Je wilt een aardige en behulpzame collega zijn. Vanzelfsprekend. Niemand is erop uit om als ‘die lastpak van de vierde verdieping’ bestempeld te worden of ‘die zuurpruim van accounting’. Toch houdt collegiaal zijn meer in dan bij iedere noodkreet bijspringen. Stop met te aardig zijn: vergeet please gedrag en leer je grenzen aangeven (in 3 stappen).
Te aardig zijn? Waarom je vaker op je strepen moet staan
Natuurlijk kom je verder in je leven en carrière wanneer je aardig en behulpzaam bent. Blijf dat ook zeker. Waar wij op doelen is té aardig zijn; een collega uit de brand helpen terwijl jouw deadline ook nadert. Een project waar jij oren naar hebt afwimpelen omdat je denkt dat je collega het liever wil. Of op een coffee-run voor je manager terwijl jij betere dingen te doen hebt.
Kortom:
Hoewel goed bedoeld, vertoon je meegaand gedrag. Uit beleefdheid misschien of om aan te tonen dat je hart voor de zaak hebt. Stop daarmee, zeker wanneer je te vaak ‘ja’ zegt tegen een verzoek, terwijl je heel goed weet dat je er de tijd, motivatie of de middelen er niet voor hebt. Daarmee doe jij jezelf tekort.
4x waarom pleasen niet werkt
En nu begrijpen we dat ‘nee’ zeggen makkelijker gezegd is dan gedaan. (Hoewel dat in de praktijk ook vaak lastig blijkt.) Jij weet namelijk ook wel dat je eigenlijk geen tijd hebt om de werkborrel voor te bereiden. ‘… waarom heb ik dan in hemelsnaam weer ‘ja’ gezegd?’ hoor je jezelf zeggen terwijl de een doos bitterballen bestelt.
Het is niet dat je naïef bent. Jouw ‘nee’ komt gewoon niet goed aan. Misschien omdat je om de boodschap heen draait of het lastig vindt om assertief te communiceren. En dat lijkt op het eerste oog niet gevaarlijk, maar altijd té aardig zijn heeft wel gevolgen:
1. Je komt niet toe aan eigen werk
Je eigen verantwoordelijkheden en taken blijven liggen wanneer je telkens andermans ‘spoedjes’ en vragen voorrang geeft. Om nog maar te spreken over de kwaliteit van werk die je wel levert.
2. Je bent met de verkeerde dingen bezig
Projecten op je nemen uit beleefdheid of om aardig gevonden te worden, vergroot de kans dat jij je bezighoudt met zaken waar jij helemaal niet gelukkig van wordt. Of die jou vooruit helpen. We begrijpen dat dat niet altijd kan, maar wanneer jij geen plezier uit je werk haalt is dat op de lange termijn killing voor je productiviteit en motivatie.
3. Je voelt je minderwaardig
Alleen maar puin ruimen of als vliegende keep behandeld worden, doet iets met je eigenwaarde op de werkvloer. Je vindt het geen probleem om een collega uit de brand te helpen, maar soms krijg je het gevoel dat je gebruikt wordt. Hierdoor kun je wrok ontwikkelen ten opzichte van het team, maar ook richting jezelf:
4. Je neemt het jezelf kwalijk
Soms kun je jezelf wel voor je kop slaan. ‘Was ik maar assertiever’ denk je dan of ‘als ik dit had gezegd dan…’. Je neemt het jezelf kwalijk dat jij collegiaal wilt zijn en anderen daar graag gebruik van maken. Dat kan iets met je zelfvertrouwen doen, maar ook met je humeur.
Aardig zijn is een deugd op de werkvloer, maar té aardig zijn en jezelf laten ondersneeuwen niet.
Dat willen we nu aanpakken. Want time management draait niet alleen om het goed organiseren van je werkzaamheden, maar ook om je prioriteiten kennen – en bovenal – bewaken. Daarvoor zul je jouw grenzen moeten kennen en moeten aangeven. Op een duidelijke, assertieve wijze.
In 3 stappen stoppen met aardig zijn (zonder een hork te worden)
Je hoeft je nu niet als een botte hork op te stellen. Je mag nog steeds die vriendelijk, bubbly collega zijn. Alleen dan wel één die zijn of haar grenzen kent.
Assertiviteit draait namelijk niet om overal ‘nee’ op zeggen. Je grenzen kennen en bewaken draait om ‘ja’ zeggen onder de juiste voorwaarden.
Daarvoor moet je beseffen dat niemand rekening houdt met hoe jouw dag of planning eruit ziet. Hard, maar waar. De meeste willen enkel hun eigen spoedjes en vragen opgelost hebben. Dat jij daardoor niet toekomt aan jouw werkzaamheden is niet hun probleem, grof gezegd. Kom daarop op voor jezelf, jouw tijd en jouw prioriteiten. Niemand anders zal het voor je doen.
