Goede feedback valt of staat bij de manier waarop je het brengt. Als jij je feedback goed opbouwt en netjes formuleert, ben je al een heel eind. Geen wijzende vingertjes of “Jij doet ook altijd…”-opmerkingen, maar wel feedback geven vanuit jezelf en met oog voor de ander. De ik-ik-jij-methode is de uitgelezen feedbackmethode waarmee je de ander niet aanvalt, dicht bij jezelf blijft én een constructief gesprek aangaat.
Wat komt aan bod?
- Waarom een wijzende vinger niet werkt?
- Gebruik een ik-perspectief
- Ik zie/merk dat…
- Dat doet met mij…
- Herken je je daarin?
- Suggestie voor ander gedrag
- Zo moeilijk nog niet!
Sommige situaties vragen om feedback. Bijvoorbeeld omdat je een grens moet trekken, je stoort aan bepaald gedrag of omdat je simpelweg denkt dat je de ander kunt helpen door diegene ergens op te wijzen. Helpend voor jou, maar zeker ook voor degene die je aanspreekt.
Feedback geven is bijvoorbeeld handig als je collega je regelmatig niet laat uitpraten tijdens een vergadering. Misschien doet hij dat niet eens bewust, maar puur vanuit enthousiasme. Maar toch, leuk is anders. Je wilt je punt maken tijdens jullie overleggen en dat kan niet als je door hem wordt onderbroken. Hét moment om daar wat van te zeggen.
Waarom een wijzende vinger niet werkt?
Nu kun je je collega op zijn gedrag aanspreken door direct vanuit je emoties te reageren: “Praat nou niet altijd door me heen!”. In gedachten denk je er een wijzend vingertje bij.
Die feedback is op zich een logische reactie, want na een paar keer onderbroken te zijn ben je er op een gegeven moment klaar mee. Maar probeer toch om niet uit je slof te schieten, juist om met je opmerking écht effect te bereiken.
Een wijzende-vinger-uitspraak roept al snel op dat de ander zich gaat verdedigen, omdat hij zich aangevallen voelt. Je belandt in een pingpongspel waarbij jij de ander ergens van beschuldigt en diegene dat waarschijnlijk zal ontkennen. Het “Ja maar, jij”-gesprek dus. Je collega herkent zich er misschien niet in dat hij dit altijd doet of zal tegenargumenten bedenken om zich uit de situatie te redden. Geen goede basis voor een constructief gesprek!
Maar er is hoop: er zijn methodes die je een handje helpen om feedback te geven die wel het gewenste effect heeft. De ik-ik-jij-methode is daar een heel goed voorbeeld van.
Gebruik een ik-perspectief: de ik-ik-jij-methode
Bij het geven van feedback is ‘ik’ een haast magisch woord. Zeker als je grenzen wilt aangeven of je aan bepaald gedrag ergert. Misschien heb je ooit geleerd dat het egoïstisch is om vanuit ‘ik’ te praten. Laat dat nu een gedachte zijn die je bij het geven van feedback overboord mag gooien. Het werkt juist veel beter om feedback dicht bij jezelf te houden dan om enkel en alleen te ‘jij’-en.
Vergelijk deze uitspraken maar eens:
- “Jij zegt dingen die me raken.”
- “Het raakt me als je dat zegt.”
- “Waarom praat je toch steeds door me heen?!”
- “Het valt me op dat je me al een paar keer niet hebt laten uitpraten.”
Bij zowel zin 1 als zin 4 kan de ander jouw standpunt ontkrachten. Je beschuldigt de ander ergens van, waar diegene zich misschien niet in herkent. Als de ander er inderdaad geen weet van heeft, maak je met zo’n feedbackformulering geen beste kans. De ander staat misschien helemaal niet meer open voor je suggestie en ziet het meer als een aanval.
De formulering vanuit “ik” is in dat opzicht duidelijk anders. Daarbij vertel je wat jij ervaart of ziet. Dat kan de ander niet ontkrachten; dit is jouw visie. Als je vervolgens ook nog de ander vraagt of diegene zich hierin herkent, dan is de basis voor een goed constructief feedbackgesprek gelegd.
