Stel je feedback geven uit omdat je bang bent niet aardig gevonden te worden? Er komt een punt dat je toch door de zure appel heen moet. Hoe? Door te stoppen met aardig zijn. Zo geef je de feedback wél. Op een manier die aardiger is dan je feedback voor je houden.
Waarom stoppen met aardig zijn?
Het is toch logisch om aardig gevonden te willen worden? Je wordt vast liever niet gezien als die persoon die anderen standaard afblaft. Maar dat is het andere uiterste.
Stoppen met aardig zijn betekent dat je zelfverzekerd feedback geeft als je iets niet prettig vindt. Zonder bang te zijn dat die feedback jullie relatie in de weg staat. Je kunt namelijk prima aardig en vriendelijk zijn en toch jezelf uitspreken.
Door iedereen aardig gevonden willen worden is geen goed streven. Totaal onrealistisch ook. Mensen die die behoefte hebben, neigen al snel naar please-gedrag. Ze willen iemand pleasen en verliezen daarbij hun eigen grenzen uit het oog.
Dat brengt allerlei risico’s met zich mee:
- Je vertoont conflictvermijdend gedrag en stopt je eigen gevoelens en behoeften weg.
- Je durft feedback of ergernis niet uit te spreken. Dat komt de samenwerking niet ten goede.
- Je past je vaak aan anderen aan, ook als je daarmee over je eigen grenzen gaat.
- Je wuift fouten van anderen weg, ook als die wel degelijk om feedback vragen.
- Je laat de mening of gevoelens van een ander voorgaan op die van jou.
- In wat je doet, richt je je op de verwachtingen van anderen en je bent dus meer bezig met anderen dan met jezelf.
Daardoor spreek je mogelijke obstakels in de samenwerking niet uit en blijf je daarmee zitten. Omdat de ander ook niet weet dat jij ermee zit, kan diegene het zomaar nog eens en nog eens doen. Elke keer dat het weer gebeurt, frustreert dat jou.
Zo kun je in een negatieve spiraal belanden, die jullie samenwerking niet ten goede komt. Toekomstige negatieve situaties liggen op de loer als jij niet bijtijds aangeeft wat je dwarszit.
Aardig zijn is niet altijd aardig
Daar komt nog iets bij. Als je je schuldig maakt aan te aardig zijn, ben je niet altijd ook echt aardig voor anderen. Klinkt gek? Het zit zo. Door jouw grenzen niet aan te geven en niets te zeggen over je eigen frustraties, geef je anderen niet de kans om zich aan te passen en te verbeteren. Bovendien laat je de ander maar gissen wat jouw grenzen liggen, terwijl niemand dat kan ruiken.
Te aardig zijn leidt tot onduidelijkheid. Onduidelijke grenzen. Onduidelijke communicatie. En samenwerkingen waarin van alles misgaat, zonder dat de ander dat weet.
Alle reden dus om te stoppen met aardig zijn en wel je feedback uit te spreken. Maar hoe?
Goed nieuws: je kunt feedback geven én aardig zijn
Feedback geven betekent niet dat je jezelf van je meest onaardige kant laat zien. Je kunt feedback uitspreken op een nette manier waarbij je jouw behoeften én die van de ander respecteert. Bovendien: zeggen wat je dwarszit is per definitie aardiger dan in de slachtofferrol kruipen en negatief denken over de ander.
Deze 4 tips helpen je om jouw feedback op een nette manier te geven en daarbij tegelijkertijd niet te aardig te zijn.
Tip 1. Kies een passend moment voor feedback
Als je feedback geven spannend vindt, heb je misschien de neiging om het uit te stellen. Elk moment lijkt er wel iets te spelen waardoor je je collega nu niet wilt kwetsen. Ze heeft al zo’n drukke dag. Ze had al een stressvolle ochtend. Ze zit al met een ziek kind thuis. Maar het punt is: hét uitgelezen moment is er nooit. En hoe langer de situatie waarvan je iets wilt zeggen geleden is, hoe lastiger het wordt voor de ander om die situatie terug te halen.
