Onzeker ben je niet. Voor een groep mensen staan vind je geen probleem. Een inhoudelijke discussie voeren ook niet. Maar naast dat je verhaal goed uit de verf komt, wil je nog één ding bereiken. Je wilt ook in dat ene lastige gesprek met je extraverte collega voorkomen dat zij over je heen loopt. Dat vraagt niet alleen om een goed verhaal en stevige argumenten, maar ook om iets wat bij jezelf ligt: je eigenwaarde vergroten.
Je kent ze wel: van die collega’s die weinig ruimte overlaten voor ideeën van anderen. Gesprekken met die ene collega lijken steeds spaak te lopen. Ze is zo overtuigd van haar eigen plannen en werkwijze dat ze niet veel ruimte overlaat voor jou om andere suggesties aan te dragen. En als je al de ruimte krijgt om ertussen te komen, dan lijkt je collega met jouw plan aan de haal te gaan en er toch weer een eigen draai aan te geven.
Frustrerend wel.
Nu is er van alles wat helpt om het gesprek in goede banen te leiden. Een uitstekende voorbereiding is uiteraard het halve werk. Daarnaast is het zinvol als je je idee uitwerkt, ijzersterke argumenten verzamelt en dat alles voor jezelf op papier zet. Neem je daarnaast een zelfverzekerde power-pose aan, dan kom je al helemaal een heel eind.
Maar met alleen het spiekbriefje, een goede houding en een overtuigend plan ben je er nog niet.
Om in het daadwerkelijke gesprek niet over je heen te laten lopen, zelfs niet door die ene collega, is nog iets heel belangrijk: een stevig gevoel van eigenwaarde.
Waarom is eigenwaarde vergroten zo belangrijk?
Eigenwaarde en zelfrespect. Het zijn twee woorden die hetzelfde betekenen: de manier waarop je naar jezelf en naar je kwaliteiten kijkt.
Zelfrespect en eigenwaarde komen in allerlei gradaties. In het ideale geval blaak je ervan. Een opmerking van een ander raakt je dan niet zomaar, omdat je aardig zelfverzekerd bent over wat jij aan kwaliteiten te bieden hebt. Aan de andere kant van het spectrum staat helemaal geen eigenwaarde hebben. Dat zal gelukkig niet heel vaak voorkomen. Je weet best dat je iets te bieden hebt en zal niet zomaar mensen je laten beledigen. Maar iets wat ertussenin staat – lage eigenwaarde – komt wel regelmatig voor. Misschien ook wel (ongemerkt?) bij jou.
Je kunt eigenwaarde zien als een broodnodige eerste bouwsteen voor elk lastige gesprek dat of uitdagende situatie die je aangaat.
Als je overtuigd bent van je kwaliteiten en weet wat je waard bent, zal je bijvoorbeeld sneller en zelfverzekerder je mond opentrekken in een lastige situatie, van je afbijten als iemand op je grens balanceert (of verder gaat dan dat) en erop vertrouwen dat het wel goed moet komen in een volkomen nieuwe of spannende situatie.
Wat als je een lage eigenwaarde hebt?
Laten we het omdraaien. Een gebrek aan eigenwaarde is dan weer minder handig. Als jij er bijvoorbeeld van overtuigd bent dat jouw mening er niet toedoet, dan zal je ook eerder je kritische mening inslikken dan dat je eens stevig je punt maakt in een vergadering. Als de collega ongegeneerd over je heen walst, zal je ongetwijfeld eerder in de slachtofferrol kruipen (“Waarom doet ze dat altijd bij mij?”) dan dat je er op een nette manier wat van zegt.
Goed, nu zal het bij de meeste mensen (gelukkig) niet zo erg zijn dat ze stilzwijgend het slachtoffer uithangen in zo’n situatie. Maar het kan ook op een meer subtiele manier – zelfs ongemerkt? – blijken dat je eigenwaarde wel een schepje erbovenop kan gebruiken.
Als jij bijvoorbeeld op je collega reageert, maar je vervolgens door haar weerwoord alsnog uit het veld geslagen voelt en je mening maar inslikt, dan kan dat ook te maken hebben met een overtuiging die diep in je geworteld zit. De overtuiging dat jouw mening er niet toedoet. Dat je pas net om de hoek komt kijken in deze baan. Zoiets.
Je eigenwaarde vergroten – ‘t kan in 3 stappen
Juist in die situaties – met die ene collega – is je eigenwaarde verhogen de eerste stap naar steviger in je schoenen staan in een gesprek. Gelukkig kun je zelf de touwtjes in handen nemen door stap voor stap je eigenwaarde te vergroten en het gesprek met je collega aan te gaan. Dat kan in drie stappen.
