiden door andere zaken die op je pad komen, zoals binnenkomende e-mails, grappige filmpjes in een groepsapp, of spontane ideeën om te kijken hoe het met een oude klasgenoot gaat.
  • Je volgt nauwkeurig de processen of regels die bij dit doel of resultaat horen, ook als dat tijd of moeite kost.
  • Je laat je niet ontmoedigen door tegenslagen. Zelfs als het even niet soepel loopt, blijf je je inzetten.
  • Je bent bereid om te leren van fouten (of van ontvangen feedback), zodat deze je uiteindelijk verder helpen.

Groep mensen die gedisciplineerd aan het werk zijn

Wat is zelfdiscipline? 

Dan is er ook nog zoiets als zelfdiscipline.

Dit lijkt sterk op gewone discipline, maar het verschil is dat je jezelf eraan houdt om op een bepaald moment iets te doen, ook als je er geen zin in hebt.

Je weerstaat bijvoorbeeld de verleiding om elke twee minuten je telefoon te pakken, omdat je weet dat je de notulen vandaag moet afronden. Ook al heb je veel meer zin om met het mooie weer buiten te wandelen, urenlang door Pinterest te scrollen of je berg aan e-mails weg te werken, je blijft gefocust op je taak: de notulen.

Is discipline een vaardigheid?

Discipline is een eigenschap die iedereen kan ontwikkelen, ook al heeft de ene persoon er van nature meer van dan de andere. Als je jezelf niet als gedisciplineerd beschouwt, wees gerust: discipline is een vaardigheid die je kunt leren en versterken. Zelfs als je twijfelt aan je eigen doorzettingsvermogen, het zit er wel degelijk! Je kunt je bestaande wilskracht verder ontwikkelen en je discipline verbeteren. Het is voor iedereen mogelijk om meer discipline aan te leren.

Waarom is discipline belangrijk?

Discipline is cruciaal om doelen te bereiken. Alleen door consistent aan iets te werken, kun je de resultaten behalen die je voor ogen hebt. Of het nu gaat om studeren, werken, sporten, afvallen, of een ander doel, succes bereik je alleen door er regelmatig tijd en aandacht aan te besteden, met zo min mogelijk afleidingen.

De belangrijkste voordelen van discipline:

  • Met discipline krijg je meer gedaan in minder tijd, waardoor je productiviteit toeneemt.
  • Je maakt minder fouten omdat je met volledige focus aan je taken werkt.
  • Doordat je gestructureerd en zonder afleidingen werkt, bereik je sneller de gewenste resultaten.
  • Het zien van resultaten motiveert je om door te gaan, omdat je weet waarvoor je het doet.
  • Door stap voor stap te werken, wordt het behalen van doelen haalbaarder, zonder stressvolle deadlines.
  • Het wordt makkelijker om ‘nee’ te zeggen tegen afleidingen, omdat je een duidelijk doel voor ogen hebt.
  • Je planning verloopt soepeler; deadlines worden met gemak gehaald en je weet precies wat er gedaan moet worden.

Kortom, meer discipline is altijd een pluspunt. Maar hoe ontwikkel je het? Hoe bouw je discipline op zoals topsporters, autocoureurs en beroemde kunstenaars dat doen? Hier zijn onze beste tips.

Hoe kun je jouw discipline ontwikkelen?

Wil je eindelijk die extra kilo’s kwijt? Je goede voornemen om twee keer per week te sporten volhouden? Of dat ene project waar je nooit aan toekomt nu echt starten? Het is tijd om er werk van te maken! Zo bouw je meer discipline op in 7 stappen:

1. Begin met een specifiek doel

Wil je gedisciplineerd aan iets werken? Begin dan met het stellen van een duidelijk doel. Stel, je wilt een boek schrijven. Het zal niet vlotten als je slechts af en toe een paragraaf schrijft. Met één keer per week 500 woorden te schrijven, heb je niet snel een manuscript. Wat ontbreekt er? Een concreet doel!

Vergelijk deze twee doelen eens:

  • “Ik wil graag een boek schrijven. Af en toe schrijf ik een paragraaf, zodat ik ooit een boek kan uitgeven.”
  • “Op 31 december wil ik een manuscript van 50.000 woorden klaar hebben en publicatiewaardig maken. Ik werk elke week aan het boek om dat te bereiken.”

Het tweede doel is veel concreter. Je weet wat je wilt bereiken, hoeveel tijd je hebt, en wat je wekelijkse schrijfdoel is. Hierdoor kun je een beter plan maken en is de kans groter dat je op 31 december een compleet manuscript hebt.

2. Bepaal de stappen naar je doel

Veel doelen mislukken omdat mensen zich alleen richten op het eindresultaat, zonder het op te splitsen in kleine, haalbare stappen. Marathonlopers beginnen niet meteen met 42 kilometer, maar bouwen hun uithoudingsvermogen geleidelijk op, net als schrijvers die stap voor stap een manuscript samenstellen.

