Er is teveel informatie. Teveel opties. Teveel mogelijkheden, tegenwoordig. De juiste besluitvorming lijkt nu lastig, terwijl juist dát je helpt! Let even op hoe bijen het doen, en je bent er zo uit. Met hun besluitvorming – in 3 stappen – spit jij met gemak door stapels informatie en legio opties in je (werk)leven heen. De psychofysica (wetenschap van brein en gedrag) onderzocht het en onthult hoe.
We leven tegenwoordig met ongekend veel informatie om ons heen. Meer dan ooit tevoren. En telkens wanneer dat aantal met de jaren weer groeit, wordt er van ons verwacht dat we ons daarop aanpassen. Ons brein, dat in essentie al 50.000 jaar hetzelfde werkt, moet er maar mee dealen:
- Van zintuiglijke prikkels (vliegtuig vliegt over, collega tikt je op je schouder, gebakken vis op vrijdag in de kantine, …)
- tot alle woordelijke informatie (je baas die zijn input deelt over je klantpresentatie, de dossiers op je bureau die je nog moet doornemen, je takenlijst die elke dag langer wordt, je inbox die non-stop volstroomt, NU.nl dat je graag tussendoor even checkt, en Wikipedia, waar je de betekenis van een term opzoekt omdat je niet precies wist wat het ook alweer betekende).
Al die info en input, dat vergt nogal wat van je brein, waarvan de kern stamt uit een tijdperk waar de enige informatie de natuur om je heen was. ‘Nieuwe’ gedeelten van je brein (in de buitenlaag, of hersenschors) zijn dan wel in de loop der eeuwen verder ontwikkeld, maar de razendsnelle en abnormale technische ontwikkeling en groei in informatie die we de afgelopen decennia meemaken – dat krijgt het niet zo snel bijgebeend.
Informatieverwerking hapert – besluitvorming helpt
Geen wonder dat het moeite heeft met al die informatie verwerken. Met regelmaat raakt het overspannen en oververmoeid, en verliest het de draad. Het overzicht.
Herkenbaar, als je met je handen in het haar tussen nóg meer dossiers zit, terwijl je dacht dat je er net doorheen had geploegd? Of je je laatste tentamen niet hebt gehaald, omdat je helemaal kwijt was wat nu de belangrijkste punten waren die je moest onthouden?
Om je achterblijvende brein in deze tijden te helpen informatie(overload) verwerken, heb je dus efficiënte besluitvorming nodig, als voorportaal en filter. Maar hoe werkt dat – in je brein?
Voor de antwoorden moeten we bij de psychofysica zijn: de wetenschap van het brein, hoe het omgaat met input van buitenaf, en hoe zich dat uit in je gedrag. Biologen gemixt met psychologen, in feite. En wat doen biologen? Die kijken naar de biologie. De natuur. Hoe natuurlijk gedrag werkt. Precies waar ze psychologen ontmoeten, op een fascinerend wetenschaps-raakvlak dat ons alles kan vertellen over onze psyche (breinprocessen) en hoe de biologie (natuur) dat op een dieper niveau in de hand heeft. En een handje kan helpen!
De 3 wetten van besluitvorming
De psychofysica heeft onderzocht welke factoren de oorzaak zijn van een haperend brein. Hoe het kan, dat je brein het soms makkelijk en moeilijker heeft met (een hoop) informatie verwerken en plaatsen – en hoe het de juiste keuzes kan maken om dat optimaal te doen.
3 biologisch-psychologische wetten zijn het resultaat:
1. De wet van Piéron
Deze ‘wet der natuur’ gaat over hoe de kwaliteit van informatie effect heeft op hoe je brein er mee omgaat. Hoe hoger de kwaliteit van je informatie, hoe makkelijker je brein er een besluit over kan nemen om optimaal te verwerken, klinkt deze wet.
2. De wet van Hick-Hyman
De 2e wet der natuur klinkt: hoe minder opties je brein heeft, hoe beter en makkelijker de besluitvorming over de informatie.
3. De wet van Weber
En de 3e wet die je brein aanhangt, vanuit zijn biologische oorsprong, volgens de psychofysisch onderzoekers: hoe meer verschil in kwaliteit er zit tussen verschillende opties en delen informatie, hoe makkelijker het verwerken en de besluitvorming.
Hoe onbetwistbaar deze wetten zijn voor je brein, blijkt wel uit hoe breed ze gelden in de natuur. Niet alleen het menselijk brein werkt volgens de regels: zelfs bijen, één van de meest intelligente en besluitvaardige wezens der natuur, houden hetzelfde reglement aan.
Hoe de wetten werken (bewijzen bijen)
Psychofysicus Andreagiovanni Reina en haar team in Newsweek over haar ontdekking:
“Psychofysica bestudeert de relatie tussen (intense) stimuli en de ontvangst ervan in het menselijk brein. Deze relatie is verklaard door en set psychofysische wetten. Recentelijk hebben verschillende studies getoond dat een brede reeks organismen op verschillende complexiteit-niveaus deze wetten ook volgen.”
Bijen toonden een buitengewoon resultaat in haar studie. In de zoektocht naar een geschikte plek voor hun kolonie, krijgen ze een hoop informatie te verwerken voordat ze een optimaal besluit kunnen vormen.
