Het is ontzettend makkelijk om je te verschuilen achter zelfmedelijden. Het voorkomt dat je je verantwoordelijk voelt voor je eigen falen. Daarnaast geeft het ook je jaloezie en luiheid een plekje. Want dat jij jouw droom niet waarmaakt en ‘hij’ wel, is natuurlijk niet jouw schuld. “… hij kreeg alles in zijn schoot geworpen. Ik niet!”. Tuurlijk. Hoe je die tranen van zelfmedelijden droogt, lees je hier.
“Ja, maar jij weet niet wat ik heb meegemaakt.” Klopt, maar toch:
Soms voelt het lekker om te wentelen in zelfmedelijden. Jezelf even ontzettend zielig vinden én vooral te voelen. Vooral wanneer je een dag achter de rug hebt waar meer mis ging dan goed. Kan geen kwaad, toch?
Nou, jawel.
Hoewel zelfmedelijden op het moment zelf misschien je pijn verzacht, voorkomt het dat je tot de diepere kern komt. Je staat jezelf niet toe de oorzaak van het probleem te achterhalen — de harde waarheid.
Je ploft namelijk liever op de bank neer met een groot glas wijn. Om vervolgens te zeuren dat “…. als hij even de tijd had genomen om mijn ontwerp te bekijken, was het vast en zeker goedgekeurd!”.
Het is jouw zelfmedelijden dat jou ervan overtuigt dat het niet jouw schuld is dat je ontwerp werd afgewezen. De waarheid is dat het gewoonweg niet goed genoeg was. Maar hé: dáár luister je liever niet naar. Dat zou betekenen dat jij beter je best moet doen.
Je geeft daarom liever de situatie of anderen de schuld. Dat voelt beter én het toont aan dat jij er niets aan kon veranderen. En er over klagen? Dat voelt vaak nóg beter dan je zielig voelen!
Toch los het niets op. Je ontwerp wordt niet ineens goedgekeurd omdat jij medelijden met jezelf hebt. De dag die jij achter de rug hebt, verloopt niet ineens voorspoedig als je klaagt over wat je “vandaag wel niet hebt meegemaakt.” Stop er dus mee.
… maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan:
De perverse drang naar negativiteit
We houden van negatieve emoties. Dat klinkt misschien paradoxaal, maar ga het maar eens na.
Spreekt iemand ons aan op ons zelfmedelijden, dan schieten we in de verdediging. Hoe durven ze? Ze kennen je standpunt helemaal niet. En ja, zij heeft al helemaal geen recht van spreken. Haar wordt namelijk alles in de schoot geworpen. Jij daarentegen, bent een vechter! Dat is wat jij jezelf vertelt.
Zelfmedelijden voelt dan misschien niet goed, het voelt nog altijd beter dan wanneer iemand ons aanvalt.
We houden dan ook graag aan deze negatieve emotie vast. En dat geldt niet alleen voor zelfmedelijden. Ook negatieve toestanden als jaloezie of laksheid verdedigen we met hand en tand.
Jaloezie-fetisjisme
Voelen we ons geïntimideerd door iemands succes, uiterlijk, intelligentie of bezittingen, dan troosten we onszelf door hun resultaten omlaag te halen. Ze hebben geluk gehad. Goede genen misschien. Jij, daarentegen, hebt moeten knokken voor wat je hebt.
Ook hier komt zelfmedelijden om de hoek kijken. “Had ik dezelfde kansen als hem gehad, dan had ik ook ….”. Het is weer de schuld van de situatie, het lot. Alles, behalve jouw schuld.
Wat je echter niet beseft is dat wanneer je mensen omlaag haalt waar je eigenlijk stiekem jaloers op bent, jij je eigen ruiten ingooit.