Dwing jezelf om een moment te prikken. Geef aan je collega aan dat je haar graag om tijdstip X wilt spreken:
“Hé Lisa, heb je straks om 15.00 uur een half uur tijd om iets te bespreken?”
Dan weet je zeker dat je collega de ruimte voor je heeft. Ook heb jij dan alle tijd om het goed toe te lichten.
Tip tussendoor
Wil je meer van dit soort simpele feedback-geef-tips of handige timemanagementtrucs krijgen? Volg dan de Instagram-accounts van Björn en Tijdwinst.com voor jouw dagelijkse dosis tips over deze onderwerpen.
Tip 2. Focus op jezelf, stop met verwijten
Het is vaak het eenvoudigst om aan te wijzen wat de ander niet goed doet. Maar oordeelloos benoemen wat jij graag anders zou zien, kan je veel verder brengen.
Stel je voor: jouw partner werkt al drie avonden tot ’s avonds laat door en jij bent daar niet blij mee. Jullie hebben geen moment samen gehad ’s avonds. Je zou dat op twee manieren kunnen uitspreken.
1. Verwijtend:
“Ben je nu alweer aan het werk? Stop daar nou eens mee. Jij kunt ook nooit eens nee zeggen.”
2. Zonder oordeel je gevoel benoemen:
“Ik zie dat je nu drie avonden achter elkaar hebt gewerkt. Ik vind het jammer dat we daardoor nauwelijks tijd samen hebben. Kun je morgenavond vrijhouden voor een film?”
Die eerste, verwijtende, manier nodigt direct uit tot discussie. Je hoort je partner al roepen “Ja maar jij…”. Geen basis voor een goed gesprek!
Bij de tweede optie benoem je enkel jouw perspectief; daar kan je partner moeilijk tegen ingaan. Het is tenslotte jouw mening.
Dus: probeer het bij jezelf te houden. Houd oordelen voor je, benoem wat je waarneemt en voelt, en doe een concreet voorstel voor hoe je het graag anders zou zien.
P.S. Je kunt je te drukke partner natuurlijk ook gewoon het boek ‘Elke Dag Om 15.00 Uur Klaar’ cadeau doen als subtiele hint. Te druk zijn is prima te voorkomen met heel goed timemanagement.
Tip 3. Gebruik de methode van geweldloze communicatie
Om concreet aan de slag te gaan met goede feedback geven, kun je een methode gebruiken van de Amerikaanse psycholoog Marshall Rosenberg. Hij is de man achter de methode van geweldloze communicatie. Dat is een manier van communiceren waarbij je tegemoetkomt aan de behoeften van de ander en mogelijke oordelen voor je houdt.
Het uitgangspunt is dat je je in communicatie focust op vier dingen:
- wat je zuiver waarneemt;
- wat je voelt bij die waarneming;
- wat je nodig hebt op basis van dat gevoel;
- wat je zou willen als concrete actie.
1. Wat je zuiver waarneemt
Benoem dat wat je hebt ervaren bij de ander. Bijvoorbeeld dat je partner drie avonden achter elkaar heeft gewerkt. Dat je collega door je heen praat tijdens meetings. Of dat je leidinggevende meetings plant op momenten die buiten jouw werktijden vallen.
Laat daar geen oordeel over blijken. Blijf bij de feiten.
“Ik merkte dat je een paar keer door me heen sprak tijdens de vergadering vanochtend.”
2. Wat je voelt bij die waarneming
Die situatie roept iets bij je op. Benoem wat voor gevoel je erbij hebt. Verdrietig? Boos? Gespannen? Bedenk dat gevoelens wat anders zijn dan quasi-gevoelens. We zeggen wel vaker dingen als “Ik heb het gevoel dat je mij negeert.”, maar dat is geen gevoel. Op je gevoel moet volgens deze methode de nadruk liggen. Dus bijvoorbeeld:
“Ik voelde me daardoor gespannen, omdat ik mijn punt niet kon maken.”
