Misschien heb je het wel eens ervaren: je zit niet lekker in je vel, maar je kunt de oorzaak, maar moeilijk achterhalen. Of misschien heb je gemerkt dat een collega zich anders gedraagt, maar je kunt moeilijk inschatten waar dit gedrag vandaan komt. We snappen het, want emoties van jezelf of anderen herkennen, is helemaal niet makkelijk. Maar je kunt deze emotionele intelligentie wél trainen. 

Wat komt aan bod:

  1. Wat is emotionele intelligentie (EI) en waarom is het belangrijk?
  2. Hoe weet je of je emotioneel intelligent bent?
  3. Hoe train je emotionele intelligentie?
  4. Conclusie
  5. Veelgestelde vragen over emotionele intelligentie

Emotionele intelligentie klinkt misschien zweverig, maar het is allesbehalve dat. Van het onderhouden van vriendschappen tot meer plezier op de werkvloer: je kunt er op meerdere vlakken de vruchten van plukken.  

Wat is emotionele intelligentie (EI) en waarom is het belangrijk?

Emotionele intelligentie – ook wel EI – is een begrip wat we eerst kort aan je uitleggen. Als je de betekenis van emotionele intelligentie weet, dan weet je ook waarom het zo belangrijk is.

Wat houdt emotionele intelligentie in?

Emotionele intelligentie draait om het vermogen om emoties te herkennen, te begrijpen en te reguleren. Dit gaat niet alleen om jezelf, maar ook anderen. In het boek Emotional Intelligence (Emotionele Intelligentie), geschreven door psycholoog en auteur Daniel Goleman, werd dit concept voor het eerst behandeld. Hij benadrukte in dit boek dat succes in het leven niet alleen afhangt van cognitieve intelligentie (IQ) maar ook emotionele vaardigheden (EQ). 

Wat is het verschil tussen IQ en EQ?

Het verschil tussen IQ (intelligentiequotiënt) en EQ (emotionele intelligentiequotiënt) is heel duidelijk. IQ meet je cognitieve vaardigheden, zoals leren, problemen oplossen en logisch denken. EQ gaat over het vermogen om emoties te begrijpen, te reguleren en goed met anderen om te gaan. 

Waarom is het belangrijk?

Emotionele intelligentie kan je leven simpelweg leuker en makkelijker maken. En dat klinkt heftig, maar het is waar. Namelijk om deze redenen:

  1. “Hoe kan emotionele intelligentie bijdragen in mijn privésituaties?”
    Je relaties met anderen, een partner of vrienden, verlopen soepeler. Er zijn weinig conflicten – en wanneer ze zich voordoen, kun je daar goed mee omgaan. 
  2. Hoe kan emotionele intelligentie bijdragen aan succes in mijn carrière?
    Je kent je eigen grenzen, waardoor je je positiever voelt. Ook kun je beter samenwerken met je collega’s. 
  3. “Wat kan emotionele intelligentie doen voor mijzelf?”
    Je kunt goed omgaan met stress, veranderingen en tegenslagen. Je bent niet zo gauw uit het veld te slaan. 

emotionele intelligentie

Hoe weet je of je emotioneel intelligent bent?

Misschien vraag je jezelf af: ben ik emotioneel intelligent? Weet ik mijn eigen gevoelens te herkennen? Reageer ik op de juiste manier op anderen? En welke vaardigheden vallen onder emotionele intelligentie?

Aan de hand van vijf componenten legt Goleman uit wat emotionele intelligentie precies inhoudt. Zie dit als de kenmerken van emotionele intelligentie. 

1. Zelfbewustzijn, is het vermogen om je eigen emoties te herkennen en te begrijpen. Je weet wat je voelt, waarom je je zo voelt én hoe dit je gedrag beïnvloedt. Ook weet je wat je eigen sterke en zwakke punten zijn. 

Voorbeeld:

Je hebt een kort lontje en reageert fel tegen je partner. Er staat echter een belangrijk gesprek op de planning waar je zenuwachtig en gestresst om bent. Je weet dat je ongezellige gedrag voortkomt uit deze gevoelens.

2. Zelfregulering, ook wel te omschrijven als het beheersen van je emoties. Ben je goed in het beheersen van je emoties? Dan schiet je niet zomaar uit je slof én blijf je kalm onder druk.