‘Haat’ je iemand vanwege haar succes, dan kun je zelf niet succesvol zijn. ‘Haat’ je iemand vanwege zijn prestaties, dan verbied jij jezelf diezelfde resultaten neer te zetten. Kortom: jouw jaloezie en zelfmedelijden saboteren je eigen succes.
Luiheid-dekmantel
Ditzelfde geldt voor luiheid. En dan bedoelen we niet het soort luiheid waarin je onderuitgezakt Netflix kijkt in plaats van de tuin onder handen neemt. Nee, het soort luiheid waarin je mogelijke keuzes en veranderingen uit de weg gaat.
Het achterna jagen van je dromen bijvoorbeeld. Leuk om het erover te hebben, maar om nou écht die droom waar te maken? Néé, dat is te lastig. We gebruiken dat dan ook te pas en te onpas als excuus. Niemand kan daar namelijk tegenin gaan:
Het is ook lastig om een eigen koffietentje uit de grond te stampen. Het is lastig om de volgende bestseller te schrijven. Om maar niet te spreken over het beginnen van een eigen B&B in Frankrijk…
Zolang we maar vaak genoeg zeggen dat we een droom hebben – één die gewoon onmogelijk is om te bereiken – dan is het halve werk gedaan. De rest hoeft je enkel te rationaliseren: “Nee, ik ben te nuchter voor het grote succes.” of “Een eigen film regisseren? Néé, ik kan blij zij met het werk dat ik nu doe.”
Kortom: je haalt simpelweg weer zelfmedelijden tevoorschijn, verhuld als bescheidenheid, en verkondigt dat het gewoon lastig is om dit doel te bereiken. Geen haan die ernaar kraait.
Met andere woorden: zelfmedelijden is er in meerdere vormen. En of jij jezelf nu heel zielig vindt omdat je niet zo succesvol bent als een ander óf omdat je droom simpelweg te ambitieus is: in alle gevallen doe jij jezelf tekort.
Tranen van zelfmedelijden droog je zo:
… maar hoe doorbreek je deze cirkel nu? Hoe zorg je ervoor dat je niet blijft hangen in de eindeloze stroom van zelfmedelijden? Relatief simpel: je zal een stukje zelfbewustzijn moeten opbouwen.
1. Allereerst kijk je kritisch naar jezelf en je overtuigingen.
Is het werkelijk waar dat je baas het je iedere dag opzettelijk lastig maakt (— of ben je gewoon niet zo goed in je werk)? Is het écht zo dat die collega die promotie in de schoot geworpen kreeg ( — of deed ze misschien net iets meer haar best dan jij)? Wat het verhaal ook is dat jij jezelf voorhoudt, bekijk of jouw zelfmedelijden hier spreekt of de waarheid.
2. Vervolgens vraag je jezelf af waarom je zelfmedelijden als oplossing gebruikt.
Waarom vind je het fijn om te klagen een ander persoon omlaag te halen of je droom niet achterna te jagen? Is het omdat je bang bent? Om te falen? Of omdat je diep van binnen weet dat je misschien tot meer in staat bent dan wat je op dit moment doet? Vraag jezelf deze dingen af. Wáárom grijp je naar negatieve emoties?
Kortom
Een betere versie van jezelf worden, gebeurt met vallen en opstaan. Het is onder ogen komen dat je jezelf klein houdt. Dat je het soms gewoon fijn vindt om te zeuren terwijl je – eigenlijk, diep van binnen – geen recht van spreken hebt.
Dat besef kan hard aankomen. En zoals we al eerder zeiden zul jij je er tegen verzetten. Te horen krijgen dat je zelfmedelijden ongegrond is, doet namelijk zeer. Het betekent dat jij je niet langer kunt verstoppen achter je eigen smoesjes, maar moet aanpoten.
Zie je dat niet als een aanval, maar als een manier om te groeien, dan zet je een stap in de juiste richting. De richting waarin je jouw talenten en dromen toestaat, en niet wegmoffelt met zelfmedelijden.
Wij geloven in je.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