Verdeel je doel in kleinere stappen en stel een deadline voor elke stap. Zo heb je een duidelijk plan en wordt het behalen van je doel veel realistischer. 500 woorden per dag schrijven is bijvoorbeeld veel behapbaarder dan het idee dat je aan het eind van het jaar een compleet boek moet hebben.

3. Maak een realistische planning

Het idee dat je in drie weken kunt trainen voor een marathon terwijl je al jaren niet hebt gesport, is niet realistisch. Hetzelfde geldt voor een grote taak zoals het bouwen van een nieuwe website terwijl je al overloopt van werk. Daarom is het essentieel om een haalbare planning op te stellen.

Dagelijks 500 woorden schrijven is realistisch; drie uur per dag sporten naast een fulltime baan waarschijnlijk niet, tenzij je een burn-out riskeert.

Zorg dus voor een haalbare en effectieve planning. Maak elke stap concreet, koppel er een deadline aan, en reserveer tijd in je agenda om eraan te werken. Prioriteit betekent dat je andere zaken eromheen plant, niet dat je het doet wanneer je toevallig tijd hebt.

4. Stel prioriteiten en zeg ‘nee’

Als je je doelen wilt bereiken, moet je soms offers brengen. Denk aan Max Verstappen, die vanwege zijn Formule 1-carrière waarschijnlijk minder tijd doorbrengt met vrienden dan jij. Of J.K. Rowling, die vast wel eens verjaardagen heeft overgeslagen en haar telefoon aan de kant heeft gelegd om haar manuscript op tijd af te krijgen.

Als je echt iets wilt bereiken, moet je er bewust tijd voor vrijmaken. We hebben allemaal beperkte vrije tijd, en het is belangrijk om die te besteden aan wat echt van belang is. Dit betekent dat je soms andere activiteiten moet schrappen of verminderen.

Waar vind je die extra tijd? Dat draait om keuzes maken en ‘nee’ zeggen.

Hier zijn enkele ideeën om tijd te besparen:

  • Wil je elke avond sporten? Dan moet je wellicht af en toe een filmavond met vrienden overslaan en ‘nee’ durven zeggen.
  • Wil je een cursus volgen naast je werk? Dat vraagt om tijd, wat betekent dat je mogelijk een ander project moet uitbesteden.
  • Wil je je website vernieuwen als een groot project? Dan moet je er elke week een paar uur voor reserveren, wat kan betekenen dat je geen nieuwe freelance opdrachten kunt aannemen.
  • Wil je écht goed worden in taarten bakken? Overweeg dan om wat Netflixtijd in te leveren, wat je gemakkelijk een uur per dag kan opleveren.
  • Wil je een nieuw project oppakken op je werk? Dan moet je misschien af en toe ‘nee’ zeggen tegen junior collega’s die om hulp vragen.

‘Nee’ zeggen is niet altijd makkelijk, maar wel essentieel. En geloof ons, het is minder dramatisch dan je misschien denkt. Mensen begrijpen doorgaans dat je niet alles kunt doen, zeker niet tegelijk.

Groep gedisciplineerde mensen op kantoor

5. Sta open voor feedback (en zie dat niet als falen)

Wist je dat J.K. Rowling’s eerste Harry Potter-manuscript talloze afwijzingen kreeg voordat het werd gepubliceerd en een wereldwijde hit werd? Toch gaf ze niet op door die afwijzingen. Ze bleef haar manuscript verbeteren en opnieuw opsturen naar uitgevers. Waarschijnlijk heeft ze veel geleerd van de feedback die ze kreeg, wat haar uiteindelijk hielp om zo’n succes te behalen.

De les?

Zie feedback, zelfs als het negatief is, niet als een teken van mislukking. Feedback is bedoeld om je vooruit te helpen, niet om je neer te halen.

Grote sporters, succesvolle ondernemers, en andere prominenten hebben allemaal regelmatig feedback gekregen. Niet om hen te bekritiseren, maar om hen te wijzen op manieren om te verbeteren.

Voel je dus niet aangevallen door feedback, maar beschouw het als een leermoment. Gebruik wat je leert om betere resultaten te behalen en sneller je doelen te bereiken. Nog beter: vraag actief om feedback, zodat je waardevolle inzichten krijgt, ook als anderen misschien terughoudend zijn om deze te geven.

6. Eat that frog

Ben je bekend met het boek ‘Eat That Frog’ van Brian Tracy? De auteur stelt dat je zelfdiscipline kunt ontwikkelen door elke dag te beginnen met de grootste en moeilijkste taak op je lijst. Het idee is om direct te starten met wat je het meest tegenstaat, zodat je het achter de rug hebt in plaats van het steeds uit te stellen.

Uitstelgedrag is een grote vijand van discipline. Als je iets wilt vermijden, stel je het keer op keer uit. Je bekijkt nog even je e-mails, pakt snel een verzoekje voor een collega op, of checkt de familie-app… En voor je het weet, is die taak weer blijven liggen. Morgen – morgen ga je er echt aan beginnen. Denk je nu.

