Dan Ariely, professor in de psychologie, weet hoe je brein werkt. En hoe herinneringen werken. Wil je nu je vakantie vieren en er langer en positiever op terug kunnen kijken, dan moet je zijn breintrucs even bekijken. Een paar slimmigheden om langer (na) te genieten.
Op vakantie gaan duurt vaak maar één of een paar weken. Sommige mensen gaan even naar zee, anderen 4 weken op de camping in Frankrijk, als je geluk hebt. Dat zijn de tijden waarin je herinneringen maakt om de rest van het jaar op je kille kantoor op te teren. Die tijd dat je even weg was van alles. De quality time met je gezin, waar je later met weemoed op terugkijkt. Of de spannende avonturen die je beleeft. Ze worden ervaringen die je je leven lang meeneemt.
Of zo lang mogelijk, als je even beseft hoe je brein werkt rondom herinneringen.
Vakantie herinneringen: tricky business
Welke vakantie je ook viert – familietijd of avonturentijd – en hoelang die ook duurt – van een midweek tot een kleine maand: mooie herinneringen maken doe je altijd. Tenminste, als je het goed doet. En als je het nog beter doet, onthoud je ze ook nog eens. Voor lange tijd. Je kunt je psyche zelfs een handje helpen om de mooiste herinneringen te maken én ze op te slaan om (voorlopig) niet meer te vergeten.
Herinneringen maken is namelijk een tricky zaakje. Je brein werkt redelijk complex als het hier op aankomt. Sommige dingen vergeet je meteen, andere zaken onthoud je voor altijd. Wat blijft hangen en wat niet? En hoe kun je er voor zorgen dat de leuke dingen bij je blijven? Zodat die vakantietijd nog heel dicht bij je blijft, lang nadat je weer huiswaarts gekeerd bent…
Professor in de psychologie en gedragsdeskundige Dan Ariely heeft de antwoorden, en deelde ze met Elana Strauss, journaliste voor het psychologie magazine Popular Science.
Vakantie beter onthouden volgens psychologie professor
Professor Ariely benadrukt ten eerste dat het proces van herinneringen maken niet alleen plaatsvindt tijdens de vakantie:
“Vakantie bestaat uit drie delen: de tijd van tevoren, de tijd tijdens en de tijd erna.”
Terwijl onze focus ligt op de tijd tijdens de vakantie – uiteraard – worden die andere delen overgeslagen in het besef van de vakantietijd, en hoe die opgeslagen wordt in ons brein:
“De kortste van de drie is de tijd tijdens de vakantie. Dus moeten we meer stilstaan bij de tijd van tevoren – de voorpret – en de tijd daarna – de herinnering.”
Stilstaan bij alle drie de delen van je vakantietijd, en vooral het laatste deel – de herinnering – zo lang mogelijk laten duren voor maximale verlenging van die fijne tijd, kun je op een paar manieren doen.
Je moet gewoon net even weten wat het verschil maakt in dat laatste deel, voor je brein.
3 breintrucs voor maximaal vakantie vieren
1. Variatie
Het is belangrijk om niet alleen relaxte tijden te ervaren op je vakantie, maar om ook memorabele tijden te beleven, zegt Ariely.
Natuurlijk wil je in je strandstoel liggen en een boek lezen tot ‘s avonds laat. Logisch. Je moet echt even bijkomen van de stress van de rest van het jaar. Daar is je vakantie tenslotte voor. Maar pas wel op dat je niet je hele vakantie vult met diezelfde relax-activiteit. Het levert namelijk geen blijvende herinneringen op. Alleen misschien die ene herinnering je boek of het uitzicht op de zee.
Ariely: “Het mag dan ontspannend werken, je creëert er niet veel herinneren door. In plaats daarvan zullen de dagen zich aaneen rijgen.”
Precies waarom variatie de sleutel is tot blijvende en betere vakantie herinneringen. Als je verschillende ervaringen opdoet tijdens je vakantie zul je deze als aparte herinneringen opslaan, wat méér herinneringen betekent.
Rustig maar. Je mag echt wel je boek lezen in die strandstoel. Je hoeft echt niet elke dag vroeg uit je caravan of hotelbed te springen om het dagprogramma door te nemen en alle activiteiten achter elkaar door te jagen:
“Zelfs de kleinste variaties werken al. Ben je op skivakantie, dan zou je naast het skiën ook eens een dag snowboarden kunnen proberen, en een andere dag met je kind sleeënd de berg af gaan.”