Stap 1. Ken je grenzen
Stoppen met aardig zijn lukt wanneer je weet waar jij de grens trekt: wat accepteer je wel en juist niet. Klinkt heftig, maar zie het als omgangsregels. Wat vind jij wel kunnen? Wanneer komen jouw persoonlijke waarden in het geding? Waar ben jij het absoluut niet mee eens?
Wat mogen anderen niet?
Mag een collega zonder overleg een afspraak in je agenda plannen? Je kantoor binnenlopen om je een niet-dringende-vraag te stellen? Je midden in een zin afkappen in een belangrijke vergadering? Denk eens na over wat jij niet accepteert en hoe je dat graag anders zou zien.
Waar heb jij recht op?
Waar hoef jij je niet schuldig om te voelen? Mag jij een collega aanspreken wanneer zij jouw concentratie niet respecteert? ‘Nee’ zeggen tegen je leidinggevende wanneer hij je wil betrekken bij een project dat buiten jouw verantwoordelijkheden ligt? Vraag jezelf af wat geoorloofd is en durf hierbij buiten je comfortzone te treden. En nee: je eigen tijd en prioriteiten bewaken is niet brutaal.
Wat vind jij geoorloofd om op te eisen?
Om jouw energie en tijd te beschermen mag je heus wel je hakken in het zand zetten. Bijvoorbeeld wanneer je aangeeft dat je bepaalde opmerkingen van een collega niet ziet zitten. Geef dat aan. Of dat het je niet lukt om die klant erbij te nemen, ondanks dat een collega blijft drammen — ‘Nogmaals nee. Ik heb geen ruimte.’
Deze zaken voor jezelf opschrijven kan helpen je grenzen bepalen. Zo herken je ook makkelijk wanneer een collega eroverheen dreigt te gaan.
Stap 2. Herken het moment waarop grenzen worden geschonden
Je kent je grenzen en weet wat je wel en niet accepteert. Stoppen met aardig zijn doe je nu door het moment te herkennen dat een collega dreigt die grenzen over te gaan. Zodra je zo’n punt bereikt, neem dan even een stap terug en vraag jezelf af waarom je iemand toestaat (bijna) over je grenzen heen te gaan.
Is het omdat je het niet kunt aanzien dat iemand worstelt met een project waar jij veel vanaf weet? Of omdat je een sterke vriendschappelijke band met de persoon hebt? Misschien vind je het lastig om de confrontatie aan te gaan.
Wat de reden ook is: begrijp dat je niet voor niets die denkbeeldige streep hebt getrokken. Die is er voor een reden. Laat een ander die afspraken met jezelf niet schenden.
Dat geldt ook voor jezelf. Ook jij kunt namelijk jouw eigen grenzen overschrijden. Zo praat je jezelf aan dat het heus niet kwaad kan om alweer de lunch van je collega voor te schieten. Of dat het nakijken van dat rapport hooguit 5 minuten duurt en dus wel binnen je drukke schema past.
Let hierop en roep jezelf een halt toe. Jij hebt niet voor niets bovenstaande afspraken met jezelf gemaakt. Als jij ze niet respecteert, wie dan wel?
Stap 3. Bescherm je grenzen
Zodra jij je er bewust van bent dat iets of iemand over je grenzen heen probeert te gaan, grijp je in. Waar je eerst een ‘oke dan maar’ of ‘ja, hoor prima!’ eruit gefloept zou hebben, ga je nu op je strepen staan.
Vraag jezelf af of je dit wel of niet wilt
Allereerst ga je bij jezelf ten rade: wil ik wel mijn tijd en energie hieraan besteden? Kán ik überhaupt hier tijd en energie in steken of is mijn planning vol? En ook als je zowel de motivatie als de tijd hebt: moet je hier eigenlijk wel gehoor aan geven?
Want dat jij op jouw vrije dag het geen probleem vindt om kostenloos een offerte op te stellen betekent niet dat het een goed idee is. Focus je op jouw prioriteiten en verantwoordelijkheden: voldoet een verzoek niet aan één van de bovenstaande drie eisen (willen, kunnen, moeten) stop dan met aardig zijn en wijs het af:
Wijs het af
Dan het ‘nee’ zeggen. Dat kun je gewoon doen — ‘Nee, daar heb ik nu geen tijd voor’. Maar aangezien je dit artikel leest, kunnen we concluderen dat je daar vaak de mist ingaat. Je probeert misschien ‘nee’ te zeggen maar verpakt je boodschap in zo’n vriendelijk jasje dat het niet aankomt.
Wat daarom goed werkt:
In plaats van het woordje ‘nee’ gebruik je de twee woorden ‘bedankt, maar…’. Het lijkt misschien vreemd, maar hiermee maak komt je afwijzing vaak beter aan. Hierdoor durf je sneller iets af te wijzen en voel je je minder snel schuldig.
Jouw collega:
‘Zeg, kun jij morgen die salespitch van me overnemen? Ik hoorde zojuist dat ik morgen naar een andere vestiging moet.’
Jij, iemand met een overvolle agenda:
‘Bedankt dat je me dat aanbiedt, maar mijn agenda zit bomvol. Je kunt beter iemand anders vragen.’