Maar door elke dag te starten met die lastige taak, train je je discipline. Juist de taken waar je tegenop ziet, moeten als eerste worden aangepakt.

Hoe langer je een vervelende taak uitstelt, hoe meer tijd je hebt om er tegenop te zien en hoe groter het wordt in je hoofd. En laten we eerlijk zijn: hoe groot is de kans dat je om vier uur ‘s middags nog zin hebt om die vervelende taak op te pakken? Waarschijnlijk niet erg groot. Dus: begin ermee, dan kun je het niet meer uitstellen.

7. Weersta afleiding (ja, zelfs appjes van je partner!)

Hoe blijf je gedisciplineerd? Afleiding minimaliseren helpt enorm. Als J.K. Rowling bezig is met het schrijven van een boek, kan ze niet constant afgeleid worden door appjes van haar dochter of door elke tien minuten koffie te drinken met collega’s. Discipline vereist dat je jezelf afsluit van afleidingen.

Hoe kun je dat doen?

  • Start je dag met een takenlijst en schat in hoeveel tijd elke taak kost. Zo weet je precies waar je je op moet richten en hoef je niet telkens te bedenken wat je nu moet doen.
  • Zet je telefoon op stil of vliegtuigstand als je je volledig wilt concentreren.
  • Werk vanuit huis als je minder gestoord wilt worden door collega’s.
  • Verwijder de mail-app van je telefoon en check je e-mails alleen op vaste tijden via je computer.
  • Zet notificaties van WhatsApp en social media uit. Bekijk die apps alleen tijdens pauzes, zodat je ze niet gebruikt als afleiding.
  • Handel e-mails volgens het OHIO-principe (Only Handle It Once) af, zodat ze niet steeds in je gedachten blijven hangen.
  • Houd een notitieboek bij de hand voor spontane ideeën en dingen die je niet wilt vergeten.
  • Gebruik desnoods een noise-cancelling headphone om je beter te concentreren en anderen te laten weten dat je niet gestoord wilt worden.

Wil je leren hoe je nog meer tijd kunt besparen zonder jezelf te overwerken? Volg Björn en Tijdwinst op Instagram voor meer praktische timemanagement-tips!

Dan krijg je die discipline wel op de rit

Als het je tot nu toe niet is gelukt om die overtollige kilo’s kwijt te raken, een boek te schrijven, deadlines te halen, of een ander doel te bereiken, ligt dat niet aan je motivatie of energie. Het ontbreekt simpelweg aan discipline, en juist die kan het verschil maken tussen falen en succes.

Zoals je inmiddels hebt gezien, is discipline iets dat je kunt ontwikkelen, ook al heb je het misschien nog niet in overvloed. Het begint allemaal met het formuleren van een concreet doel, het opstellen van stappen om dat doel te bereiken, en het maken van een solide planning. Laat je niet afleiden door bijzaken, leer van feedback, zeg vaker ‘nee’, en begin altijd met de taak die je het dichtst bij je doel brengt.

Je gaat het voor elkaar krijgen. Waar men vaak zegt: “als je er maar in gelooft,” zeggen wij liever: “als je jezelf maar de discipline aanleert.” Wat Max Verstappen en J.K. Rowling hebben bereikt, kun jij ook.

Wil je tijd besparen en eindelijk je doelen realiseren? Volg een cursus timemanagement

Het bereiken van je doelen en het doen van wat echt belangrijk voor je is, vereist dat je prioriteiten stelt, een duidelijke planning maakt, slimme tijdbesparende technieken toepast, en je niet laat meeslepen door de dagelijkse drukte. Je hoeft niet altijd druk bezig te zijn; het gaat erom dat je bezig bent met de juiste dingen, zodat je tijd overhoudt voor wat écht belangrijk is.

Wil je meer leren over hoe je dit kunt doen? Schrijf je in voor onze 1-daagse training timemanagement. Onze ervaren trainers laten je zien hoe je een effectief planningssysteem opzet, je tijd efficiënter indeelt, betere prioriteiten stelt, op het juiste moment ‘nee’ zegt, en dankzij handige tools meer tijd overhoudt. Kom je naar één van onze trainingen? We organiseren deze door heel Nederland, dus er is altijd een training bij jou in de buurt. Bekijk onze agenda maar eens.

Wie zijn wij? | Tijdwinst.com

Bij Tijdwinst helpen we al ruim 20 jaar professionals uit heel Nederland om slimmer (samen) te werken. Onze trainingen zijn altijd praktisch ingestoken en geven je talloze tips, tools en handvatten waar je direct mee aan de slag kunt. Zo geven we trainingen in timemanagement, snellezen, feedback geven en assertiviteit. Volg onze trainingen op een locatie bij jou in de buurt of online. 

Benieuwd naar onze trainingen of naar onze andere artikelen? Lees verder op onze websites of meld je direct aan voor een training.