Ja, er bestaat zoiets als ‘té aardig zijn’. Het gaat ten koste van jezelf, je geloofwaardigheid en je tijd. Wetenschappelijke onderzoeken helpen je om op de juiste momenten wél en op andere momenten niet té aardig te zijn.
Geloof het of niet, maar je kunt dus té aardig zijn – en het niet eens doorhebben. Het kan de beste overkomen, blijkt uit een behoorlijk gênante ervaring van dr. Starla Fitch. Zij had een openbaar toilet en haar favoriete lippenstift nodig om er achter te komen dat ook zij té aardig was.
“Ik liep het damestoilet in, samen met een paar anderen, om ons haar en lipstick te checken. Toen gebeurde het. Een onbekende vrouw keek me aan terwijl ik mijn lippenstift bijwerkte en zei: “Kan ik jouw lipstick lenen? Ik ben die van mijn vergeten.”
Met stomheid geslagen om zo’n ongewoon verzoek, gaf ik de lipstick zonder verder iets te zeggen aan deze vreemde. Ze gebruikte hem, gaf hem terug en liep de deur uit. Ik keek naar mijn verknoeide lippenstift, schudde mijn hoofd en gooide hem in de prullenbak.”
Het moment waarop Fitch, als dokter, haar beste lipstick blootstelde aan alle mogelijke griep- of koortslipvirussen van een vreemde, besefte ze: ik ben té aardig.
Wanneer té aardig zijn een probleem is, en waarom
Té aardig zijn werkt op zo’n moment niet in je voordeel, bevestigt ook de wetenschap. In de openbare en professionele sfeer wordt aardigheid namelijk al gauw gezien als een zwakte, waar gemakkelijk misbruik van gemaakt wordt.
Harvard professor Amy Cuddy legt uit hoe dat werkt:
“In professionele context worden aardigheid en competentie als omgekeerd evenredig gezien. Dat betekent dat mensen denken dat, hoe competenter je bent, hoe minder aardig je wel zult zijn. En vice versa: iemand die heel aardig overkomt, zal wel niet erg slim zijn.”
Het is een patroon: een plus aan de ene kan betekent een min aan de andere kant. De onderliggende onbewuste logica daarvan kan zijn dat mensen denken ‘Als ze echt competent zou zijn, zou ze niet zo aardig hoeven zijn – en een hoog competent persoon zal wel onaardig zijn en zelfs over de rug van anderen zijn gegaan om te komen waar hij of zij is.”
Een bizarre, maar niet geheel onlogische verklaring van het probleem van te aardig zijn.
Ander onderzoek (typisch genaamd: “Do Nice Guys – and Gals – Really Finish Last?”) van 3 samenwerkende universiteiten bewijst zelfs dat salarissen van werknemers onbewust op basis van deze structuur worden bepaald.
Te aardige mensen krijgen lagere salarissen, zo blijkt. Aardige vrouwen krijgen gemiddeld 5% minder betaald dan hun brutalere vrouwelijke collega’s. Bij mannen is het verschil nog groter: aardig manvolk krijgt maar liefst 18% minder salaris! Dat betekende in het geval van deze studie bijna 10.000 dollar per jaar minder! Omdat iemand te aardig is!
“Aardige mensen komen er bekaaid vanaf”, beaamt onderzoeks co-auteur Beth Livingston in een reactie op deze verbluffende uitkomsten.
Tijd voor een geruststelling: er zijn ook gebieden waarbinnen té aardig niet bestaat
In professionele en openbare context moet je dus oppassen met té aardig zijn, om jezelf niet te benadelen en geen misbruik van je te laten maken. Maar er is ook goed nieuws als het om aardig zijn gaat. Later we namelijk niet vergeten dat deze wereld juist wel wat aardigheid kan gebruiken – en dat aardig zijn op zich verre van verkeerd is.
Iets waar professor en psycholoog Preston Ni het roerend mee eens is: “Voor de duidelijkheid, er is dus helemaal niets mis met aardig zijn. De wereld is een betere plek als er meer barmhartige en vrijgevige mensen op rondlopen. Tegelijkertijd is het belangrijk om aardig te blijven op een manier die gezond is voor iedereen (inclusief jezelf), zodat jij niet telkens aan het kortste eind trekt.”