‘Dit is een goede buurt voor onze nestplek’, weet de kolonie door de 3 wetten toe te passen
Onderzoekers bestudeerden de Europese honingbij terwijl zij de wijde wereld in trok om informatie te verzamelen vanuit de omgeving, om te besluiten welke plek het best is. Een enkele bij maakte deze besluitvorming natuurlijk niet in z’n eentje, op basis van z’n eigen redenering. Het denkt niet als een mens. Maar met elk een paar honderd hercencellen hebben ze er z’n allen een hele hoop: en functioneren ze gezamenlijk als een menselijk brein. De kolonie als geheel pasten de 3 wetten toe, om de ingewonnen informatie te verwerken en tot een goede besluitvorming te komen voor de plaats van hun nest:
- Ze zoomden (niet ‘zoemden’) in op kwalitatieve informatie over de omgeving, volgens de wet van Piéron.
- Wanneer er meerdere (kwalitatieve) opties waren, duurde de besluitvorming langer, volgens de wet van Hick-Hyman en die van Weber, maar kozen ze voor de hoogste kwaliteit.
Het resultaat: alle informatie die de kolonie binnenkwam, werd netjes en naar kwaliteit behandeld – waardoor het besluit over de nestplaats gedegen gemaakt kon worden. Een beslissing die bijen dus niet zomaar maken, maar volgens dezelfde wetten die ons brein volgt.
Andreagiovanni:
“Deze studie is spannend, omdat het suggereert dat honingbij-kolonies dezelfde wetten volgen als ons brein – wanneer ze tot besluitvorming moeten komen.”
De wetten werken, bewijst de natuur. Dezelfde natuur als die waar de diepste kern van ons 50.000 jaar oude ‘primaire’ brein op gebaseerd is. Het kernachtige breingedeelte dat – hé! – verantwoordelijk is voor informatieverwerking en besluitvorming.
Je mag dus aannemen: als je met een hoop informatie zit om te verwerken en je wil dit op de juiste manier opslaan in je brein, met behulp van de juiste besluitvorming – of om tot de juiste besluitvorming te komen – dan helpen de 3 wetten je uit de brand in deze tijden van informatie overload.
Van overload naar overzicht – met de 3 wetten
Hoe dat werkt, in jouw praktijk, als organisme-dat-geen-bij-is?
Stel, je zit met een aantal mogelijke behandelopties voor jouw patiënt. Uit een hele hoop informatie over de opties moet je een gedegen beslissing zien te maken. Of je probeert een solide inzicht te krijgen in hoe de huizenmarkt er nu voor staat, om te beslissen of je wel of niet moet verhuizen – en welke factoren daarbij meespelen.
Wat je nu doet, is even stoppen en denken aan bijen – voordat je de stapel informatie in duikt. Pas eerst de wetten toe:
1. Zorg voor hoge kwaliteit informatie (Wet van Piéron)
Bijvoorbeeld: Waar zijn de behandelopties voor je patiënt op gebaseerd? Grootschalig onderzoek of een kleine testgroep? Is de informatie die je erover hebt grondig, of summier en onvolledig? Vraag of zoek zonodig om betere en meer volledige informatie na, om een beter besluit te maken over je behandeling.
2. Zorg voor een beperkt aantal informatie-bronnen (Wet van Hick-Hyman)
Bijvoorbeeld: Wil je meer weten over hypotheekrente-aftrek, struin dan niet het hele web met al z’n fora en ‘ervaringsdeskundige’ af, maar ga naar een adviseur voor een (vaak gratis) eerste gesprek. Wil je toch meer weten, vraag hem dan om goede (internet)bronnen voor meer informatie. Werk met die informatie en opties, om je keuze op te baseren, niet meer. Nee, ook niet het goede advies van een vriend, of reacties op je #durftevragen op Facebook.
3. Zorg voor genoeg verschil in informatie (Wet van Weber)
Bijvoorbeeld: Je Facebook-feed of vriendengroep overladen je alleen maar met nieuws van één kant (“je moet nu kopen!”), maar zoek juist dan ook eens een kwalitatief tegengeluid van die stelling (“wacht nog even, volgend jaar wordt het beter volgens de economische voorspellingen” – volgens artikel van het Financieel Dagblad).
die hebben zeker een goed nest gekozen, op basis van hun informatieverwerking en besluitvorming – nu jij nog
Conclusie
Alleen gefilterde, kwalitatieve informatie van meerdere kanten (volgens de 3 wetten) geeft je brein dus de tools om informatie te plaatsen en een besluit te vormen. Een bij weet dat zelfs. Jij nu ook. Aan de slag ermee!
Pak dus de juiste informatie over het thema erbij – gebaseerd en gefilterd op de 3 wetten – neem die efficiënt door – door te snellezen en de informatie te verwerken met mindmappen! – en baseer dáár je kennis / conclusie / mening / besluit op.
Maar ook met alle overige informatie van een dagelijkse werkdag: kies kwaliteit. Ga niet ál je mails doorspitten. Kiep meteen weg waar je onnodig in de CC staat en schrijf je uit van nieuwsbrieven die je nooit leest.
Hou je opties beperkt en kies kwaliteit, (snel)lees en verwerk dat – en jij krijgt je brein de evolutie wel door.
Nog slimmer informatie verwerken?
De complete 1-daagse training Snellezen, Geheugentechnieken en Mindmappen is gericht op slim informatie verwerken in tijden van informatieoverload en technologische ontwikkelingen. Je leert informatie kiezen, snellezen, verwerken (met slim noteren en mindmappen) en als je wil ook onthouden om nooit meer te vergeten (met bewezen geheugentechnieken). Klinkt goed? Lees meer.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder. En snellezen? Tekstbegrip? En leessnelheid? Zulke zaken komen ook aan bod.
Wie zijn wij? | Training Snellezen, Geheugentechnieken & Mindmapping
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