3. Wat je nodig hebt
In plaats van de ander te verwijten dat hij niet in je behoeften voorziet, kun je ook simpelweg aangeven wat jouw behoeften zijn. Dat vergroot de kans dat de ander zich in jou kan inleven en respect voor je zal hebben.
“Ik heb nodig dat ik de ruimte krijg om mijn punt te maken.”
4. Wat je zou willen (verzoek)
Maak van wat je zou willen geen eis maar een verzoek. Verplicht de ander niet om zich op een bepaalde manier te gedragen, maar breng wat jij graag zou zien als een vraag. Zo kun je irritaties en verwijten over en weer voorkomen.
“Het zou mij helpen als we in vergaderingen via een rondvraag iedereen de ruimte geven om zich uit te spreken.”
Dus: zeg wat je denkt, voelt en nodig hebt
Geen please-gedrag meer dus. Het idee achter deze methode is dat je beter naar de ander kunt luisteren, meer inlevingsvermogen kunt tonen en meer respect kunt opbrengen voor de ander. Daardoor heb je ook minder snel last van verwijten en pleasen als reactie daarop.
De methode komt erop neer dat je gaat zeggen wat je denkt, voelt en nodig hebt.
Zo formuleert Thomas d’Ansembourg het, die naar aanleiding van de geweldloze-communicatie-methode het boek ‘Stop met aardig zijn’ schreef. Volgens hem is pleasegedrag een manier om een masker op te zetten. Daarmee misleid je je omgeving, maar ook jezelf. Wél aangeven welke behoeften jij hebt, verbetert de samenwerking, communicatie en gaat ook negatieve eigen gevoelens en angst tegen.
Tip 4. Bedenk wat de ander zou kunnen zeggen
Als je de neiging hebt om iemand te pleasen, zou die neiging weleens opnieuw de kop kunnen opsteken nadat je je feedback hebt uitgesproken. Wat nu als de ander het er niet mee eens is? Of iets voorstelt waar jij je niet in kunt vinden? Als iemand pleasen jouw natuurlijke neiging is, ga je daar in tweede instantie misschien alsnog in mee.
Wil je niet alsnog je eerste reactie volgen van vluchtig toegeven om de ander maar te vriend te houden? Dan kunnen twee dingen helpen:
- Bedenk van tevoren hoe de ander zou kunnen reageren en denk na wat jij daar weer op kunt zeggen.
- Vraag om tijd om over de vraag of het voorstel van de ander na te denken. Dan kun je in alle rust je reactie voorbereiden en erbij stilstaan of ‘Ja’ wel echt een passend antwoord is.
Stoppen met aardig zijn: beter voor jezelf en de ander
Kortom: het is leuk als mensen je aardig vinden. Maar laat dat niet het criterium zijn voor wat je wel en niet uitspreekt. Durf te stoppen met aardig zijn.
Stop met iemand pleasen. Het zou zonde als je zó ver doorschiet in aardig gevonden willen worden dat je daardoor nuttige feedback en frustraties inslikt. Daar help je jezelf niet mee, je doet afbreuk aan de samenwerking en je collega zal het je ook niet in dank afnemen als hij later ontdekt dat je hier al heel lang mee zit.
Dus: spreek je feedback op een nette manier uit, prik een moment waarop je het gaat zeggen, bereid je goed voor en geef jezelf reactietijd wanneer je die nodig hebt.
Meer leren over feedback geven?
Je bent niet de enige die het spannend vindt om feedback te geven. Bij onze cursus feedback geven horen we vaak van deelnemers dat ergens iets van zeggen lastig is.
Gelukkig kun je jezelf daarbij een handje helpen. Hoe? Door je aan te melden voor onze cursus feedback geven (die cursus online volgen kan ook!). Tijdens die cursus leer je alles wat je moet weten over feedback uitspreken. Zonder please-gedrag.
Wie zijn wij? | Cursus Feedback Geven
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
