Om een gesprek goed te voeren denk je als eerste aan technieken om goed te spreken. maar een actief luisterend oor is minstens zo belangrijk voor een gesprek op niveau. Kom je vaak niet verder dan knikkebollen en “mm-hmm” mompelen? Lees dan gauw verder en leer hoe je 360° luistert.
Spreken is zilver, luisteren is goud
In een gesprek met je potentiële klant zie je dat hij knikt en ook soms oogcontact maakt, maar je hebt niet het gevoel dat hij écht hoort wat jij te melden hebt. Terwijl jij een nieuw concept aan hem wil voorleggen, zie je hoe zijn blik afgeleid wordt door de berichten die binnenkomen op zijn telefoon en je collega’s die voorbij lopen in de gang – ‘Hé, ja. Wat zei je nou precies?’
Belabberd gesprek. Hij luistert niet.
Zoiets komt vaak. Maar 10% van de mensen blijkt ook écht actief te luisteren. Dat is jammer, want wanneer we niet écht luisteren doe je naast je gesprekspartner vooral ook jezelf tekort. Dat overkomt jou dus ook.
Maar geen paniek. Want actief luisteren is een vaardigheid die we kunnen leren. Net als spreken voor een grote groep, kun je oprecht luisteren dus ook trainen. En dit is echt de moeite waard, ook al lijkt het een grote uitdaging (want ja; blijf maar eens naar iets luisteren dat je niet boeiend vindt, lastig!)
Luisteren is hier eigenlijk de belangrijkste vaardigheid. In tegenstelling tot spreken (wat je misschien verwacht). Als iemand écht luistert, betovert dat veel meer dan degene die spreekt. Hij of zij leert meer, doet meer goede dingen en is effectiever. Aldus Brenda Ueland.
We denken namelijk allemaal dat goed spreken meer waard is dan actief luisteren, vooral als we het hebben over leidinggeven. Maar door actief te luisteren, leren we nieuwe dingen en nieuwe perspectieven.
Of zoals de Chinese filosoof Confucius zei:
‘Een mens heeft twee oren en één mond. Om twee keer zoveel te luisteren dan te praten.’
Wanneer je luistert naar iemand, leer je dingen waarvan je niet wist dat je ze niet wist. Naast dat je een leukere gesprekspartner bent wanneer je actief luistert, ontwikkel je jezelf dus ook.
Je overrate je eigen luister vaardigheden. Dat komt hierdoor:
Rond de jaren ‘90 kwam het Dunning-Kruger effect ter sprake. Kort gezegd houdt dat in dat wij mensen nogal graag onze luister-skills en ons cognitief vermogen overschatten. We denken met z’n allen dat we gezellige luister partners zijn, maar de feiten spreken anders. Als we kijken naar de schaal waarop we actief luisteren kunnen indelen, dan zitten we toch vaak onder het niveau:
- Rang 1: 360 luisteren. Dit is actief luisteren op zijn allerbest. Je luistert niet alleen heel actief, maar geeft ook aandacht aan hoe iemand iets vertelt. De holy grail onder het bieden van een luisterend oor, dus.
- Rang 2: Gericht luisteren. Je luistert wel naar je gesprekspartner, maar er mist een verbinding. De woorden komen dus wel binnen. Je hoort dus wel wat deze persoon zegt, maar non verbaal laat je punten liggen.
- Rang 3: Intern luisteren. Dit komt het vaakste voor. Je hoort wel wat iemand zegt, maar luistert vooral naar je wat er in je eigen hoofd afspeelt. Je knikt met je hoofd, mompelt wat mmm-hmm’s en bent vooral goed in het doen alsof je luistert, in plaats van dat je echt actief luistert.
We denken dus vaak dat we luisterbazen zijn als we het hebben over gesprekstechnieken, maar we missen het actief betrokken zijn — dat waar die 360 luisteraars zo goed in zijn.
Wat doen die perfecte luisteraars dan beter? 4 dingen
Zijn het schuchtere personen? Zijn de verhalen van hun gesprekspartners boeiender? Nope. Hoe weet je of iemand luistert? Goede luisteraars beschikken over de volgende kwaliteiten:
- Ze zwijgen niet. Je hoeft niet stil te zijn als je naar iemand luistert. Actief luisteren betekent goede vragen stellen en laten zien aan je gesprekspartner dat je in zijn verhaal zit, zodat het gesprek lekker blijft lopen. Het gaat hier om een sprankelend dialoog, geen saai monoloog.
- Ze boosten het zelfvertrouwen van hun gesprekspartner. Hij of zij straalt steun en vertrouwen uit en draagt zo bij aan een positief gesprek. Deze persoon snapt dat zijn gesprekspartner zichzelf een stukje bloot geeft en dat kan intimiderend zijn.