Goed, laten we stap voor stap bekijken hoe de ik-ik-jij-methode er in de praktijk uitziet.
1. Ik zie/merk dat…
Bij de eerste stap ga je beschrijven welk gedrag je bij de ander ziet. Wat zegt die persoon? Wat hoor je? Wat ervaar je? Houd het bij deze stap bij de feiten, dus trek geen conclusies op basis van wat je ziet, maar deel enkel je observaties. Schiet ook niet in de aanval. Daarmee houd je de weg vrij voor een goed gesprek.
“Het valt me op dat je me al een paar keer niet hebt laten uitpraten tijdens vergaderingen.”
2. Dat doet met mij…
Geef vervolgens aan wat dit gedrag met je doet. Wat stoort jou eraan? Geef daarbij ook een duidelijke uitleg. Houd het dus niet bij “Ik vind dit irritant!”, maar geef vooral aan waarom je het zo ervaart. Blijf daarbij bij jezelf, juist om je feedback krachtiger te maken. Dus in plaats van te beschrijven dat deze persoon vaker mensen niet laat uitpraten, kun je beter benadrukken wat je zelf ziet en hoe jij je daarbij voelt.
“Als je door me heen praat, heb ik geen kans om mijn punt te maken tijdens de vergadering. Ik vind het zonde dat ik daardoor mijn ideeën niet kan aandragen.”
3. Herken je je daarin?
Bij de ik-ik-jij-methode gaat het erom dat je niet alleen jouw standpunt uitspreekt, maar ook de ander de kans geeft erop te reageren. Dat is het jij-gedeelte van deze methode. Hiermee zoek je toenadering tot de ander.
Check jouw observatie dus altijd bij de ander. Herkent diegene het ook? Als de ander instemt, ben je al een heel eind richting de oplossing. Ook kun je vragen of je collega snapt dat dit gedrag jou stoort, mocht diegene zich er niet in herkennen. Het voordeel van zo’n bevestigingsvraag is dat je in gesprek kunt gaan als de ander zich niet in jouw beschrijving herkent. Daardoor zal iemand je feedback niet meteen van tafel vegen, maar meer openstaan voor wat je te zeggen hebt.
“Heb je weleens gemerkt dat je me niet laat uitpraten tijdens vergaderingen?”
Gaat de ander zichzelf verdedigen? Ga dan opnieuw vanuit “ik” praten (stap 1 en 2) en benoem nogmaals wat je bij jezelf opmerkt door het gedrag.
4. Suggestie voor ander gedrag
Het doel van feedback is dat de ander daadwerkelijk zijn gedrag verandert. Daarom is het altijd handig om te eindigen met een suggestie voor gedrag dat je liever zou zien.
“Ik vind het fijn als je me voortaan laat uitpraten.” of “kun je voortaan jouw ideeën bewaren totdat ik mijn punt heb gemaakt?”
Feedback geven – zo moeilijk nog niet!
Met een handig feedbackmodel is de basis voor goede feedback gelegd. Ook negatieve feedback kun je zo op een goede en constructieve manier overbrengen. Met oog voor de ander en met jouw ervaringen als basis.
En als je nu nog ergens tegenaan loopt – wat heel normaal is; het geven van feedback is een vak apart – dan is een training feedback geven een fijn extra steuntje in de rug. Daar leer je nog meer handige uitgangspunten, tactieken en tips om als feedbackgever constructief, professioneel en zelfverzekerd uit de hoek te komen.
Lastig? Volg een training feedback geven!
Hoe geef je goede feedback? Welke regels werken wel en welke niet? En hoe geef je je mening op zo’n manier dat je samen met de ander tot een oplossing komt? Leer bij onze training feedback geven helder communiceren en feedback geven die écht effect heeft.
Daar ga je bij deze nr. 1-training van Nederland in een klein groepje met een ervaren trainer mee aan de slag. Op locatie of online leer jij in 1 dag alles om voortaan goede, constructieve en effectieve feedback te geven.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van slimmer communiceren, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw productiviteit een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Feedback Geven
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