Weet dus dat je A. buiten de professionele en openbare sfeer zo aardig mag zijn als je wil en B. aardig zijn nooit buiten jouw eigen perken terecht mag komen.
Wanneer te aardig niet bestaat, volgens de wetenschap:
- ‘Aardig zijn’ is de sleutel tot een lang en gelukkig huwelijk, volgens onderzoek. Bespaar dus nooit op aardig zijn tegen je partner! Aardig zijn voor elkaar is namelijk de meest wijdverbreide karaktertrek van een goed en tevreden huwelijk volgens koppels die lang samen zijn.
- Verschillende onderzoeken (verzameld in de literatuur “The Psychology of Nice People”) tonen aan dat ‘aardige mensen’ hogere kwaliteit vriendschappen hebben, betere ouders zijn, beter presteren en over het algemeen gezonder zijn. “Gebaseerd op deze literatuur valt te zeggen dat aardig zijn het pad is tot lange en waardevolle relaties, geluk, succes en welzijn”, luidt de conclusie.
Hoe boks-grootmeester Muhammed Ali die theorie bijvoorbeeld in de praktijk brengt:
“Thuis ben ik een aardige gast: maar dat hoeft de wereld niet te weten. Bescheiden mensen, heb ik ontdekt, komen niet erg ver.
Hoe je precies aardig genoeg bent, op het juiste moment
Wees buiten de deur dus zo aardig als je zelf wil zijn, en ben binnen je eigen kringen precies zo aardig als je bent (plus misschien nog een beetje extra af en toe, kan nooit kwaad).
Hoe aardig je wil zijn buiten de deur – in de openbare en professionele context, waar we het eerder over hadden – is iets dat je zelf moet bepalen, concludeerde ook dr. Starla Fitch (die van de lipstick).
Haar ondoordachte te aardige actie overschreed haar eigen grenzen (een dokter die een lippenstift uitleent aan iemand die wel een griepje of een koortslip zou kunnen hebben, dat kan natuurlijk niet) – wat ze pas besefte nadat het voorviel.
Om in het vervolg op zulke momenten niet meer té aardig te zijn, is het van belang om te weten wat jouw grens tussen aardig en té aardig is, zegt dr. Fitch. Wanneer het ten koste gaat van jezelf en jij aan het kortste eind trekt bijvoorbeeld, zoals Professor Ni eerder al zei.
Fitch raadt aan om een aantal dingen voor jezelf na te gaan, vóórdat je weer eens té aardig bent, in plaats van achteraf – en je je favoriete lipstick een enkeltje prullenbak kunt geven:
- Wat is jouw grens (tussen aardig en té aardig)? Bijvoorbeeld: wanneer het ten koste gaat van jezelf ben je té aardig.
- Waar hecht jij waarde aan? Om er achter te komen wanneer je dan precies aan het kortste eind trekt en iets ten koste gaat van jou of je tijd. Vind jij het bijvoorbeeld waardevol om een avond in de week voor jezelf te hebben? Of hecht je veel waarde aan je lievelings-lipstick? Hou dan één avond vrij – en leen je lipstick niet uit!
- Waar liggen jouw prioriteiten? Ben je net die ene avond die je voor jezelf had gereserveerd last-minute uitgenodigd op de verjaardag bij je buren en heb je het de rest van de week te druk gehad om tijd voor jezelf te nemen? Dan moet je nagaan waar jij meer waarde aan hecht: tijd voor jezelf, of tijd met de buren. Gaat tijd voor jezelf voor, dan is het niet onaardig en netjes te verklaren dat je afzegt.
Samengevat: schroom nooit om binnen je eigen perken te blijven, als het op aardig zijn aankomt – als het om professionele en openbare sferen gaat tenminste (in persoonlijke sfeer ben je gewoon altijd superaardig). Het gaat uiteindelijk tenslotte altijd om jouw tijd, jouw relaties, jouw prestaties, jouw waardes, prio’s, grenzen en jouw welzijn. Wees er zuinig op – en onthoud professor Ni’s woorden:
“Blijf aardig op een manier die gezond is voor iedereen (inclusief jezelf).”
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