Voorbeeld:

Er doet zich een conflict voor op de werkvloer, waar jij behoorlijk boos om kan worden. In plaats van keihard uit je slof te schieten, neem je een pauze om jezelf te kalmeren. Je gaat vervolgens rustig een gesprek aan. 

3. Motivatie, een component waar het gaat om interne doelen. Wat drijft jou? En dan bedoelen we geen externe beloningen, zoals geld of status. We hebben het over de intrinsieke motivatie. 

Voorbeeld:

Je werkt keihard aan een project. Niet omdat je promotie wil, maar omdat je goede kwaliteit belangrijk vindt. 

4. Empathie, of ook wel het vermogen om emoties van anderen te begrijpen – en er gepast op te reageren. 

Voorbeeld:

Een collega is erg stil en teruggetrokken. Jij voelt aan dat er iets mis is, dus je vraagt of er iets met de ander is. “Ik merk dat je wat stiller bent dan normaal. Is alles oké?”

5. Sociale vaardigheden heb je nodig om goed met anderen samen te werken, relaties op te bouwen en conflicten (zonder escalatie) op te lossen.

Voorbeeld:

Je werkt in een team waarin je mensen aanmoedigt hun ideeën te delen en conflicten op een prettige manier uit te spreken. 

Dus, hoe herken je iemand met een hoog EQ? Wanneer deze vijf componenten terugkomen in het gedrag van iemand. Zo kun je een emotionele intelligentie test of EQ-test uitvoeren. 

Liever via Instagram op de hoogte blijven? Je kunt ons hier volgen voor dagelijkse interessante tips, weetjes en leerzame video’s. 

emotionele intelligentie

Hoe train je emotionele intelligentie?

Misschien heb je inmiddels in de gaten dat er aan jouw emotionele intelligentie nog wel wat kan veranderen. En – woohoo – dat is al de eerste stap! Het begint namelijk met bewustwording. In dit geval: de bewustwording van het feit dat je moet werken aan zelfreflectie, empathie en sociale skills. Dit doe je aan de hand van verschillende technieken. 

Denk je: hoe kan ik mijn emotionele intelligentie ontwikkelen en versterken? We geven per component een techniek om dit te oefenen:

1. Zelfbewustzijn (hoe herken ik mijn eigen emoties beter?)

Als je beter met je eigen emoties om wil gaan, dan is het belangrijk om je hier ook meer op te focussen. Dus, wat is de rol van zelfbewustzijn in emotionele intelligentie? Misschien voel je wel eens wat, maar ga je jezelf vervolgens afleiden. Bijvoorbeeld: je hebt een rotdag, dus je besluit een zak chips te openen en een film te kijken. Het vervelende gevoel is dan semi-weg. Maar het is niet opgelost. 

Tip: analyseer dagelijks je emoties door ze op te schrijven. Wat voelde je vandaan? Kun je het koppelen aan een gebeurtenis?

2. Zelfregulering

Merk je dat je de controle over jezelf verliest, bij een boos, gefrustreerd of gestresst gevoel? Oefen dan met de 6-seconden-techniek. Voel je dat emoties de overhand nemen? Haal dan zes keer diep adem, om als het ware een pauze te nemen. Dit geeft je hersenen de tijd om de fight or flight reactie te kalmeren. 

3. Motivatie

Een persoonlijk doel… Misschien heb je dat wel helemaal niet? We geloven er helemaal niets van. Iedereen heeft persoonlijke doelen – en het is goed om daar bewust van te zijn. 

Misschien wil je meer zelfvertrouwen krijgen? Beter ‘nee’ kunnen zeggen? Of beter worden in het onderhouden van vriendschappen? Schrijf deze doelen voor jezelf op en bedenk de bijbehorende stappen die nodig zijn om dit te bereiken. 

Tip: maak de doelen en stappen niet té groot. Beloon jezelf ook als je halverwege bent. Oftewel, hou het leuk voor jezelf.

4. Empathie (hoe word je beter in het herkennen van andermans gevoelens?)

Misschien ga je gesprekken over gevoelens liever uit de weg. Om dit te verbeteren, kun je in iedere sociale situatie een klein beetje oefenen. 

Tip: probeer eens bewust op de emoties van een ander te letten. Vraag wat vaker: “Hoe voel je je hierbij?” of “Kan ik wat voor je betekenen?”, zodat je merkt dat deze vragen over gevoelens helemaal niet zo heftig zijn als je denkt. 