Zie je. Hoewel je niet letterlijk ‘nee’ hebt gezegd, heb je wel een ‘nee’ verkocht. Netjes en assertief verpakt.
Houd voet bij stuk
Nu laten niet alle collega’s zich snel afwimpelen. Zeker wanneer je hen in het verleden vaak geholpen hebt (en daardoor over je eigen grenzen heen bent gegaan), zullen ze proberen om toch een ‘ja’ uit je te krijgen.
‘Ach, maar je deed het vorige keer zo goed! Kun je niet voor één keertje…’
Belangrijk is om nu voet bij stuk te houden; je wilt niet alsnog eindigen met een ‘oké dan maar’. Je herkent dat iemand je grens over wil gaan, je geeft duidelijk aan dat jij dit niet wilt. Stoppen met aardig zijn dus en nogmaals ‘nee’ zeggen. Net zolang tot de boodschap begrepen wordt.
‘Nee, zoals ik al zei heb ik een overvolle agenda.’
De communicatietechniek ‘geweldloze communicatie’ werkt hier ook fantastisch voor. Wanneer je hier meer over wilt weten, raden we je het volgende artikel aan: ‘Geweldloze communicatie bij discussies bestaat (in 3 stappen)!’ of ‘Assertief communiceren tips: het ik-model’
Dit bericht op Instagram bekijken
Kortom: stoppen met aardig zijn? Geef je grenzen aan
Er is niets mis met aardig zijn of aardig gevonden willen worden. Laat het alleen niet je productiviteit, werkgeluk en zelfvertrouwen in de weg zitten. Wanneer je merkt dat je telkens klusjes aan het opknappen bent omdat je geen ‘nee’ durft te verkopen of bang bent om de confrontatie aan te gaan, trek dan aan de noodrem.
Besef dat je op je strepen mag staan. Zaken die geen prioriteit voor jou hebben, mag je afwijzen. Evenals gedrag dat jou niet aanstaat.
-
- Ken daarom je eigen grenzen. Bepaal waar je wel van gediend bent en waarvan niet. Wat mogen anderen, waar heb jij recht op en wat vind jij geoorloofd om op te eisen?
- Weet wanneer iemand je grenzen overschrijdt. Waarom heb je de neiging om dit toe te staan?
- Bescherm je grenzen. Vraag jezelf af of je dit überhaupt wilt (heb je er tijd en energie voor? Zo ja: moet je het dan alsnog doen?). Zo niet: zeg ‘nee’ en houd vast aan je oordeel.
Zo voorkom je dat je over jezelf heen laat lopen. Dat je taken en projecten oppakt waar jij helemaal niet blij van wordt of die jou niets opleveren. En of dat afdoet aan je aardigheid en collegialiteit? Zeker weten niet. Het maakt jou juist een betrouwbare collega; één die zijn of haar eigen tijd respecteert. En dat dwingt respect af.
Je kunt immers beter een betrouwbare ‘nee’-zegger zijn dan een onbetrouwbare ‘ja’-knikker.
Vind je dat nou lastig? Volg een training Assertiviteit of een cursus Time Management
Merk je dat je het toch nog steeds lastig vindt om (1) een collega een dikke vette ‘nee’ te verkopen of om (2) te bepalen welke zaken prioriteit hebben, volg dan eens één van onze cursussen.
Bijvoorbeeld de cursus Assertiviteit. Daar leer je meer over jezelf krachtig uiten en je boodschap verwoorden. Van een ‘nee’ tot aan een ‘ik wil graag dat’. Alles wat je nodig hebt om sterker in je schoenen te staan en beter te communiceren op de werkvloer leer je daar.
Zoek je naar tips en manieren om je tijd beter in te delen en eindelijk baas te worden over je planning, kijk dan eens naar de training Time Management. Daar leer je het heft in eigen handen nemen wanneer het op het plannen en organiseren van je werkzaamheden aankomt.
Kortom: genoeg keuze, en dat allemaal in minder dan 1 dag geleerd. Volg er één (of allebei!)
Verder lezen? Lees het boek of deze artikelen
Wil je meer leren over je prioriteiten kennen en voor deze opkomen? Lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar en maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen. Dan leer je niet alleen meer over assertiviteit, maar leer je ook beter bepalen welke werkzaamheden voorrang krijgen en hoe je omgaat met storende collega’s.
Check ook eens deze artikelen:
- “Dringend?!” – Waarom collega’s 100x storen (en hoe je dat stopt)
- Stop met aardig zijn in déze 5 situaties (wees assertief!)
- Sympathiek zijn volgens ‘s werelds aardigste persoon — 6 manieren.
- Stop met doemdenken over wat anderen van je vinden — 5 psychologische tips
Liever een boek stoppen met aardig zijn? Dat bestaat! Het boek ‘Stop met aardig zijn’ van Thomas de Marchant et d’Ansembourg blijkt een goed assertiviteitsboek dat jou leert beter jouw grenzen aan te geven. Hier een voorproefje:
Wie zijn wij? | Tijdwinst.com
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van time management, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
