Of je nu met een nieuwe campagne start, met het bedrijf een andere richting op wilt of tegen een groot probleem aanloopt – creatieve ideeën zijn vaak heel welkom. Nu is het alleen zo dat de tornado aan briljante ideeën niet vanzelf op gang komt terwijl jij gefrustreerd naar je knipperende Word-cursor staart. Wat dan wel helpt om met een lijst aan geniale ingevingen te komen? Begin met deze slimme divergeertechnieken!
Brainstormen, doe je dat niet gewoon in een brainstormsessie?
Een brainstormsessie in jullie agenda’s schieten is misschien het eerste wat je leidinggevende doet zodra er nieuwe ideeën nodig zijn voor een project of plan. Maar werkt dat nou echt?
Tja, het verlossende antwoord is niet wat je wilt horen: met traditionele brainstormsessies sla je compleet de plank mis. En dat om deze 3 redenen:
- Veel mensen houden bij een brainstorm hun ideeën voor zich omdat er al zo veel ideeën zijn geopperd door anderen.
- Volgens onderzoek zijn ideeën die in een brainstorm naar voren komen vaak slechter dan de ideeën waar diezelfde mensen individueel op zouden komen.
- Brainstormsessies werken passief achteroverleunen (social loafing) in de hand.
Vooral mensen die introvert zijn, komen in een brainstormsessie vaak niet goed tot hun recht. Zij zijn bedachtzamer en komen tot betere ideeën als je ze er zelf op laat broeden. Daarover schreef Susan Cain, psychologe en auteur van het boek ‘Stil’ over introvertheid, het volgende:
“Brainstormsessies zijn één van de slechtste manieren om creativiteit te stimuleren. Decennia aan onderzoeken tonen aan dat individuen bijna altijd beter presteren dan groepen op het gebied van kwaliteit en kwantiteit […]”
En heel eerlijk? Ook als je geen introvert bent, werkt individueel brainstormen beter. Er is dan geen tijds- en groepsdruk, er ligt geen drempel om je ideeën in te brengen en je hoeft niet bang te zijn dat je ideeën direct afgebrand worden. Dat geeft rust en daarmee betere ideeën.
Bovendien heb je vaak méér ideeën om uit te kiezen als je iedereen individueel laat brainstormen. Dat vergroot dan weer de kans dat er op z’n minst één steengoed idee tussen zit.
Dit werkt beter: convergeertechnieken en divergeertechnieken
Wil jij met een verbluffend goed idee bij je baas aankloppen, dan kun je dus beter voorstellen om in je eentje op goede brainstormingideeën te broeden. Het voordeel is dat je je gedachten dan de vrije loop kunt laten gaan. Geen idee is te gek. En als het dat wel is, dan kun je het altijd nog zelf van je lijstje schrappen.
Wat je nodig hebt om de stroom aan goede ideeën op gang te brengen? Een combinatie van twee dingen:
- Divergeertechnieken: brainstormtechnieken waarmee je tot zoveel mogelijk ideeën komt. Of ze nu goed zijn of niet, als het maar ideeën zijn.
- Convergeertechnieken: brainstormtechnieken waarmee je al die ideeën terugbrengt naar een klein aantal concrete en haalbare ideeën om verder uit te werken.
Dus: in een divergeren-convergeren-brainstorm ga je eerst zoveel mogelijk ideeën ophalen en werk je vervolgens de beste daarvan uit.
De eerste stap, de divergerenbrainstorm, kun je het beste in je eentje oppakken. Voor de tweede techniek, de convergeren-brainstorm, kun je eerst in je eentje ideeën elimineren en er daarna in groepsverband naar kijken.
Zo pak je de divergeren-convergeren-brainstorm slim aan
Klaar voor een stortvloed aan goede ideeën met als resultaat een paar pareltjes om aan te dragen in de groepssessie? De perfecte divergereren-convergeren-brainstorm pak je goed aan met deze 7 tips.
1. Gebruik de slechte-ideeën-strategie
Huh, maar je moet toch met goede – het liefst zelfs baanbrekende – ideeën bij je baas aankloppen? Klopt. Toch is de slechte-ideeën-strategie een slimme brainstormtechniek die je daarbij helpt. De gedachte erachter is dat je brein al snel allerlei blokkades opwerpt zodra je aan het brainstormen slaat. Bij een potentieel geniaal idee denk je alsnog “Ik schrap dit maar. Bart vindt het vast geen goed plan!”. Zonde als je daardoor eindigt met een prullenbak vol mogelijk goede ideeën!
Begin daarom je solo-brainstorm met de allerslechtste ideeën neerpennen die in je opkomen. Geef ze een plek op je mindmap. Op die manier temper je je zelfcriticus en word je daarna minder kritisch op alle ideeën die nog volgen.
Nog een voordeel van deze tactiek is dat zelfs in de allerslechtste ideeën soms nog een haakje voor geniale ingevingen kan schuilgaan.
2. Doe een braindump
Je leest het goed: je mag alle informatie die in je opkomt dumpen. Slechte ideeën, goede ideeën, middelmatige ideeën – alles is welkom. Pak pen en papier en schrijf alles op wat in je opkomt. Doordat je je niet direct hoeft bezig te houden met of iets wel of niet een goed idee is, kan je je creativiteit de vrije loop laten gaan. Dat is nou juist de kern van divergeertechnieken.
Orden daarna je ideeën in thema’s en subthema’s en creëer op die manier overzicht in de gedachtedump-chaos.
Psst, waar haal je de tijd vandaan voor een brainstorm?
Daar hebben we bij Tijdwinst wel wat tips voor. Björn heeft zijn beste focus- en productiviteitstips verzameld in het boek ‘Elke Dag Om 15:00 Uur Klaar’. Hierin lees je hoe je zelfs als drukbezette kenniswerker tijd overhoudt op een werkdag. Zo kun je voortaan echt de tijd nemen voor je brainstorm in plaats van dat “even” tussen je andere werkzaamheden door te doen.
3. Ga voor een mindmap
Een mindmap is dé divergeertechniek die wij iedereen aanraden. Dit is een fijnere brainstormmethode dan een ouderwetse woordspin. In zo’n mindmap wordt duidelijk hoe je ideeën zich tot elkaar verhouden. Een mindmap helpt je om zelfs de meest abstracte ideeën op een duidelijke, visuele manier in kaart te brengen.
Verder helpt een mindmap je om informatie beter te onthouden, doordat je er een visuele weergave van hebt. Dat werkt voor je brein makkelijker dan lange lappen tekst moeten vasthouden.
Hoe je het slim aanpakt, zo’n mindmap? We leggen je op onze site het maken van een mindmap stap voor stap uit. Of bekijk de onderstaande video, waarin je het proces visueel te zien krijgt. Alvast een tipje van de sluier: de tool Mindmeister is een must als het aankomt op goede mindmaps. Als je deze tool eenmaal gebruikt, wil je niet meer terug naar je losse velletjes met getekende schema’s.
Wil jij nog veel meer weten over mindmappen, snel lezen, productief werken en andere slimme tactieken die jouw werkzame leven makkelijker én leuker maken? Daar hoef je niet veel voor te doen: volg Tijdwinst en Björn op Instagram voor je dagelijkse portie timemanagement-inspiratie en praktische tips.
4. Volg de creatieve technieken van deze creativiteitsexpert
Je wilt niet met zomaar wat nieuwe ideeën komen. Het liefst kom jij met jaloersmakend creatieve ideeën aanzetten die compleet out-of-the-box zijn. Die komen meestal niet spontaan in je op, maar kun je wel oproepen met deze 3 stappen van creatief-denken-expert Giovanni Corazza. Creatief denken doe je volgens hem zo:
- Bepaal alle elementen van het bestaande concept. Voor welk concept wil je met iets creatiefs komen? Zet alle elementen op een rij, zodat je daar straks op kunt voortborduren. Bij een concept om meer bezoekers te krijgen voor je badeendjes-webshop, zijn de elementen bijvoorbeeld ‘badeendjes’, ‘bezoekers’, ‘webshop’, ‘bestellingen’, ‘webshopassortiment’ en ‘kanalen om bezoekers binnen te halen’.
- Speel met elk element. Nu gaan we in de divergeertechieken duiken: wees creatief met elk van die elementen. Kijk wat er gebeurt als je elementen schrapt (wat als je bepaalde badeendjes niet meer verkoopt?), als je elementen omgooit (wat als je voortaan badeenhoorns verkoopt), overdrijf dingen (wat als je met een badeend van 3 meter langs de snelweg zou adverteren?) en gooi bestaande concepten overhoop (wat als je er een winkel van maakt in plaats van een webshop?).
- Twijfel niet, maar ga los. Waarschijnlijk komen er ook niet voor de hand liggende ideeën voorbij die totaal onrealistisch zijn. Laat je door “Niet realistisch!”-gedachten niet tegenhouden. Hoe gekker, hoe beter! Ga erop door en merk hoe soms uit de gekste ideeën alsnog iets slims kan voortkomen.
5. Zet een alternatief in
Zijn je ideeën opgedroogd? Probeer dan deze brainstormmethode: verruil je oorspronkelijke brainstormonderwerp voor een compleet ander onderwerp.
Dus waar je eerst concepten bedacht rondom het onderwerp badeendjeswebshop, zet je nu een ander onderwerp in. Denk aan ‘waterkokers’. Heeft niets te maken met de vrolijke eendjes die je in bad om je heen laat dobberen. Maar wie weet komen er woorden of associaties uit voort waar je ook voor je badeendjeswebshop iets mee kunt.
Bij een waterkoker denk je bijvoorbeeld aan stomend heet water, knopjes, een temperatuurregelaar… En terwijl je daaraan denkt, schiet je plots iets te binnen: goh, zou het een idee zijn om verwarmende badeendjes te maken? Of een badeend die fungeert als thee-ei en in het theewater drijft? Oké, tikkeltje out of the box. Maar ideeën schrappen kan altijd nog.
6. Houd samen een pre-brainstorm
Nu is het tijd voor een convergeren-brainstorm. Oftewel: het kaf van het koren scheiden. Het beste is om voor al jullie wilde brainstormideeën een pre-brainstorm te organiseren.
Zie deze brainstormvorm als een voorselectie waarin jullie de steengoede van de minder goede ideeën scheiden. Het is moeilijk om een paar van je “darlings” te laten “killen”, maar we beloven dat jullie ideeën er beter van worden.
Zo’n pre-brainstorm houdt in dat jullie alle ideeën in de groep gooien en samen de 30% beste ideeën kiezen. Uiteindelijk is deze brainstormvorm heel tijdbesparend. Het betekent dat je straks tijdens de echte brainstorm alleen nog naar die 30% hoeft te kijken en alleen die ideeën verder gaat uitwerken in plaats van veel tijd te steken in de uitwerking van ideeën die toch niet realistisch zijn.
7. Nog meer divergeertechnieken
Divergeren draait zoals gezegd om zoveel mogelijk ideeën opdoen, en dat vraagt om creatief zijn. Daarvoor kun je nog meer slimme divergeertechnieken gebruiken. Deze bijvoorbeeld:
- Overdrijf het probleem. Maak de uitdaging nog groter. Wat als het probleem waar je voor staat compleet uit de hand loopt? Wat zou je dan doen?
- Bedenk hoe de ideale situatie eruit zou zien. Wat zouden jullie doen? Hoe zou de klant of opdrachtgever zich voelen? Vertrek vanuit die positie.
- Lees tijdschriften, duik in Pinterest of doe op andere plekken visuele informatie op. Of het nu gerelateerd is aan je brainstormonderwerp of niet, het kan je op goede ideeën brengen.
- Kijk rond op actualiteitensites. Wat speelt er op dit moment? Kun je daarop inhaken?
- Bekijk het vanuit een negatief perspectief. Waarom lukt het niet om het probleem op te lossen? Wat zit jullie allemaal in de weg? Gaan daar ideeën achter schuil?
- Pak er een compleet willekeurig product bij dat je in de ruimte om je heen hebt liggen. Hoe kan dat je op nieuwe ideeën brengen?
Mensen vroegen ook | Veelgestelde vragen over divergeertechnieken
-
Wat zijn convergeertechnieken?
Convergeren houdt in dat je uit een groot aantal ideeën alleen de belangrijkste paar ideeën selecteert om die verder uit te werken. Dat doe je met convergeertechnieken. Het ordenen en prioriteren van je ideeën helpt daar bijvoorbeeld bij. Ook een pre-brainstorm kan hierbij fijn zijn.
-
Wat zijn creatieve technieken?
Bij creatieve technieken draait het erom dat jij je creativiteit bevordert en zo tot out-of-the-box-ideeën komt. In plaats van direct te denken in termen van “niet realistisch” of “te raar”, laat je vooral je creativiteit de vrije loop. Dit doe je door buiten de kaders te denken en je niet vast te houden aan bestaande processen of gewoonten.
-
Welke creatieve technieken zijn er?
In dit artikel kon je over veel divergeertechnieken lezen die je creativiteit bevorderen. Denk aan concepten ontleden tot elementen en daar vervolgens mee spelen door ze te elimineren, combineren of om te draaien. Ook kan het helpen om dingen in het absurde te trekken of om er een compleet ander concept bij te betrekken.
-
Welke brainstormtechnieken zijn er?
Brainstormen doe je meestal door een combinatie van divergeertechnieken (zoveel mogelijk ideeën opdoen) en convergeertechnieken (de haalbare en goede ideeën eruit filteren). Eerder in dit artikel lees je 7 tips waarmee je dit goed kunt aanpakken.
Kom sneller tot creatieve ideeën met de cursus snel lezen
Die storm aan creatieve ideeën komt niet zomaar op gang. Het vraagt om skills als snel door grote hoeveelheden informatie heen komen, over een writer’s block heen stappen, informatie snel kunnen structureren en mindmaps maken van je ideeën.
Klinkt dat als een waslijst aan skills waar je nog aan moet werken? Volg dan onze cursus snellezen (de cursus op locatie of de online cursus) en leer daar om sneller tot de kern te komen, om de belangrijkste informatie beter te onthouden en om zo je creativiteit en probleemoplossend vermogen te verbeteren.
Meld je nu aan en doe je creativiteit én je inspiratieloze collega’s een groot plezier. Voortaan heb jij aan ideeën geen gebrek.
Wie zijn wij? | Cursus Snellezen
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