Stap 1: tackle je negatieve overtuigingen
Het begint met onderzoeken welke zelfkritische gedachten je hebt als je in gesprek gaat met deze collega. Zo kun je voortaan die overtuigingen eens flink onderuit halen voordat je collega voor je staat en de overtuigingen de overhand nemen.
Breng hiervoor zo gedetailleerd mogelijk in kaart wat je aan negatieve dingen over jezelf hebt voordat je het gesprek start. Probeer vervolgens voor elke negatieve overtuiging een positief alternatief te bedenken.
Een paar voorbeelden:
- “Mijn mening doet er niet toe.” –> “Ik mag mijn mening uitspreken.”
- “Ik kom pas net om de hoek kijken op het werk.” –> “Vanuit mijn studie en stages of werkervaring weet ik waar ik over praat.”
- “Ik mag mensen niet boos maken.” –> “Ik mag mijn grenzen aangeven.”
Die negatieve overtuigingen steken misschien niet om de haverklap de kop op, maar vervelend kunnen ze wel zijn in die ene situatie waarin ze jou ervan weerhouden je uit te spreken.
Merk je het verschil met de positieve uitspraken die je hier tegenover kunt zetten? Een stuk zelfverzekerder toch?!
Nu is het belangrijk dat je die positieve overtuigingen niet alleen ergens in een notitieboek hebt staan, maar dat ze ook prominent in je hoofd aanwezig zijn tijdens het lastige gesprek. Dat doe je niet door ze hierboven een keer vluchtig te lezen. Nee, uitspreken werkt beter – het liefst heel wat keren. Affirmeren wordt dat ook wel genoemd.
Spreek jezelf zo’n positieve gedachte een keer of twintig toe voordat je het gesprek ingaat. Je zult merken dat je er dan meer in gaat geloven en dat die gedachte ook prominent in je hoofd zit als je tegenover je collega staat.
Voordat je nu denkt “Is dat niet wat goeroes doen”. Klopt. Maar niet-goeroes doen het ook. Wetenschappers hebben aangetoond dat affirmeren positief effect heeft, onder meer op hoe je een lastig gesprek ingaat en op wat je er aan resultaat uit haalt. Geef het een kans dus.
Stap 2: geef je mening
Je bent misschien onbewust geneigd om je mening in te slikken, zeker als je collega haar stem verheft zodra jij probeert ertussen te komen tijdens haar verhaal. Je mening geven is een belangrijke manier om daar een stokje voor te steken.
Je eigenwaarde vergroten betekent niet zomaar je mening afzwakken of inslikken als je niet de ruimte krijgt om je uit te spreken. Spreek je dus wél uit. Dat hoeft trouwens niet met stemverheffingen gepaard te gaan en op heftige discussies uit te lopen. Je kunt ook gewoon op een nette manier feedback geven.
Een feedbackmodel kan je helpen om je feedback te structureren. Probeer bijvoorbeeld de ik-ik-jij-methode eens. Houd de feedback bij jezelf, begin met een observatie, deel daarna het gevoel dat het geobserveerde gedrag in je oproept en vraag vervolgens of de ander je observatie herkent.
Zo leg je niemand iets in de mond, schiet je niet meteen in de aanval en laat je ruimte over voor de ander om het met je oneens te zijn.
Houd het daarbij ook het liefst bij die ene situatie die net is voorgevallen, dus haal niet al die andere keren erbij dat je collega ook door je heen praatte. Dat iemand iets “altijd doet” is een mening. Bovendien zal je collega zich vast niet meer herinneren of ze je een paar weken geleden wel of niet liet uitpraten, terwijl de situatie van net vast nog wel vers in haar geheugen zit.
Feedback volgens het ik-ik-jij-model zou er in deze situatie als volgt uitzien:
- “Het viel me net op dat je het woord overnam toen ik aan het praten was.” (observatie vanuit ‘ik’)
- “Dat vind ik vervelend, omdat ik zo niet de ruimte krijg om mijn mening te delen.” (het gevoel vanuit ‘ik’)
- “Herken je dat bij jezelf?” (vraag om bevestiging bij de ander)
Zie. Klinkt verre van aanvallend, toch?!
Het mooie is: je mening geven doet ook iets met jouw eigenwaarde. Hoe vaker je je mening geeft, hoe meer je aan jezelf laat zien dat jouw mening er net zo goed toe doet als die van je collega. Bovendien help je je collega er misschien ook verder mee. De kans bestaat dat zij zich helemaal niet bewust is van haar patronen totdat jij er iets van zegt.
Stap 3: ga uitdagingen aan
Buiten je comfortzone liggen de kansen voor het oprapen om je eigenwaarde te vergroten. Juist door dingen te doen die je niet eerder hebt gedaan of die je lichtelijk knikkende knieën bezorgen, kun je ervaren dat je negatieve overtuigingen niet altijd kloppen. Het gaat je misschien verrassend goed af.
Neem het voorbeeld van net. Hoe vaker je je mening uitspreekt, hoe meer je zult ervaren dat daar niets mis mee is. Hoe vaker je feedback geeft om een grens te trekken, hoe meer je zult voelen dat jij net zo goed die grenzen waard bent als ieder ander. Klinkt als een tegeltjeswijsheid om met een idyllische horizonachtergrond op Instagram te plaatsen, maar ‘t is wel zoals het is.
Alle reden dus om wél dat lastige gesprek aan te gaan dat je allesbehalve leuk vindt, wél die collega aan te spreken op haar gedrag en wél het nieuwe project op te pakken waar je wat weerstand voor voelt omdat je aan jezelf twijfelt. Met elke uitdaging kom je een stap dichterbij meer eigenwaarde – om er nog maar eens een tegeltjeswijsheid in te koppen.
Een belangrijk besef: koppel je eigenwaarde los van anderen
En dan is er nog iets. In de praktijk zie je vaak dat mensen hun eigenwaarde koppelen aan wat anderen van hen vinden. Als je leidinggevende tien keer tegen je heeft gezegd dat je goed kunt schrijven, zal je daar waarschijnlijk wel in geloven. “Als hij het zegt, zal het vast zo zijn.”
Aan de andere kant: als je collega al tig keer geen ruimte overliet voor jouw mening, doet dat misschien ook wat met je eigenwaarde. Wellicht ben je er dan nog meer van overtuigd dat jouw mening er niet toe doet.
Allemaal invulgedachten. Nooit hard gemaakt ook door wie dan ook. Het is dan ook belangrijk dat jouw eigenwaarde er niet van afhangt of een ander je de hemel inprijst of dat een ander je juist een vervelende sneer geeft. Als jij voldoende overtuigd bent van je kwaliteiten, dan doet zo’n enkele opmerking je minder en zal je minder snel verslagen tegenover je praatgrage collega zitten.
Net zoals je eigenwaarde beter niet kunt baseren op een vergelijking met anderen. Jij bent niet opeens een minder goede werknemer als je collega toevallig geweldige prestaties heeft geleverd – beter dan jij. En als collega X assertiever is dan jij, dan maakt dat jou nog niet ‘niet assertief’ (bovendien: een assertiviteitscursus is zo gevolgd!).
Als je nog beter wilt worden in lastige gesprekken zelfverzekerd aangaan, geef jezelf dan een cursus gesprekstechnieken als steuntje in de rug. Daar leer je de fijne kneepjes van constructieve feedback geven, helder communiceren, omgaan met weerstand en met zelfvertrouwen een lastig gesprek aangaan. Het kan!
Word een zelfverzekerde gesprekspartner met een cursus gesprekstechnieken
Wil je jouw collega voortaan niet meer door je heen laten praten en zelfverzekerd aan het woord blijven? Of wil je gewoon in het algemeen gesprekken voeren waarin je overtuigend, zelfverzekerd en krachtig overkomt? Door je heen pratende collega’s of niet.
Dan is onze cursus gesprekstechnieken misschien net wat je zoekt. Binnen één dag leer je (op locatie of online) de beste gesprekstechnieken en actuele methodes en invalshoeken om zelfverzekerd op te treden, beter samen te werken en je communicatie naar een hoger niveau te tillen.
Daar heb je op het werk veel aan, maar ook in gesprekken met je partner of met die ene goede vriend komt het vast nog goed van pas. Gespreksvaardigheid is nooit weg.
Meer weten?
Mocht je nou allemaal heel interessant vinden, dan raden we je zeker aan om ons ook op Instagram te volgen. Daar ontvang je haast dagelijks korte, eenvoudige tips op het gebied van gesprekstechnieken of timemanagement. Leuk om ook een kijkje achter de Tijdwinst-schermen te krijgen? Volg dan ook zeker Björn.
Wie zijn wij? | Cursus Feedback Geven
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