- Ze werken mee. We hebben allemaal wel eens meegemaakt: zo’n gesprek waarbij je partner je constant lijkt tegen te corrigeren. Een actieve luisteraar zorgt ervoor dat zijn of haar feedback soepel aansluit bij het verhaal van de gesprekspartner.
- Ze geven goede feedback. Doordat ze zo aandachtig hebben geluisterd, geven ze opbouwende suggesties. Hun feedback sluit aan op het verhaal en omdat de gesprekspartner heeft kunnen waarnemen dat er aandacht was voor zijn of haar verhaal, neemt hij de feedback ook serieus.
Actief luisteren is dus meer dan een beetje ja-knikken. Het is je gesprekspartner volledig aandacht geven en begeleiden in zijn of haar verhaal.
Dat voelt niet alleen fijn, maar je benut je eigen tijd ook nog eens beter en je steekt er wat van op.
Hoe word je nou zo’n 360 luister topper? 5 tips
Daar hebben we 5 tips voor.
1. Maak oogcontact
Laat alle mogelijke afleiding links liggen. Computers, telefoons… houd ze uit je zicht. Kijk je gesprekspartner aan en geef deze persoon volledige aandacht.
2. Laat iemand uitpraten
De persoon met wie je praat heeft zijn laatste woord nog niet afgerond en jij onderbreekt hem of haar al met jouw reactie. Laat dit achterwege. Laat gewoon eens een stilte ontstaan wanneer je gesprekspartner een adempauze neemt. Laat de persoon even nadenken over hoe hij of zij het verhaal wil afronden. Jouw reactie zal dan ook stukken beter zijn.
De meeste mensen luisteren niet met de achterliggende gedachten om te begrijpen, ze luisteren met de intentie om te antwoorden.” — Stephen Covey
3. Het belang van non-verbale communicatie
Wanneer je slaagt in het opvolgen van tip 1 – met volle aandacht naar iemand luisteren – zul je de non-verbale communicatie van je gesprekspartner opmerken. Dan zie je niet alleen wát iemand zegt, maar ook de houding van deze persoon.
En juist dit non-verbale aspect is zo belangrijk wanneer je je gesprekstechnieken wil verbeteren. Onderzoek wijst uit dat zelfs 80% van onze communicatie bestaat uit non-verbale communicatie. In een goed gesprek is het dus belangrijk dat je niet alleen aandachtig naar iemands woorden luistert, kijken naar iemands lichaamshouding is minstens zo belangrijk. Wil je hier meer over lezen, check dan even dit artikel. Daar gaan we er verder op in.
4. Stel constructieve vragen
Een gesprek zal meer diepgang krijgen (en dus beter worden), wanneer je naast het actief luisteren de juiste vragen stelt. Voor zowel je gesprekspartner als voor jezelf wordt het een interessanter gesprek. Ook wanneer degene met wie je praat een vraag stelt, kun je ter verduidelijking een wedervraag stellen.
5. Let op de verhouding tussen spreken en luisteren
Meer luisteren dan spreken luidt hier het advies. Volgens Scott Eblin (schrijver van boek Overworked en Overwhelmed) is de perfecte spreek/luister verhouding: 2:1. Anderen zeggen daarentegen dat de ideale verhouding 80/20 is voor een actieve luisteraar.
Dit zijn slechts richtlijnen. Zolang je meer luistert dan spreekt, ben je in ieder geval goed bezig!
Actief luisteren: kort samengevat
Wanneer jij dus een volgende keer een gesprek voert; probeer dan eens met ál je aandacht te luisteren. Heb de oprechte intentie om te begrijpen wat je gesprekspartner zegt.
- Kijk degene met wie je in gesprek bent in de ogen.
- Wees geduldig en wacht netjes totdat hij of zij is uitgepraat.
- Non-verbaal zegt nog veel meer; let dus op de houding van je gesprekspartner.
- Vragen stellen zorgt voor meer diepgang en toont interesse.
- Geef eens aandacht aan de verhouding spreken/luisteren in je gesprek.
De vragen: wat houdt luisteren in? Wat is het verschil tussen luisteren en actief luisteren? En wat is een goede luisteraar? zijn voor jouw geen raadsel meer. Met bovenstaande tips zul je niet alleen een leukere gesprekspartner worden, maar ook een slimmer mens. Want misschien hoor je nieuwe interessante dingen, waarvan je niet wist dat je ze niet wist.
Veel plezier met je volgende gesprek!
Wil je meer weten over goede gesprekstechnieken?
Heb je de smaak te pakken en wil jij je gespreksvaardigheden nóg meer upgraden? Meld je dan aan voor onze 1-daagse cursus gesprekstechnieken en ontdek wat er allemaal te leren valt in jouw communicatie met anderen.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Gesprekstechnieken
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