5. Sociale vaardigheden

Zou jij jezelf als ongemakkelijk omschrijven? Probeer dan eens de 3-dingen-regel en pas dit toe bij een gesprekje met wie dan ook. Je collega bij het koffiezetautomaat, de buurvrouw of een oude bekende die je tegenkomt in de supermarkt. 

  1. Geef iemand een compliment. (“Leuke jas heb je aan!”)
  2. Stel een vraag waarmee je interesse toont in de ander. (“Waar haal jij die goede outfitinspiratie vandaan?”)
  3. Luister actief en doe een voorstel. (“Je moet ook eens bij winkel X kijken, daar hebben ze ook leuke spullen!”

Dit is een luchtig voorbeeld waar je perfect mee kunt oefenen. Je bezorgd de ander er ook nog een leuke dag mee. 

Nog meer leren over emotionele intelligentie? Volg een training

Misschien heb je na het lezen van deze tips en technieken het gevoel dat je nóg meer wil leren. Om nóg assertiever te worden, bieden we een 1-daagse cursus aan. Hier worden jouw skills op het gebied van communiceren, je mening geven en voor jezelf opkomen naar een nog hoger niveau getild. 

Tijdens onze krachtige 1-daagse Assertiviteitstraining leer je jouw communicatieve vaardigheden te versterken en je zelfverzekerdheid op de werkvloer (en daarbuiten) te vergroten. En dat in één dag. 

Conclusie

Je verwacht het misschien niet, maar emotionele intelligentie is net zo belangrijk als het IQ van een persoon. Het kan je leven op veel vlakken verbeteren: van soepelere relaties tot beter omgaan met stress en meer plezier op je werk – een hoger EQ brengt je verder dan alleen een hoog IQ, de twee vullen elkaar namelijk perfect aan. Door te werken aan zelfbewustzijn, zelfregulering, motivatie, empathie en sociale vaardigheden kun je jezelf steeds verder ontwikkelen en je emotionele intelligentie verbeteren. Kleine stappen, zoals dagelijks je emoties opschrijven of vaker vragen hoe iemand zich voelt, maken al een groot verschil. 

Veelgestelde vragen over emotionele intelligentie

  • Hoe kan ik emotionele intelligentie toepassen in teamverband of leiderschap?

    Werk je in een teamverband of als leider, dan is emotionele intelligentie jouw superkracht. Je kunt namelijk perfect aanvoelen wat je collega’s of teamgenoten nodig hebben (empathie). Wanneer iets anders loopt dan verwacht, schiet je niet snel uit je slof (zelfregulering). Ook kun je actief luisteren naar de anderen, waardoor ze je vertrouwen (sociale vaardigheden). Iedereen voelt zich bij jou op z’n gemak, waardoor iedereen ook goed kan presteren.

  • Hoe kan ik omgaan met mensen die een lage emotionele intelligentie lijken te hebben?

    Wat klinkt als een uitspraak van je moeder, geldt in dit geval ook: geduld is een schone zaak. Probeer kalm en begripvol te blijven, wanneer iemand plotseling emotioneel reageert. Vat het niet persoonlijk op, maar communiceer duidelijk en respectvol. Wanneer jij je emotionele intelligentie duidelijk naar voren laat komen, kan dit een positief effect hebben op de ander. Dus, hou je vooral bij je eigen waarden!

  • Hoe helpt emotionele intelligentie bij het omgaan met stress en conflicten?

    Wanneer je een hoge emotionele intelligentie, EI of EQ hebt, kun je beter omgaan met stress en conflicten. Omdat je zelfbewust bent, herken je een stressgevoel sneller. Je weet waarom je je op een bepaalde manier voelt. Ook weet je gevoelens te beheersen en aan te kaarten. Je kent je eigen grenzen en weet te voorkomen dat een conflict escaleert. Kortom, je bent een stuk veerkrachtiger bij stress en conflicten wanneer je emotioneel intelligent bent.

emotionele intelligentie

Wie zijn wij? | Tijdwinst.com

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat gespecialiseerd is in slimmer (samen) werken. Daarvoor bieden we je diverse (online) trainingen aan. Van time management tot snellezen. Nieuwsgierig? Bezoek onze website of blogs en schrijf je snel in voor een van onze trainingen. 

Populaire trainingen: