Extraverte mensen zijn assertief en introverte mensen niet? Mis! Assertiviteit is een communicatievorm, geen persoonlijkheidskenmerk. Het is een kwestie van win-win situaties creëren om je relaties te verbeteren. Het is dus aan te leren – door introverte én extraverte personen.
Ooit gefrustreerd weggelopen van een gesprek, omdat je liever anders gecommuniceerd had? Of terwijl je jezelf afvraagt wat er zojuist eigenlijk gebeurde? En dat je na een kwartiertje de perfecte reactie te binnen schiet, zoals je die graag had willen geven tijdens dat gesprek? Herkenbaar voor velen waarschijnlijk.
Dit zijn de momenten waarop je assertiviteit je in de steek laat. Of – als dit soort situaties regelmatig voorkomen – zit jouw assertiviteit nog niet op het niveau waar het zou moeten zitten.
Want assertiviteit is een vaardigheid en geen eigenschap. Iets dat je kunt leren. Iets dat je kan helpen om je leven gemakkelijker te maken, doordat je je communicatie en zo je relaties verbetert.
Assertiviteitsverbetering is dus niet alleen voor verlegen mensen, zoals velen denken, maar voor iedereen die met zijn communicatie win-win situaties wil creëren.
Effectieve communicatie: wat win-win situaties met assertiviteit te maken hebben
Wat die twee met elkaar te maken hebben? Alles. Assertiviteit is win-win situaties creëren door effectieve communicatie. In de psychologie bestaat hier een gangbare theorie voor. Er zijn volgens deze theorie 4 verschillende communicatiestijlen:
• Passief
• Agressief
• Passief-Agressief
• Assertief
Wanneer je passief communiceert, ga je alle conflictsituaties uit de weg. Je kropt vervelende gedachten en omstandigheden liever in jezelf op, dan dat je ze op tafel legt. Je hebt dan te maken met een lose-win situatie, waarbij de ander wint en jij verliest. Jij zit namelijk met de gebakken peren en houdt ze lekker voor jezelf.
Wanneer je communicatie agressief is, creëer je een win-lose situatie. Je walst over anderen heen om je eigen gewin te halen. Je ‘wint’ weliswaar, maar goed voor je relaties – en dus de toekomst – is het niet.
Passief-agressieve communicatie is ook niet ideaal. In dat geval combineer je namelijk bovenstaande twee stijlen. Je bent vaak aan het uitstellen, wegstoppen, smoesjes aan het verzinnen en slecht aan het communiceren in het algemeen. Niet alleen naar anderen, maar ook naar jezelf toe. Een lose-lose situatie dus.
De assertieve vorm van communiceren komt in de hedendaagse psychologie als absolute winnaar uit de bus. Je bent helder in je communicatie, spreekt je gedachten uit, bent direct naar jezelf en naar anderen en neem verantwoordelijkheden voor je acties. Je bent eerlijk en oprecht en respecteert zowel de ander, als jezelf: jij blij, de ander blij, iedereen blij. Win-win.
Hoe assertiviteit er uit ziet
Oké, dat is duidelijk. Assertiviteit is dus een communicatievorm. De beste communicatievorm zelfs. Maar hoe weet je dan of je communicatie assertief is? En wat moet je doen om assertief te worden in je communicatie?
Er bestaan een aantal typische assertieve kenmerken, in je verbale en je non-verbale communicatie.
Een typische assertieve non-verbale houding (alles behalve je spraak) verkrijg je door:
- Goed te luisteren naar wat de ander zegt
- Direct oog-contact te houden
- Je emoties helder uit te drukken
- Ontspannen te bewegen
- En een recht postuur aan te houden
Assertiviteit in je verbale houding (wat je zegt en hoe je het zegt) is te herkennen aan:
- Spreken met een rustige stem die oprecht en helder klinkt
- Geen twijfeling in je stem en houding
- Bereidheid om verschillende opties te overwegen
- En andere meningen op te zoeken en mee te wegen
Is jouw communicatie assertief, agressief of passief? Doe de test!
Je weet nu dus hoe het wel zou moeten. Maar weet je nog niet zeker of jij het wel goed doet? Of dat je misschien nog wat aan de agressieve of de passieve kant zit?
Daar kun je achter komen door dit soort vragen (eerlijk!) te beantwoorden:
• Erger jij je snel aan collega’s en reageer je dan opvliegend?
• Deel jij je mening wel eens zonder dat iemand er naar gevraagd heeft, wanneer je het ergens mee oneens bent?
• Zeg jij ronduit ‘nee’ wanneer je ergens geen zin in hebt?
Aan de slag met assertiviteit
Ik weet dat het misschien vervelend is om toe te geven dat je te passief of te agressief bent in je communicatie, maar het is nu eenmaal cruciaal om eerlijk tegen jezelf te zijn.
Zelfkennis is namelijk de eerste stap naar verbetering in je communicatie.
Daarna is het een kwestie van oefenen, oefenen, oefenen. Probeer afwijkend-communicatie-gedrag bij jezelf (en bij anderen) te herkennen en het om te buigen naar een meer assertieve houding. En zo dus naar een win-win situatie.
Want: jij blij, de ander blij, iedereen blij. Dat is assertiviteit. En wie wil dat nu niet?
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van assertiviteit, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Assertiviteit
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