Ben je op zomervakantie Frankrijk, dan zou je dus een dagje uit de stoel kunnen stappen en het dichtstbijzijnde stadje bezoeken. Of nog beter: met het gezin een kanoworkshop volgen en een middag lang peddelen over de lokale riviertjes tussen heuvels en rotsen door.
Waarom dat nog beter is? Hierom:
2. Iets nieuws leren
“We zouden ook eens moeten overwegen om iets nieuws te leren voor de lange termijn, zodat de herinnering intenser is.”
Geen wonder, die tip van Ariely. Je brein is er namelijk dol op: iets nieuws leren. Het is niet voor niets dé manier om het jong en fris te houden op elke leeftijd. Je maakt er nieuwe verbindingen door aan, die je brein als het ware ‘opbouwen’.
Op dezelfde manier helpt het om blijvende herinneringen te creëren. Alle sensoren gaan aan, zodra je hoofd iets nieuws te verwerken krijgt. Wat dan binnenkomt, blijft dus langer hangen.
Wissel je een ontspanningsdag met een boek aan het strand af met zo’n vandaag-gaan-we-iets-doen-dat-we-nooit-eerder-hebben-gedaan dag, dan ben je je brein echt aan het vertroetelen. En behandel je hem goed, dan beloont hij je terug met heerlijke blijvende herinneringen aan die frisse nieuwe ervaring.
Zo denk je in oktober waarschijnlijk niet meer actief terug aan die ene lome middag in de zomer – hoe heerlijk die ook was – maar wél aan die keer dat jullie behendig tussen de Franse rotsen door peddelden met z’n allen.
3. Focus op het einde
Er bestaat een psychologisch fenomeen dat de “peak-end rule” heet. Het is een aangetoonde regel dat je brein het best onthoudt wat er tijdens een piekmoment van een ervaring en op het einde van een ervaring gebeurde.
Een piekmoment kan die kanoworkshop zijn. Het einde… Daar had je vast nog niet bij stilgestaan? Zonde, want daardoor zijn de eindes van onze vakantie vaak een relatieve domper op het geheel, zegt Ariely:
“Je verlaat het hotel en betaalt, je neemt een vlucht, de maatschappij raakt je bagage kwijt, je komt thuis en moet een hoop was doen. Het is best jammer dat een vakantie op een negatieve manier moet eindigen, maar het gebeurt wel.”
Ga zelf maar na. De laatste momenten bestaan waarschijnlijk uit opruimen, inpakken, vlucht inchecken of auto volladen. En dan de reis terug; veel wachten, jengelende kinderen misschien en hier en daar een dosis stress of we niet iets vergeten zijn. – Dat is geen einde dat je graag onthoudt. Toch doet je brein het, en levert het aanzienlijke minpunten op het totaal van je vakantie op, zoals hij achteraf onthouden wordt.
Wat Ariely je kan adviseren om het einde toch positief-memorabel en vakantie-waardig te houden, is je vakantie tijd iets verlengen:
Plak er een dag aan vast, nadat je thuis bent gekomen. Doe iets leuks. Plan nog één laatste activiteit, of neem samen de vakantiefoto’s (digitaal of met een 1 uurs service!) en souvenirs door. Ga ‘s avonds samen uit eten, als echt positieve officiële afsluiter.
Dan blijft er hangen wat je wíl dat blijft hangen: de heerlijke vakantiesfeer, zoals je die werkelijk beleeft hebt.
Meer weten over de peak-end rule? De bekende psycholoog-onderzoeker Daniel Kahneman vertelt hij er alles over, in deze TED talk:
Benieuwd naar meer geheugentechnieken?
In onze training Snellezen en Geheugentechnieken komen de beste aan bod! In één dag leer je niet alleen hoe je alles kunt onthouden en je brein beter onderhouden, maar ook hoe je heel gemakkelijk snelleest. Handig als je een baan hebt waar veel informatieverwerking bij komt krijgen, of als je gewoon benieuwd bent naar je eigen brein en hoe het (beter) werkt.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder. En snellezen? Tekstbegrip? En leessnelheid? Zulke zaken komen ook aan bod.
Wie zijn wij? | Training Snellezen, Geheugentechnieken & Mindmapping
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
